Măng cụt

Cải thiện hệ miễn dịch

Hỗ trợ giảm cân, giữ dáng

Làm đẹp da

Ổn định lượng đường trong máu

Ngăn ngừa các bệnh lý về tim mạch

Kích thích tiêu hóa, chống táo bón

Giảm dị ứng

Dùng thuốc theo hình thức sắc uống hoặc làm trà, đắp ngoài da. Liều lượng tùy theo từng bệnh.

Không nên ăn quả măng cụt hoặc sử dụng dược liệu liên tục trong thời gian dài. Một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học Mỹ cho thấy, tiêu thụ măng cụt trong 12 tháng liên tiếp có thể khiến cơ thể bị nhiễm axit lactic nghiêm trọng. Chất này tích tụ nhiều trong máu sẽ gây ra nhiều triệu chứng bất thường như buồn nôn, nôn ói, yếu người, dị ứng da, nổi mẩn ngứa, sốc hoặc thậm chí là gây nguy hiểm cho tính mạng.

Bệnh nhân đang chuẩn bị làm phẫu thuật không nên dùng măng cụt trong khoảng thời gian trước đó 2 tuần. Chất xanthones trong dược liệu có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu, làm vết mổ bị chảy máu nhiều.

Măng cụt có tính mát nên tránh ăn cùng lúc với các loại thực phẩm có đặc tính tương tự như dưa hấu, măng tây, dừa, dưa leo hay đậu tương.

Sử dụng dụng cụ bằng gỗ hoặc nồi đất để chế biến thuốc. Tránh dùng đồ kim loại.

Trong vỏ quả chứa nhiều hoạt chất xanthones. Chất này thể hiện đặc tính kháng khuẩn, tiêu viêm rõ rệt. Súc miệng bằng nước sắc vỏ măng cụt sau khi ăn có tác dụng giảm mùi thức ăn, chống lại sự phát triển của vi khuẩn trong khoang miệng, ngăn ngừa hôi miệng và mang lại hơi thở thơm tho hơn.

Nhiều nghiên cứu được công bố tại Mỹ cho thấy, trong vỏ quả măng cụt chứa các chất có khả năng chống lão hóa mạnh mẽ hơn cả vitamin C, E. Vì vậy mà vỏ măng cụt thường được dùng làm trà hoặc mặt nạ đắp mặt chống lão hóa da. Chiết xuất từ dược liệu cũng được sử dụng trong nhiều sản phẩm làm đẹp, chăm sóc da.

Thành phần Xanthones trong vỏ quả còn giúp cơ thể chống lại tác hại của cholesterol xấu, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị béo phì nên được dùng làm thuốc giảm cân. Uống trà vỏ măng cụt hàng ngày sẽ giúp làm săn chắc da và ổn định cân nặng của cơ thể.

Với hệ tiêu hóa: Xanthones có thể giúp làm bền các tế bào và đẩy mạnh quá trình chuyển hóa thức ăn thành một dạng năng lượng cung cấp cho các hoạt động của cơ thể. Chiết xuất từ vỏ quả có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh đường ruột, đặc biệt là bệnh kiết lỵ.

Ngăn ngừa ung thư: Chất Garcinone E trong vỏ quả măng cụt đã được chứng minh về khả năng ức chế sự tăng trưởng của các tế bào ung thư ở gan, phổi và dạ dày. Bên cạnh đó, hợp chất xanthone cũng giúp giảm tác hại của các gốc tự do, tiêu diệt các tế bào ác tính.

Vỏ quả măng cụt có tác dụng làm săn, gây đông tinh dịch, nên giữ tinh trùng bên trong tinh dịch bị đông làm ảnh hưởng đến khả năng di động và thụ tinh của tinh trùng. Trong thí nghiệm in vitro, dịch chiết vỏ quả măng cụt có tác dụng ức chế yếu sư sinh trưởng của Entamoeba histolytica.

Đã thử lâm sàng cao lỏng vỏ quả măng cụt chứa 10% tanin và hỗn dịch cao lỏng này với Berberin 1% về tác dụng điều trị tiêu chảy trẻ em đạt kết quả tốt.

Xanthones trong măng cụt sở hữu vô số đặc tính có lợi, bao gồm hoạt tính chống oxy hóa, hoạt tính chống viêm và đặc tính kháng khuẩn. Ngoài ra, xanthones có thể được sử dụng làm nguyên liệu thô và/hoặc thành phần trong nhiều ứng dụng thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm

Dùng thuốc theo hình thức sắc uống hoặc làm trà, đắp ngoài da. Liều lượng tùy theo từng bệnh

Đặc điểm thực vật

Cây măng cụt to, có thể cao tới 20m, có tán lá hình tháp. Thân phân cành thấp và mọc ngang, vỏ ngoài màu đen, có chất Nhựa mủ màu vàng. Lá mọc đối, phiến dày, hình thuẫn hoặc hình bầu dục, dài 12 - 20cm, rộng 5 - 7cm, gốc tròn, đầu thuôn nhọn, mặt trên màu lục sẫm; không có lá kèm. Lá non màu tía

Hoa đực và hoa lưỡng tính, cùng gốc; cụm hoa đực có 3 - 9 hoa, dài và tràng dày, có 4 thùy, mặt ngoài màu vàng hơi đỏ, mặt trong màu đỏ lục nhạt, nhị nhiều, chỉ nhị ngắn; hoa lưỡng tính có cuống phình, chia đốt, lá đài 4. cánh hoa 4, nhị nhiều, bầu 5 - 8 ô.

Quả măng cụt có hình cầu, to bằng quả cam trung bình, có đài tồn tại dày và cứng, vỏ quả dày và xốp, màu đỏ nâu tím; phía dưới có lá đài, phía đỉnh có đầu nhụy, có từ 5 - 8 hạt, có áo màu trắng, vị ngọt và thơm

Đặc điểm của cây này là người ta mới chỉ thấy cây cái. Người ta cho rằng trong số những nhị lép (staminode) bao quanh bầu có thể có bao phấn chứa phấn hoa.

Phân bố, sinh thái

Garcinia L. là một chi lớn gồm các cây phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới, trừ châu Mỹ. Một vài loài có quả ăn được. Ở Việt Nam, chi này có 25 loài, đều là những cây gỗ lớn.

Măng cụt là cây trồng có nguồn gốc ở vùng Đông Nam Á. Các nước trong khu vực này cũng là nơi trồng nhiều măng cụt nhất thế giới. Cây còn được trồng ở Ấn Độ. Xrilanca, Mianma, vùng Trung Mỹ và Australia nhưng với diện tích không đáng kể. Ở Việt Nam, măng cụt chỉ trồng được ở miền Nam, đặc biệt ở các tỉnh miền Tây và miền Đông Nam Bộ.

Cây ưa khí hậu nhiệt đới điển hình. Ở dưới ngưỡng 20°C và trên 38°C, cây sinh trưởng kém; thậm chí có thể bị chết. Măng cụt không thích nghi được với mùa đông lạnh kéo dài ở các tỉnh phía bắc. Cây trồng ở các tỉnh phía nam sống được trên nhiều loại đất. Đất đỏ bazan, đất có thành phần nhiều sét (miền Tây) hoặc pha cát (ở Đồng Nai) đều thích hợp với việc trồng măng cụt. Cây ưa sáng, song trên thực tế, người ta thường trồng xen măng cụt với một số cây ăn quả khác như chôm chôm, sầu riêng, xoài, để cản bớt gió làm rụng quả. Trong thời kỳ còn nhỏ (1- 2 tuổi), cây ưa bóng, về sau tính ưa sáng được tăng dần lên.

Măng cụt ra hoa quả hàng năm. Cây trồng ở miền Nam Thái Lan, Malaysia, Philippin có mùa hóa cũng như mùa thu hoạch quả kéo dài. Tùy theo giống măng cụt mà số lượng quả và sản lượng khác nhau. Cây trồng ở các tỉnh miền Tây có thể cho từ 200 đến 2000 quả trên một cây. Mỗi năm, có đến hàng ngàn tấn quả măng cụt được thu hoạch ở các tỉnh phía nam Việt Nam. Ở các nước lân cận, sản lượng quả măng cụt hàng năm cũng rất cao như Thái Lan, Malaysia, Philippin.