Câu đằng

Trấn kinh, chữa chóng mặt, hoa mắt, nhức đầu.

Trị chứng co giật, phong nhiệt, trẻ em bị co giật do sốt cao.

Trị bệnh động kinh.

Chữa cao huyết áp

Giảm tiền sản giật

Ngày dùng 6 – 15 gam dưới dạng thuốc sắc.

Vị thuốc này không sắc lâu. Nếu sắc lâu quá 20 phút sẽ làm giảm tác dụng hạ áp của Câu đằng.

Trẻ em dưới 6 tháng tuổi.

Người truyền máu.

Người bị huyết áp thấp.

Hoặc đang điều trị và sử dụng các loại tân dược.

Tác dụng dược lý: Câu đằng có tác dụng hạ huyết áp bằng cách ức chế thần kinh giao cảm và giãn mạch ngoại vi. Các alkaloid nhân indol trong Câu đằng, chẳng hạn như rhynchophyllin và iso-rhynchophyllin, có tác dụng ức chế sự phóng thích calci trong tế bào, làm giảm huyết áp ở các động vật thí nghiệm. Ngoài ra, các phân đoạn của Câu đằng chứa hợp chất phenol, có tác dụng bảo vệ trong bệnh thiếu máu não và chống tăng huyết áp yếu.

Tính vị, tác dụng

Câu đằng có vị ngọt, tính hàn, được sử dụng trong y học cổ truyền để thanh nhiệt, trừ phong, hạ huyết áp. Công dụng giảm huyết áp của câu đằng được cho là do hoạt chất rhynchophyllin, có khả năng ức chế hệ thần kinh giao cảm và dãn các mạch máu ngoại vi. Tuy nhiên, khi sử dụng với liều cao, câu đằng có thể làm tê liệt hệ thống hô hấp.

• Hỗ trợ phụ nữ trong thời kỳ xích bạch đới: Câu đằng 15g, rửa sạch và cho vào 500ml nước, đun sôi và chia thành 2 lần uống trong ngày. Uống trước chu kỳ kinh nguyệt 10 ngày.
• Thiên Ma câu đằng ẩm: Thiên ma (10g), câu đằng (16g), sinh thạch quyết minh (20g), Tang Ký Sinh (12g), Đỗ Trọng (16g), Ngưu Tất (12g), Hoài Sơn (12g), Hoàng Cầm (12g), Ích mẫu thảo (12g), Phục Thần (12g), và dạ giao đằng (20g). Sau khi pha chế xong, sắc uống ngay.

Bảo quản câu đằng sấy khô trong túi nilong hoặc hũ thủy tinh đậy kín nắp. Để thuốc ở nơi khô thoáng và độ ẩm không quá 12%.

Câu đằng, còn được biết đến với tên Vuốt lá mỏ, là một loại cây leo thuộc họ Cà phê - Rubiaceae, với tên khoa học là Uncaria rhynchophylla (Miq.) Jacks. Ngoài ra, loài Câu đằng Bắc (còn được gọi là Dây móc câu hoặc Dây đắng quéo) với tên khoa học là Uncaria homomalla Miq. (U. hay Móc ó tonkinensis Havil.), cũng thuộc họ Cà phê - Rubiaceae. Các loài khác bao gồm Uncaria hirsuta, Uncaria macropylla và Uncaria macropylla cũng được sử dụng.

Đặc điểm thực vật

Cây leo có mấu và có chiều dài khoảng 6-10m. Cành non của nó có tiết diện vuông với rãnh dọc. Khi già cứng, chúng có màu xám đen hoặc nâu đen. Lá mọc đối với cuống lá có độ dài từ 5-15mm và không có lông. Phiến lá của nó có hình xoan thon nhọn ở hai đầu với kích thước 5-12cm x 3-7cm. Mặt trên của lá có màu xanh bóng và mặt dưới có mốc trắng giống như phấn. Gân lá của cây có hình lông chim và có 4-8 cặp gân phụ hai gai nhọn mọc ở kẽ lá cong như lưỡi câu. Hoa của cây mọc thành hình cầu, đơn độc hoặc thành chùm ở đầu cành và kẽ lá với màu vàng hoặc trắng. Quả của nó có dạng nang dài và dẹt với nhiều hạt có cánh.

Thu hái và chế biến

Câu Đằng Dược điển: Đoạn cành có hai gai móc câu, được gọi là Ramulus Uncariae cum Uncus. Chiều dài của đoạn thân không quá 3cm và có kích thước từ nhỏ đến lớn, với từ 1 đến 3 móc trên thân vuông cắt sát gần móc câu ở phía trên. Móc câu cứng mọc cong xuống và hướng vào bên trong thân, với bề mặt ngoài nhẵn màu nâu sẫm.

Cây thường được thu hái vào mùa hè từ tháng 7 đến 9 bằng cách cắt cả dây về và chọn các mấu có móc câu. Sau đó, chặt thành từng đoạn dài khoảng 2 cm và phía trên chặt sát vào móc câu. Các đoạn này sau đó được phơi nắng hoặc sấy khô cho đến khi hoàn toàn khô.

Cách sử dụng cây Câu đằng: Cây thường được dùng sống và không cần sao chế. Tuy nhiên, nếu sử dụng cho thuốc thang thì nên tách riêng. Khi thuốc gần sắc được, Câu đằng có thể được thêm vào và đun sôi trong 1-2 trào là đủ. Nếu cần, có thể tán bột để dùng làm thuốc hoàn tán.

Đặc điểm phân bố

Cây Uncaria rhynchophylla mọc tự nhiên ở vùng rừng thứ sinh ven đường tại các tỉnh biên giới phía Bắc, bao gồm Lào Cai và Lạng Sơn. Cây này cũng được tìm thấy ở Trung Quốc và Nhật Bản. Ra hoa từ tháng 5 đến tháng 7.