Thạch hộc

Chữa hư lao, bồi bổ cho những người gầy còm ốm yếu do nóng quá, ho khan, nóng sốt.

Ích tinh, chữa di tinh, mộng tinh.

Chữa viêm bàng quang, nhiễm trùng đường tiết niệu.

Chữa viêm nha chu, chữa đau răng do nhiệt bốc.

Điều trị suy nhược thần kinh, đau đầu, chóng mặt, ù tai, hoa mắt, khó ngủ.

Chữa viêm dạ dày do bị nhiệt.

Điều trị nóng trong người, nhức trong xương, khô khát.

Theo y học cổ truyền, thạch hộc chữa nóng sốt, khô cổ họng, đau họng, khát nước (âm hư, nóng trong người), đau nhức chân tay, chữa hư lao, ra mồ hôi trộm, yếu sinh lý (nam), tiêu hóa kém. Liều lượng: 8 đến 16g dạng thuốc sắc hoặc hoàn tán.

Thạch hộc thường được phối hợp với trần bì, thiên môn, tỳ bà diệp (chữa ho); với đảng sâm, sa sâm, câu kỷ tử, ngưu tất (chữa đau nhức xương).

Ho có nhiều đàm không dùng.

Nên dùng đúng liều lượng, nếu có gì bất thường cần phải liên hệ cơ sở y tế để được hỗ trợ kịp thời.

Thạch hộc là loại hoa lan, hay gọi là lan Thạch hộc, là tên chung của nhiều loại phong lan, như: Thạch hộc tía (Thiết bì thạch hộc), Thạch hộc lưu tô, Thạch hộc cầu hoa, Thạch hộc cổ chùy, Kim thoa thạch hộc… Trong đó, Thạch hộc tía và Kim thoa thạch hộc được dùng nhiều nhất để làm thuốc.

Có tác dụng hạ nhiệt, giảm đau nhẹ (trích Yếu văn kiện Nghiên cứu Trung dược, Nhà xuất bản Khoa học 1965, trang 129).

Trên động vật thực nghiệm, nước sắc Thạch hộc làm tăng tiết dịch vị, trợ tiêu hóa, làm tăng nhu động ruột và thông tiện, nhưng liều cao thì tác dụng ngược lại làm tê liệt cơ ruột. Nồng độ thuốc thấp có tác dụng hưng phấn tá tràng cô lập của thỏ, nồng độ cao thì có tác dụng ức chế.

Trên động vật thực nghiệm, Thạch hộc có tác dụng làm tăng đường huyết ở mức độ trung bình. Lượng cao Thạch hộc có thể ức chế hô hấp, tim, hạ huyết áp.

Dược liệu khô: Để nơi khô.

Dược liệu tươi: Để nơi mát, ẩm.

Thạch hộc có tên khoa học là Dendrobium spp. - Orchidaceae

Mô tả đặc điểm

Thạch hộc là cây thảo phụ sinh, mọc bám trên cành cây to hoặc ở vách đá ẩm. Thân dẹt có rãnh dọc chia nhiều đốt, phía cuống thuôn hẹp, phía ngọn dày hơn, màu vàng nhạt. Lá ngắn có bẹ. Hoa màu hồng hoặc trắng pha hồng, mọc thành chùm ngắn ở kẽ những lá đã rụng. Quả dài hình thoi.

Thu hái, sơ chế

Thân cành thu hái vào giữa mùa hè. Cắt bỏ rễ và lá, rửa sạch, ngâm nước ủ cho mềm, bóc bỏ lớp màng mỏng bên ngoài rồi phơi và sấy khô. Khi dùng, đồ chín, tẩm rượu thái nhỏ.

Tính vị

Vị ngọt tính mát.

Quy kinh

Vào kinh thận và vị.