Chai da tay chân: Nguyên nhân và cách điều trị vết chai tay chân

Vết chai tay, chai chân là lớp da dày và cứng, sờ vào có cảm giác thô ráp và có thể gây mất thẩm mỹ. Vết chai thường không gây hại và có thể phòng tránh được. Hãy cùng tìm hiểu nguyên và cách điều trị chai tay chân qua bài viết dưới đây.

1Chai da tay chân là gì?

Vết chai là sự dày lên của tế bào biểu bì da hoặc sự gia tăng của lớp sừng hóa biểu bì, hình thành khi có sự ma sát hoặc cọ xát lặp đi lặp lại giữa da và các tác nhân bên ngoài. Vết chai thường gặp ở mắt cá chân, gót chân, điểm lồi trong gan bàn tay, gan bàn chân... nơi thường xuyên vận động và cọ xát nhiều với môi trường xung quanh.

Vết chai thường được chia làm 2 loại

• Chai da thông thường: Chai da thường ở nông hơn, do các lớp biểu bì da dày lên và bao phủ các vùng da rộng hơn và thường không có triệu chứng.
• Chai dạng sừng cứng: Do sự gia tăng lớp sừng trên da và thường sâu hơn, thường thấy khi chịu áp lực thường xuyên vào 1 điểm nhỏ, dạng chai này thường dẫn đến các vấn đề y khoa khác như đau, gây mô sẹo… [1] [2]

Vết chai thường được chia làm 2 loại

2Nguyên nhân gây chai tay chân

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến chai tay chân, một số ví dụ điển hình:

• Mang giày và vớ không vừa vặn: Đây là nguyên nhân chủ yếu gây ra vết chai ở chân. Giày quá chật hoặc quá lỏng khiến bàn chân dễ cọ xát vào đường may hoặc đường khâu bên trong giày, lặp đi lặp lại nhiều lần gây ra chai chân.
• Mang giày cao gót: Phụ nữ đi giày cao gót thường bị chai ở đầu ngón chân do toàn bộ cơ thể dồn trọng tâm về khu vực này gây ra áp lực lớn, cọ xát nhiều. Ngoài ra cũng dễ bị chai ở phần gót chân do ma sát với giày khi di chuyển.
• Không mang vớ: Khi bàn chân không được bảo vệ bằng vớ dễ bị chai hơn do bị cọ xát nhiều với giày.
• Đi chân trần: Nếu bạn đi chân trần trên các bề mặt cứng, như đường phố hay sàn nhà, nó có thể khiến da bị cọ sát hoặc bị trầy xước, dẫn đến vết chai.
• Chơi nhạc cụ, sử dụng dụng cụ cầm tay hoặc dụng cụ thể dục: Vết chai trên tay có thể do áp lực lặp đi lặp lại của các hoạt động như chơi nhạc cụ và sử dụng dụng cụ cầm tay hoặc thậm chí là bút.
• Quỳ hoặc đặt khuỷu tay trên bàn nhiều lần: Khi bạn quỳ hoặc đặt khuỷu tay trên bàn, có một lực tác động lên da, tạo ra áp lực giữa da và bề mặt. Khi áp lực liên tục xảy ra trong một khoảng thời gian dài, nó có thể làm cho da bị cọ sát và phát triển vết chai.
• Bệnh nhân tiểu đường: Người bệnh có nguy cơ mắc các vấn đề về da như tổn thương do viêm hoặc nhiễm khuẩn đồng thời bị mất nước nhiều làm cho da trở nên khô, dễ bị tổn thương và gây ra vết chai.
• Bất thường dáng đi: Khi dáng đi bất thường, áp lực của trọng lượng cơ thể lên bàn chân không được phân bố đồng đều mà chỉ tập trung tại một số điểm. Bàn chân chịu đựng áp lực liên tục trong một khoảng thời gian dài có thể gây ra chai chân.
• Phần xương nhô ra: Khi người bệnh, đặc biệt thường gặp là người bị mất chi, có phần xương dư thừa liên tục chạm vào dưới bề mặt da, lâu ngày sẽ sinh ra lớp sừng hoá sâu. [3] [2] [4]

Bàn chân là vị trí dễ bị chai nhất do thường xuyên phải chịu áp lực ma sát

3Biến chứng của chai tay chân

Các biến chứng của chai tay chân có thể gồm:

• Vết chai tổn thương lớn gây loét và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Nếu vết chai bị nhiễm trùng quá nặng, nó có thể để lại sẹo sau khi chữa lành và gây mất thẩm mỹ.
• Vết chai lớn dày cứng hoặc vết chai bị nhiễm trùng gây đau ảnh hưởng đến khả năng vận động và di chuyển.
• Đối với các bệnh nhân bị sừng hoá sâu có thể sinh ra các bệnh lý viêm khớp nhiễm khuẩn và viêm tuỷ xương.[5] [6] [7]

Vết chai có thể bị nhiễm trùng nặng nếu không được điều trị đúng cách

4Chẩn đoán chai tay chân

Thông thường, việc chẩn đoán chai tay chân không quá phức tạp và bác sĩ có thể dựa vào cơn đau và quan sát vị trí tổn thương để đưa ra kết luận.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, chai tay chân dạng đã bị nhiễm trùng có thể bị nhầm lẫn với các triệu chứng của mụn cóc. Điều này là do cả hai bệnh đều tạo ra lớp da sừng cứng kèm tình trạng sưng, nóng, đỏ, đau, chảy mủ ở vị trí tổn thương.

Để chẩn đoán chính xác hơn, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện xét nghiệm máu để xác định virus HPV gây mụn cóc có mặt hay không. [6]

5Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Trong hầu hết các trường hợp, vết chai không phải là vấn đề đáng lo ngại. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bạn có thể cần đến bác sĩ để điều trị.

• Nếu bạn bị tiểu đường hãy thường xuyên kiểm tra tổn thương ở bàn chân. Tham khảo ý kiến của bác sĩ khi bạn thấy bất kỳ vết chai nào ở chân.
• Nếu bạn đang mắc bệnh nền nào đó làm cho da mỏng manh, yếu ớt, dễ bị loét hoặc nhiễm trùng, hãy cho bác sĩ biết nếu bạn phát hiện vết chai.
• Nếu bạn có vết chai sưng, nóng, đỏ, đau, chảy mủ, chúng có thể bị nhiễm trùng, hãy liên hệ bác sĩ ngay. [8] [6] [9]

Người bệnh tiểu đường dễ bị nhiễm trùng cho nên cần chú ý khi điều trị vết chai

Nơi khám và điều trị chai tay chân uy tín

Nếu gặp các dấu hiệu nêu trên, bạn có thể đến các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám chuyên khoa da liễu hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín và nổi tiếng dưới đây:

• Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Da liễu Trung ương TP.HCM, Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Hùng Vương,...
• Hà Nội: Bệnh viện Da liễu trung ương, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Việt Đức,...

6Điều trị chai tay chân

Điều trị tại nhà

Việc điều trị tùy thuộc vào các triệu chứng và nguyên nhân gây ra vết chai. Đối với vết chai điển hình, loại bỏ lớp da tích tụ là một phương pháp điều trị hiệu quả. Thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1: Ngâm chỗ có vết chai trong nước ấm từ 5 đến 10 phút.
• Bước 2: Dùng đá bọt hoặc dũa để loại bỏ mô chết.
• Bước 3: Thoa kem dưỡng ẩm hoặc kem dưỡng da (chứa urê, axit salicylic 5-10% hoặc amoni lactate). [6]

Mẹo chăm sóc vết chai:

• Mang giày phù hợp với kích thước bàn chân, nên chọn gót thấp và đế mềm.
• Nhớ mang vớ để làm lớp đệm giúp giảm đau, giảm ma sát giữa chân và giày.
• Chườm lạnh để giảm đau và sưng, mỗi lần không quá 20 phút.
• Không nên cắt, cạo hoặc loại bỏ vết chai bằng vật sắc nhọn bởi có thể gây nhiễm trùng.
• Không nên tự điều trị vết chai nếu bạn bị tiểu đường hoặc có làn da mỏng manh, hãy đến gặp bác sĩ. [6] [10]

Thường xuyên thoa kem dưỡng ẩm để tránh chai da chân tay

Loại bỏ vết chai

Các phương pháp loại bỏ vết chai sau đây cần được thực hiện bởi bác sĩ có trình độ và chuyên môn. Các thao tác này cần được xử lý có kỹ thuật để tránh nhiễm trùng nặng.

• Tiểu phẫu đơn giản: Đối với các vết chai sâu nhưng không quá to và chưa gây quá nhiều khó chịu bác sĩ có thể sẽ cân nhắc gây tê tại chỗ và cắt vết chai này bằng dao mổ.
• Phẫu thuật thường được chỉ định khi vết chai gây đau và khó khăn khi đi lại liên quan đến dị dạng cấu trúc xương như ngón chân hình búa hoặc vết chai ở lòng bàn chân.
• Dùng miếng dán có chứa 12,7 - 40% acid salicylic - đây là chất tiêu sừng để làm mềm vết chai. Sau đó, bác sĩ có thể cắt hoặc cạo lớp da chết.
• Cắt đốt với laser: tia laser sẽ cắt gọt và điều trị vết chai và chỉ để lại một vết tổn thương mô rất nhỏ do áp dụng tia nhiệt ở mức độ tối thiểu nhất. [11] [12]

7Biện pháp phòng tránh chai tay chân

Một vài lời khuyên sau đây có thể giúp bạn ngăn ngừa được vết chai ở tay chân:

• Mang giày đúng kích cỡ và có độ đàn hồi phù hợp để giảm áp lực lên bàn chân.
• Sử dụng lớp phủ bảo vệ (Mang tất, mang miếng nỉ hoặc băng dán những vùng ở chân dễ cọ xát với giày dép).
• Đeo găng tay có đệm khi sử dụng dụng cụ cầm tay hoặc thử đệm tay cầm công cụ bằng băng vải hoặc bìa. [3] [13]

Bạn nên mang theo vớ khi đi giày để tránh chai da chân

Bạn nên mang theo vớ khi đi giày để tránh chai da chân

Hy vọng bài viết vừa rồi cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn. Hãy chia sẻ thông tin này đến nhiều người để mọi người cùng có thêm nhiều kiến thức bổ ích nhé!