Đau đầu gối là một triệu chứng phổ biến ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Nguyên nhân có thể là do chấn thương khi vận động hoặc cũng có thể do một tình trạng bệnh lý tại đầu gối gây ra. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về chứng đau đầu gối, nguyên nhân, biến chứng và cách phòng ngừa hiệu quả nhé!
1Đau đầu gối là gì?
Đau đầu gối là triệu chứng thường gặp ở mọi lứa tuổi. Nó có thể xuất hiện đột ngột sau chấn thương hay tập thể thao hoặc có thể bắt đầu với cảm giác khó chịu nhẹ...
Mặt khác, đau đầu gối cũng có thể bắt đầu với cảm giác khó chịu nhẹ, sau đó tình trạng đau dần trở nên tồi tệ hơn. Thường nguyên nhân là do các bệnh lý tại đầu gối như viêm khớp, nhiễm trùng xương đầu gối hoặc khớp gối gây ra.
Đau đầu gối là triệu chứng thường gặp ở mọi lứa tuổi
2Nguyên nhân
Chấn thương
Chấn thương đầu gối có thể ảnh hưởng đến dây chằng, gân hoặc bao hoạt dịch bao quanh khớp gối cũng như xương, sụn đầu gối. Một số chấn thương đầu gối phổ biến bao gồm:
Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL) - một trong bốn dây chằng nối xương cẳng chân với xương đùi của bạn. Loại chấn thương này đặc biệt phổ biến ở những người chơi bóng rổ, bóng đá hoặc các môn thể thao khác đòi hỏi phải di chuyển và thay đổi hướng đột ngột.
Gãy xương: Xương đầu gối, bao gồm cả xương bánh chè, có thể bị gãy khi ngã hoặc do tai nạn. Ngoài ra, những người bị loãng xương có nguy cơ dễ bị gãy xương hơn chỉ với một cú ngã nhẹ.
Rách sụn chêm đầu gối: Sụn chêm là sụn cứng, dẻo, hoạt động như một bộ phận giảm xóc giữa xương cẳng chân và xương đùi. Nó có thể bị rách nếu bạn đột ngột vặn đầu gối khi đang bê vác vật có trọng lượng lớn.
Viêm bao hoạt dịch đầu gối: Bao hoạt dịch có tác dụng giúp gân và dây chằng có thể di chuyển nhẹ nhàng trên khớp. Một số chấn thương đầu gối có thể gây ra tình trạng viêm ở bao hoạt dịch.
Viêm gân bánh chè: Tình trạng viêm này có thể xảy ra khi có chấn thương ở gân bánh chè.
Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL)
Các vấn đề cơ xương khớp
Đôi khi chấn thương hoặc thoái hóa xương hoặc sụn có thể khiến mảnh xương hoặc sụn bị gãy và trôi nổi trong dịch khớp. Mảnh bị rời ra này cản trở chuyển động của khớp gối và gây ra hiện tượng cứng khớp, di chuyển khó khăn.
Hội chứng dải chậu chày: Xảy ra do hoạt động quá mức của các mô liên kết nằm ở phần cạnh hoặc bên ngoài của đùi và đầu gối. Nó gây đau và nhức ở những vùng đó, đặc biệt là ngay trên khớp gối.
Trật khớp xương bánh chè: Xảy ra khi xương bánh chè trượt ra khỏi vị trí. Trong một số trường hợp, xương bánh chè có thể bị lệch ra hẳn và bạn có thể quan sát thấy vị trí bị trật khớp.
Đau hông hoặc chân: Nếu bị đau hông hoặc đau chân, bạn có thể thay đổi cách đi bộ để giảm đau khớp. Nhưng dáng đi thay đổi này có thể gây thêm căng thẳng cho khớp gối của bạn và gây đau đầu gối.
Trật khớp xương bánh chè
Các bệnh viêm khớp
Thoái hóa khớp: làm tổn thương các sụn và dịch khớp dẫn đến các khớp không còn linh hoạt khi vận động và gây nên tình trạng đau khớp gối. Thoái hóa khớp thường kéo dài, ko gây chấn thương, nhiễm trùng.
Viêm khớp dạng thấp: Là một tình trạng tự miễn (phản ứng quá mức của hệ miễn dịch) có thể ảnh hưởng đến hầu hết mọi khớp trong cơ thể bạn, bao gồm cả đầu gối.
Bệnh gout: Loại viêm khớp này xảy ra khi các tinh thể axit uric tích tụ trong ổ khớp. Mặc dù bệnh gout thường ảnh hưởng đến ngón chân cái nhưng nó cũng có thể xảy ra ở cả đầu gối.
Bệnh giả gout: Thường bị nhầm lẫn với bệnh gout, giả gout là do các tinh thể chứa canxi tích tụ trong dịch khớp. Đầu gối là khớp phổ biến nhất bị ảnh hưởng bởi bệnh giả gout thay vì ở bàn tay, bàn chân như gout.
Viêm khớp nhiễm trùng: Đôi khi khớp gối có thể bị nhiễm trùng dẫn đến sưng, nóng, đau và đỏ. Viêm khớp nhiễm trùng thường xảy ra mà không có bất kỳ chấn thương nào tại khớp trước khi bắt đầu đau.
Gout tại khớp gối
3Dấu hiệu của bệnh đau đầu gối
Vị trí và mức độ đau đầu gối có thể khác nhau, điều này còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra vấn đề. Các triệu chứng có thể đi kèm với cơn đau đầu gối bao gồm:
- Sưng và cứng khớp gối.
- Khu vực quanh đầu gối bị tổn thương có thể đỏ và ấm khi chạm vào.
- Chân đau và khó di chuyển.
- Khi cử động nghe thấy tiếng lạo xạo tại khớp gối.
- Không có khả năng duỗi thẳng hoàn toàn khớp gối.
4Biến chứng nguy hiểm
Sự thật là không phải tất cả các cơn đau đầu gối đều nghiêm trọng. Nhưng trong một số chấn thương đầu gối và tình trạng bệnh lý, chẳng hạn như viêm khớp, có thể dẫn đến triệu chứng đau ngày càng tăng, tổn thương khớp và tàn tật nếu không được điều trị.
Ngoài ra, khi đã có tiền sử bị chấn thương đầu gối, thậm chí ở mức độ nhẹ, cũng có nhiều khả năng bạn sẽ bị tái chấn thương tại vị trí đó trong tương lai.
5Cách chẩn đoán bệnh
Khám kiểm tra khớp gối và vùng mô mềm xung quanh đầu gối
Trong quá trình kiểm tra thể chất, bác sĩ có thể:
- Kiểm tra xem đầu gối của bạn có bị sưng, nóng, đỏ và đau hay không hoặc có xuất hiện vết bầm tím nào không.
- Kiểm tra xem cách bạn di chuyển trong bao xa theo các hướng khác nhau.
- Gập và duỗi khớp để đánh giá tính toàn vẹn của các cấu trúc trong đầu gối của bạn.
Hình ảnh học
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu bạn tiến hành các xét nghiệm dưới đây để phục vụ cho việc chẩn đoán bệnh:
- Chụp X-quang: Có thể giúp bác sĩ phát hiện vị trí gãy xương và bệnh thoái hóa khớp.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT): Có thể giúp bác sĩ chẩn đoán các vấn đề về xương và vết gãy xương khó phát hiện.
- Siêu âm: Sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh về cấu trúc mô mềm bên trong và xung quanh đầu gối của bạn.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Xét nghiệm này đặc biệt hữu ích trong việc giúp bác sĩ phát hiện các tổn thương đối với các mô mềm như dây chằng, gân, sụn và cơ.
Chụp X-quang khớp gối giúp phát hiện vị trí gãy xương và thoái hóa khớp
Xét nghiệm máu định hướng nguyên nhân đau khớp gối
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn đang bị nhiễm trùng hoặc viêm, bạn có thể sẽ được yêu cầu làm xét nghiệm máu. Các chỉ số thể hiện tình trạng viêm có thể kể đến như:
- Protein phản ứng C (CRP).
- Tốc độ máu lắng (ESR).
- Công thức bạch cầu.
Chọc hút dịch khớp gối kiểm tra
Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ tiến hành chọc hút dịch khớp gối của bạn để tìm nguyên nhân, trong đó một lượng nhỏ chất lỏng sẽ được lấy ra từ bên trong khớp gối bằng kim và gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.
6Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Hãy đến khám bác sĩ ngay nếu bạn gặp các triệu chứng dưới đây:
- Không thể đứng vững, dễ bị khuỵu xuống.
- Tình trạng sưng đầu gối rõ rệt.
- Không thể gập hoặc duỗi thẳng hoàn toàn đầu gối của bạn.
- Quan sát thấy một biến dạng rõ rệt ở chân hoặc đầu gối của bạn.
- Sốt kèm theo sưng, nóng, đỏ và đau ở đầu gối của bạn.
- Bị đau đầu gối nghiêm trọng có liên quan đến chấn thương.
Nơi khám chữa bệnh xương khớp
Bạn có thể đến các cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu hoặc đến các khoa cơ xương khớp ở các bệnh viện uy tín để được thăm khám và chữa trị kịp thời.
- TP.HCM: Bệnh viện Quốc tế Chấn thương chỉnh hình Sài Gòn, Phòng khám Bệnh viện Đại học Y dược I, Khoa cơ xương khớp Bệnh viện Gia An 115,...
- Hà Nội: Bệnh viện Việt Đức, Phòng khám số 1 Cơ xương khớp Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Khoa ngoại Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Quân đội 108,...
7Các phương pháp chữa bệnh đau đầu gối
Sử dụng thuốc
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc điều trị triệu chứng như thuốc giảm đau, hạ sốt, chống viêm và điều trị các tình trạng bệnh lý gây đau đầu gối, chẳng hạn như thuốc trị viêm khớp dạng thấp hoặc thuốc chữa bệnh gout.
Vật lý trị liệu
Việc tăng cường độ dẻo dai của các cơ xung quanh đầu gối của bạn sẽ làm cho đầu gối ổn định hơn. Bác sĩ có thể đề nghị bạn tiến hành vật lý trị liệu hoặc các loại bài tập tăng cường sức mạnh cơ bắp khác nhau dựa vào nguyên nhân cụ thể gây ra cơn đau của bạn.
Nếu bạn là vận động viên, bạn có thể sẽ cần các bài tập để điều chỉnh lại các kiểu chuyển động có thể gây ảnh hưởng đến đầu gối, giúp xây dựng một kỹ thuật tốt trong khi chơi thể thao và giảm thiểu tối đa các chấn thương trên đầu gối.
Việc sử dụng miếng lót giày hỗ trợ giảm đau đầu gối giúp tăng sự thăng bằng và giữ đúng cấu trúc khớp gối. Nhờ vậy, đầu gối của bạn hoạt động trơn tru hơn, giảm đau nhức và nguy cơ thoái hóa khớp.
Sử dụng nẹp để cố định đầu gối giúp vết thương mau lành hơn và tình trạng đau đầu gối sẽ được thuyên giảm từ từ.
Tiêm thuốc tại chỗ
Đôi khi, bác sĩ có thể tiêm thuốc trực tiếp vào khớp của bạn. Các loại thuốc được sử dụng bao gồm:
Corticoid: Giúp giảm các triệu chứng gây bùng phát viêm khớp và giảm tình trạng đau với tác dụng có thể kéo dài tới vài tháng. Tuy nhiên, corticoid không phải lúc nào cũng hiệu quả trong mọi trường hợp.
Axit hyaluronic: Là một chất lỏng sánh nhớt, tương tự như chất lỏng bôi trơn khớp tự nhiên. Chất này có thể được tiêm vào đầu gối của bạn trong trường hợp bạn bị thoái hóa khớp để cải thiện khả năng vận động và giảm đau với tác dụng có thể kéo dài từ 6 tháng đến một năm.
Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP): Chứa nồng độ của nhiều yếu tố tăng trưởng khác nhau có tác dụng giảm viêm và thúc đẩy quá trình lành vết thương.
Phẫu thuật
Tùy thuộc vào đặc điểm của chấn thương, bác sĩ có thể kiểm tra và sửa chữa tổn thương khớp của bạn bằng cách sử dụng một chiếc camera gắn đèn nhỏ và các dụng cụ dài, hẹp để phẫu thuật khớp chỉ qua một vài vết rạch nhỏ quanh đầu gối.
Nội soi khớp có thể được sử dụng để loại bỏ các mảnh rời ra của xương và sụn khỏi khớp gối hoặc sửa chữa phần sụn bị hư hỏng và tái tạo dây chằng bị rách.
- Phẫu thuật thay thế một phần đầu gối
Bác sĩ phẫu thuật thay thế phần đầu gối bị tổn thương bằng các bộ phận nhân tạo làm bằng kim loại và nhựa. Phẫu thuật thường có thể được thực hiện thông qua các vết rạch nhỏ nên khả năng phục hồi sẽ nhanh hơn.
Bác sĩ phẫu thuật sẽ cắt bỏ phần xương và sụn bị hư hỏng ở xương đùi, xương ống chân và xương bánh chè của bạn, đồng thời thay thế bằng một khớp nhân tạo làm bằng kim loại hoặc nhựa.
Quy trình này liên quan đến việc loại bỏ một phần xương ở xương đùi hoặc xương ống chân để khớp gối thẳng hàng hơn và giảm đau do viêm khớp. Phẫu thuật này có thể giúp bạn trì hoãn hoặc tránh phẫu thuật thay thế toàn bộ đầu gối.
Phẫu thuật thay khớp gối
8Biện pháp phòng ngừa
Kiểm soát cân nặng do trọng lượng cơ thể quá nặng có thể làm tăng áp lực lên đầu gối gây đau khớp gối.
Giảm nguy cơ chấn thương khớp gối bằng cách tránh mang vác vật nặng, chơi thể thao đúng tư thế, kỹ thuật.
Tránh đứng lâu, ngồi lâu.
Tập thể dục thông minh, tăng cường các bài tập gia tăng sức mạnh và độ dẻo dai của hệ thống cơ quanh khớp gối.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp những thông tin hữu ích về nguyên nhân, biến chứng và cách phòng ngừa hiệu quả của tình trạng đau đầu gối. Nếu thấy bài viết hay và hữu ích, đừng quên chia sẻ đến người thân và bạn bè cùng biết nhé!
Nguồn: Mayoclinic, NHS
