Viêm đường hô hấp trên: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Thời tiết thay đổi thất thường, hanh khô, quá nóng hoặc quá lạnh thường là điều kiện cho sự gia tăng các bệnh viêm đường hô hấp trên. Hãy cùng tìm hiểu thêm về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị các bệnh liên quan đến viêm đường hô hấp trên trong bài viết dưới đây.

1Viêm đường hô hấp trên là gì?

Đường hô hấp trên bao gồm mũi, hầu họng, xoang, thanh quản, có chức năng lấy không khí bên ngoài, làm ẩm, sưởi ấm và lọc trước khi đưa vào phổi.

Bệnh viêm đường hô hấp trên xảy ra khi các cơ quan trên bị viêm nhiễm khi tiếp xúc với các điều kiện bất lợi như vi khuẩn, nấm mốc,...

Các đối tượng dễ mắc phải bệnh viêm đường hô hấp trên là trên là trẻ em, người già, người có sức đề kháng yếu, người bị bệnh bạch cầu,....

Viêm đường hô hấp trên xảy ra khi mũi, hầu họng, thanh quản, xoang bị viêm nhiễm

2Nguyên nhân

Do vi khuẩn hoặc virus

Các tác nhân vi khuẩn, virus như liên cầu khuẩn tan máu nhóm A, phế cầu khuẩn, vi khuẩn Haemophilus influenzae, một số loại nấm gây viêm nhiễm tại các cơ quan đường hô hấp trên.

Sau đó, chúng biến chứng thành viêm nhiễm gây nên các bệnh viêm đường hô hấp trên.

Sức khỏe kém

Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sinh thiếu tháng, dưới 1 tuổi, sức đề kháng yếu và những người mắc chứng suy giảm miễn dịch dễ mắc các bệnh viêm đường hô hấp trên. Ngoài ra, phụ nữ mang thai, đặc biệt trong 3 tháng giữa hoặc cuối thai kỳ cũng có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn.

Môi trường sống

Những người thường xuyên sống trong môi trường ẩm ướt, vệ sinh kém hay người thường xuyên nằm điều hòa ở nhiệt độ thấp có nguy cơ cao mắc các bệnh viêm đường hô hấp trên.

Môi trường ẩm thấp, vệ sinh không được chú ý, nhiều khói bụi hay hóa chất độc hại là điều kiện thuận lợi để các virus, vi khuẩn gây bệnh hô hấp phát triển.

Tiếp xúc với khói bụi thường xuyên dễ dẫn đến viêm đường hô hấp trên

3Triệu chứng

Cảm cúm

Nhiều loại virus có thể gây cảm cúm dẫn đến một số triệu chứng xuất hiện:

• Nghẹt mũi, chảy nước mũi.
• Đau họng.
• Nhức đầu.
• Đau cơ.
• Ho và hắt hơi.
• Mất khứu giác, vị giác.
• Sốt cao.
• Ù nhức tai.

Bệnh cảm cúm gây nhiều triệu chứng tai, mũi, họng

Viêm xoang

Viêm xoang là tình trạng viêm xuất phát từ sự nhiễm trùng tại một cơ quan của hệ hô hấp. Tình trạng viêm dẫn đến tăng tiết dịch nhầy và tắc nghẽn các lỗ thông của xoang. Một số triệu chứng của viêm xoang là:

• Vùng quanh mắt, má, trán đỏ và sưng tấy.
• Nghẹt mũi, chảy nước mũi.
• Suy giảm khứu giác (giảm khả năng ngửi).
• Sốt cao.
• Hôi miệng.

Viêm xoang gây đau và sưng tấy các vùng quanh trán, mắt và má

Viêm thanh quản

Đây là chứng viêm của thanh quản hay còn được gọi là viêm dây thanh âm. Một số triệu chứng của viêm thanh quản là:

• Giọng nói khàn hoặc mất giọng.
• Ngứa họng, ho dai dẳng lâu ngày.
• Đau họng.

Các triệu chứng thường kéo dài từ 7 - 10 ngày.

Viêm thanh quản gây khàn giọng, đau họng hoặc thậm chí mất giọng

Viêm họng

Viêm họng là tình trạng viêm màng nhầy lót hầu họng hoặc mặt sau của cổ họng. Viêm họng gây ra một số các triệu chứng như:

• Đau hoặc ngứa cổ họng.
• Nhiễm khuẩn ở amidan hoặc niêm mạc họng.
• Sốt cao.
• Đau đầu.
• Khó nuốt, ăn kém.

Viêm họng có thể dẫn đến viêm amidan

4Biến chứng nguy hiểm

Bệnh viêm đường hô hấp trên nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời dễ dẫn đến viêm đường hô hấp dưới với những triệu chứng như: Khó thở, thở nhanh, thở rít, viêm tiểu phế quản, viêm phổi.

Tình trạng bội nhiễm kéo dài thường có thể kéo theo các bệnh lý nguy hiểm như viêm cơ tim, viêm cầu thận, viêm màng não...

Viêm màng não, viêm cầu thận, viêm phổi là những biến chứng của viêm đường hô hấp trên

5Cách chẩn đoán

• Khám lâm sàng: Các bác sĩ có thể kiểm tra tình trạng của bạn dựa trên các triệu chứng bạn cung cấp, đồng thời họ tiến hành kiểm tra mũi, tai, cổ họng và lắng nghe lồng ngực của bạn.
• Nội soi mũi họng: Khi nghi ngờ có viêm nhiễm ở những vị trí không quan sát được bằng mắt thường, các bác sĩ sẽ tiến hành nội soi tai mũi họng để xác định chính xác bệnh lý bạn đang gặp phải.
• Hình ảnh học: Chụp X-quang, CT phổi khi các bác sĩ nghi ngờ bạn có nguy cơ bị nhiễm trùng phổi hoặc các nhiễm trùng ở các cơ quan khác.

Nội soi mũi họng giúp chẩn đoán bệnh đường hô hấp trên

6Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Nếu nhận thấy các dấu hiệu sau, bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra:

• Chóng mặt, buồn nôn.
• Sốt cao hơn 39 độ C.
• Thường xuyên ho dữ dội.
• Thở nhanh, đôi khi có tiếng khò khè hoặc thở rít.
• Thở rút lõm lồng ngực (biểu hiện thường thấy ở trẻ em).

Nơi khám chữa viêm đường hô hấp trên

Nếu có các dấu hiệu trên, bạn hãy đến các cơ sở y tế gần nhất hoặc đến các khoa hô hấp ở các bệnh viện uy tín để được thăm khám và chữa trị kịp thời.

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: BV Bệnh Nhiệt đới, BV Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh, BV Nhân dân Gia Định, BV Chợ Rẫy, BV Tai Mũi Họng TP HCM.
• Tại Hà Nội: BV Bệnh Nhiệt đới Trung Ương, BV Bạch Mai, BV Nhi Trung Ương, BV Quân Đội 108, BV Tai Mũi Họng Trung Ương.

Bạn có thể đến khám bệnh tại các cơ sở y tế uy tín

7Các phương pháp chữa bệnh

Thông thường các triệu chứng của viêm đường hô hấp trên sẽ tự khỏi sau khoảng 7 - 14 ngày. Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo một số thuốc giúp giảm các triệu chứng của bệnh như thuốc giảm đau, thuốc thông mũi và kháng histamin.

Đối với những trường hợp biết được nguyên nhân gây bệnh là do virus sẽ điều trị bằng các loại thuốc trên, nếu do vi khuẩn có thể điều trị bằng kháng sinh, kháng viêm theo chỉ định của bác sĩ.

Tùy từng nguyên nhân mà sử dụng thuốc điều trị bệnh viêm đường hô hấp trên khác nhau

8Biện pháp phòng ngừa

Viêm đường hô hấp trên thường xảy ra ở trẻ nhỏ và những người sức đề kháng yếu, vì vậy các biện pháp phòng ngừa luôn được đặt lên hàng đầu:

• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người bệnh.
• Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh.
• Hạn chế tiếp xúc với người khác khi mắc các bệnh đường hô hấp trên, đeo khẩu trang y tế khi ra đường.
• Tập thể dục thường xuyên giúp tăng đề kháng cho cơ thể.
• Hạn chế sử dụng chất kích thích như thuốc lá để tránh gây tắc nghẽn phổi.

Đeo khẩu trang giúp phòng ngừa viêm đường hô hấp trên

Hy vọng nội dung trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về các bệnh đường hô hấp trên. Hãy chia sẻ tới người thân và bạn bè nếu thấy bài viết hữu ích nhé!

Nguồn: TYT Xã Bình Hưng, Cleveland Clinic, NHS, Healthline, MedicalNews Today.