Mật bò

Chữa đau bụng, kém tiêu hóa, đau gan, dạ dày, ho hen, táo bón, ho gà.

Tiêu sưng, viêm như dùng chữa đau mắt, đòn, thương tật, chó cắn hay rắn cắn sưng đau.

Đối với bài thuốc dùng để chữa táo bón, bệnh về gan, mật, bệnh về đường tiêu hóa, ngày dùng 0,5g-1g (uống) hoặc thụt (4g trong 250ml nước).

Trước khi sử dụng bài thuốc, người bệnh cần sơ chế mật bò sạch sẽ rồi mới áp dụng. Nếu không được chế biến cẩn thận, dược liệu này có thể gây ra tiêu chảy, ngộ độc.

Cần tuân thủ liều lượng trong mỗi bài thuốc, việc lạm dụng có thể gây ra một số tác dụng phụ đối với cơ thể.

Trong cao mật bò chế như trên có hỗn hợp natri glycocholat và natri taurocholat, sắc tố mật bilirubin và bilivecdin, axit taurodesoxycholat (hay tauochenodesoxycholat), cholesterol, và một số muối mật khác như muối cholat và glycodesoxycholat (hay glycochenodesoxycholat).

Nhờ thành phần hoá học đa dạng, mật bò đã được các chuyên gia nghiên cứu và chứng minh có nhiều công dụng điều trị bệnh hiệu quả. Cụ thể:

Kích thích nhu động ruột, hấp thu ở vùng tá tràng, tăng sự bài tiết mật, vừa có tác dụng kích thích tiết mật (cholagogue). Do sự bài tiết mật này nó giúp và cùng với dịch tuỵ tiêu hoá chất béo.

Sát trùng đường ruột.

Trên thục nghiệm, mật gây tiêu máu nhưng không gây ngứa.

Kích thích trong những trường hợp rối loạn đường mật và đường tiêu hoá, thiểu năng gan và tuỵ, táo bón kèm theo lên men thối ở ruột, viêm ruột kết.

Tiêm natri cholat vào tĩnh mạch đùi của thỏ làm thí nghiệm phản xạ trên phổi, thấy có tác dụng ức chế trung khu hô hấp. Trên phổi cô lập của chuột lang, natri cholat làm dãn cơ trơn tiểu phế quản. Ngoài ra natri cholat còn có tác dụng chống co giật do pilocacpin gây nên. Vậy natri cholat, thành phần chủ yếu trong mật lợn, có tác dụng giảm ho và chống co giật.

Mật bò có thể dùng tươi nhưng vì khó uống và không để được lâu nên người ta thường hay cô đặc thành cao đặc hay cao khô hoặc đem tinh chế thành cao mật bò tinh chế.