Dấu hiệu và các cách điều trị trầm cảm sau sinh hiệu quả

Tình trạng trầm cảm sau sinh xảy ra ngày càng nhiều với các triệu chứng rất đa dạng, đòi hỏi người bệnh cũng như những người xunh quanh phải trang bị những kiến thức để phát hiện sớm. Hãy cùng tìm hiểu về các dấu hiệu và các phương pháp điều trị trầm cảm sau sinh qua bài viết dưới đây nhé!

1Dấu hiệu trầm cảm sau sinh

Dấu hiệu trầm cảm sau sinh có thể không rõ ràng nên rất khó để nhận ra. Dưới đây là một số triệu chứng mà bạn có thể nhận biết:

• Thường xuyên cảm thấy buồn tủi, vô dụng, tội lỗi, trống rỗng hay tuyệt vọng.
• Không còn hoặc giảm thích thú với sở thích trước đây.
• Cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng.
• Lo lắng quá mức.
• Rối loạn ăn uống, ăn rất nhiều hoặc ít ăn hẳn so với bình thường.
• Rối loạn giấc ngủ, mất ngủ hoặc ngủ rất nhiều.
• Khóc nhưng không rõ lý do.
• Có ý nghĩ về tự tử.
• Giảm khả năng tư duy, tập trung kém, khó quyết định được điều gì.
• Không quan tâm đến con hoặc cảm thấy lo lắng khi có con bên cạnh.
• Cảm giác không muốn có con và suy nghĩ đến việc làm hại con mình.[1]

Dấu hiệu của bệnh trầm cảm sau sinh rất đa dạng và có thể không rõ ràng

2Trầm cảm sau sinh kéo dài bao lâu?

Trầm cảm sau sinh thường kéo dài khoảng 1 năm sau khi con bạn chào đời. Tuy nhiên, điều này không chắc chắn là trầm cảm sẽ khỏi hoàn toàn sau 1 năm.

Người bệnh cần được tư vấn và theo dõi bởi các chuyên viên tâm lý. Hãy đảm bảo rằng người bệnh có thể chia sẻ những cảm xúc, suy nghĩ của mình một cách chân thật nhất để việc điều trị có hiệu quả.[1]

Trầm cảm sau sinh thường kéo dài khoảng 1 năm sau khi con bạn chào đời

3Các mức độ trầm cảm sau sinh

Có 3 loại trầm cảm sau sinh thường gặp với các mức độ khác nhau dưới đây:

• Chứng "baby blues": thường kéo dài từ vài giờ đến 1 - 2 tuần sau sinh với các biểu hiện như thay đổi cảm xúc đột ngột, khóc mà không rõ lý do, cáu gắt, lo lắng, thèm ăn, khó ngủ.
• Trầm cảm sau sinh (PPD): triệu chứng gần giống với chứng "baby blues" nhưng dữ dội và kéo dài hơn, có thể đến 1 năm sau sinh. Trong một số trường hợp PPD có thể xuất hiện ngay khi đang mang thai.
• Rối loạn tâm thần sau sinh: là mức độ nghiêm trọng nhất, xuất hiện sớm trong 3 tháng đầu sau sinh với các triệu chứng rối loạn tâm thần như lú lẫn, dễ kích động, ảo tưởng, ảo giác, suy nghĩ muốn làm hại bản thân hoặc em bé. Ở mức độ này người bệnh cần được điều trị và theo dõi ngay lập tức để tránh gây ra những hậu quả xấu.

Trầm cảm sau sinh được chia thành 3 loại thường gặp với mức độ khác nhau

4Điều trị trầm cảm sau sinh

Điều trị chứng “baby blues”

Đa số chứng “baby blues” sẽ tự thuyên giảm dần trong vòng vài ngày đến 1 - 2 tuần. Trong lúc đó, người bệnh có thể thực hiện một số bước sau:

• Để cho cơ thể và tâm trí nghỉ ngơi.
• Nhờ sự giúp đỡ từ người thân và bạn bè.
• Kết nối, tâm sự với những bà mẹ bỉm sữa khác.
• Luôn dành thời gian chăm sóc bản thân.
• Hạn chế sử dụng rượu bia và các chất kích thích khác.
• Nhờ các chuyên gia để giải đáp các vấn đề khó khăn như ít sữa, con không chịu bú.[2]

Nhờ sự trợ giúp của những người xung quanh để cùng chăm sóc em bé

Điều trị trầm cảm sau sinh (PPD)

Ở mức độ này, người bệnh cần được trị liệu tâm lý bằng các liệu pháp tâm lý hoặc sử dụng thuốc điều trị nếu cần thiết:

• Liệu pháp tâm lý: là sự trao đổi một cách chân thật những cảm xúc, suy nghĩ của mình với các chuyên viên tâm lý. Thông qua sự chia sẻ này, người bệnh có thể nhận được sự lắng nghe, thấu hiểu và các giải pháp để kiểm soát tâm lý.
• Dùng thuốc chống trầm cảm: các bác sĩ có thể kê cho người bệnh dùng các thuốc chống trầm cảm như sertraline, paroxetine nếu cần thiết. Hai loại thuốc này được ưu tiên sử dụng đối với phụ nữ cho con bú vì tính an toàn của nó.
• Dùng thuốc chống lo âu: được sử dụng khi có triệu chứng mất ngủ hoặc lo lắng nghiêm trọng. Thuốc chống âu lo chỉ nên dùng trong một thời gian ngắn.[2]

Bác sĩ có thể kê thuốc chống trầm cảm khi cần thiết

Điều trị rối loạn tâm thần sau sinh

Người bệnh rối loạn tâm thần sau sinh cần được nhập viện để được điều trị và theo dõi sát:

• Điều trị bằng thuốc: cần được kết hợp nhiều loại thuốc khác nhau như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần, thuốc bình thần như benzodiazepin để kiểm soát các triệu chứng.
• Liệu pháp sốc điện (ECT): một dòng điện nhỏ được truyền qua não để gây ra một cơn động kinh ngắn. Sự kích thích đột ngột này giúp giảm cảm triệu chứng tâm thần khi mà dùng thuốc không hiệu quả.[2]

Liệu pháp sốc điện được chỉ định khi dùng thuốc không hiệu quả

5Hỗ trợ và chăm sóc người bị trầm cảm sau sinh

Ngoài các phương pháp điều trị trên, người bệnh có thể tự mình thực hiện một số biện pháp dưới đây để đẩy nhanh quá trình hồi phục:

• Hình thành lối sống lành mạnh bao gồm hoạt động thể chất, nghỉ ngơi đầy đủ, chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng, tránh xa rượu bia và các chất kích thích.
• Dành thời gian cho bản thân và ra khỏi nhà để làm những điều mình thích.
• Tâm sự về những suy nghĩ và cảm xúc của mình với vợ/chồng, gia đình và bạn bè.
• Nhờ sự giúp đỡ của những người xung quanh như để giúp việc nhà hoặc nhờ trông trẻ một lúc.
• Học thêm các kỹ năng về chăm sóc trẻ để cảm thấy tự tin hơn.
• Tham gia các hội nhóm những bà mẹ bỉm sữa để tìm kiếm sự đồng cảm và những kinh nghiệm chăm sóc trẻ.

Đối với những người bị trầm cảm sau sinh thì sự quan tâm, chăm sóc và hỗ trợ của những người xung quanh rất quan trọng, đặc biệt là gia đình.[2]

Sự trợ giúp của gia đình làm đẩy nhanh quá trình phục hồi trầm cảm sau sinh

6Khám trầm cảm sau sinh ở đâu

Khi nhận thấy được các dấu hiệu nghi ngờ trầm cảm sau sinh kể trên, bạn có thể tìm đến một số cơ sở khám chữa bệnh trầm cảm uy tín dưới đây:

• TP.HCM: Bệnh viện Tâm thần TPHCM, Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch...
• Hà Nội: Bệnh viện Tâm thần Trung ương I, Bệnh viện đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Quân Y 103, Bệnh viện Bạch Mai - Viện sức khỏe Tâm thần...

Sự quan tâm của vợ/chồng, người thân trong gia đình cũng như bạn bè rất có ý nghĩa trong việc đẩy nhanh quá trình hồi phục của trầm cảm sau sinh. Hãy chia sẻ kiến thức này đến mọi người nếu bạn thấy bài viết này hữu ích nhé!