Rau dớn có tác dụng gì? Công dụng và lưu ý khi sử dụng rau dớn

Rau dớn không chỉ là nguyên liệu thường được sử dụng trong bữa ăn hàng ngày mà còn có nhiều công dụng tuyệt vời như tẩy giun, giảm đau và ngăn ngừa tiểu đường. Khám phá ngay rau dớn có tác dụng gì qua bài viết sau nhé!

1Rau dớn là gì?

Rau dớn (hay dớn rừng, dớn nhọt) có tên khoa học là Cyclosorus acuminatus (Houtt). Nakai thuộc họ Dớn (Thelypteridaceae). [1]

Rau dớn là một loại dương xỉ, sống trong điều kiện ưa ẩm và phân bố rộng rãi ở khắp các tỉnh miền núi nước ta như Thái Nguyên, Sơn La, Tuyên Quang, Hòa Bình... [1]

Thành phần hóa học chủ yếu trong cây gồm: Nước 86%, carbohydrate 8%, protid 4%, protein 2.4- 3.4%, sắt 6mg, canxi 20-24mg [2]

Phần lớn hoạt chất phân bố khắp các bộ phận của cây, nên người ta sử dụng toàn cây làm dược liệu.

Rau dớn là một loại dương xỉ, phân bố rộng rãi ở khắp các tỉnh miền núi nước ta

2Rau dớn có tác dụng theo Y học hiện đại

Kháng khuẩn

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng dịch chiết ethanol từ rau dớn có hoạt tính kháng khuẩn. Ngoài ra, dịch chiết xuất từ DE trong nước và cồn từ rau dớn có tác dụng chống lại một số vi khuẩn gây bệnh ở người và thực vật như Salmonella a Arizonae, E. coli, Staph aureus,...

Dịch chiết ethanol từ rau dớn có hoạt tính kháng khuẩn

Chống oxy hóa

Rau dớn được biết đến là loại rau có hàm lượng flavonoid cao, khoảng 19,974 mg QE/g sấy khô. Chính vì vậy, rau dớn có khả năng chống oxy hóa hiệu quả với mức ức chế khoảng 24.590%, ngăn ngừa tình trạng viêm và tổn thương cho cơ thể.

Rau dớn có khả năng chống oxy hóa hiệu quả

Kháng nấm

Chiết xuất methanolic từ lá và thân của rau dớn có khả năng kháng nấm rộng. Ngoài ra, chiết xuất chloroform từ rau này cũng kháng được tất cả các loại nấm với nồng độ MIC từ 0.02 - 2.50mg/ml.

Chiết xuất methanol thu được từ lá và thân rau dớn có phổ kháng nấm rộng

Tẩy giun

Chất chiết xuất từ ete trong thân và rễ của rau dớn có tác dụng tẩy giun sán, do đó người ta thường sử dụng rau dớn với mục đích tẩy giun, làm sạch đường ruột.

Xem thêm: Hướng dẫn sử dụng thuốc tẩy giun đúng cách an toàn và hiệu quả

Chất chiết xuất từ ete trong thân và rễ của rau dớn có tác dụng tẩy giun sán

Giảm đau

Một nghiên cứu thực hiện trên chuột thông qua việc dùng axit axetic gây ra sự quằn quại ở chuột đã chỉ ra rằng dịch chiết dạng nước từ lá cây rau dớn có tác dụng giảm đau hiệu quả. Nguyên nhân là bởi lá cây rau dớn có chứa sterol và flavonoid, chính hai hoạt chất này đã làm giảm đau mạnh mẽ ở các mô hình đau ngoại vi và viêm trung ương.

Một nghiên cứu khác về flavonoid bán tinh khiết trên chiết xuất D. esculentum ethanolic nhằm đánh giá khả năng giảm đau phụ thuộc vào liều lượng dịch chiết rau dớn cho kết quả rằng hoạt động giảm đau tỉ lệ thuận với liều lượng sử dụng.

Rau dớn có tác dụng giảm đau hiệu quả

Ngăn ngừa bệnh tiểu đường

Rau dớn có khả năng ức chế hoạt động của enzyme glucosidase hiệu quả hơn so với năm loại dương xỉ ăn được khác. Khi enzyme này bị ức chế quá trình thủy phân carbohydrat và thẩm thấu glucose vào máu sẽ bị trì hoãn. Từ đó lượng đường trong máu sẽ được kiểm soát và giữ ổn định.

Ngoài ra, rau dớn còn có độc tính tế bào tùy thuộc trên liều lượng với tế bào K562.

Hoạt chất trong rau dớn có khả năng ngăn ngừa bệnh tiểu đường

Kháng viêm

Trong rau dớn chứa hoạt tính có thể ức chế độc tính tại gan do CCl4 gây ra.

Đặc biệt, chiết xuất methanol thu được từ rau dớn ở nồng độ 1000µg cho khả năng ức chế mạnh mẽ lipoxygenase và cyclooxygenase-2 - hai enzyme tham gia xúc tác quá trình viêm của cơ thể. Điều này chỉ ra rằng, rau dớn có công dụng tuyệt vời trong việc kháng viêm và bảo vệ gan.

Rau dớn có công dụng kháng viêm hiệu quả

3Rau dớn có tác dụng theo Y học cổ truyền

Không chỉ được sử dụng rộng rãi trong Y học hiện đại, rau dớn còn là một loại dược liệu mang tính mát và được ứng dụng trong Y học cổ truyền với nhiều công dụng như:

Chữa ho, đặc biệt các trường hợp ho ra máu
Chữa đau nhức đầu, cảm lạnh
Các bệnh nhiễm trùng ngoài da, tiêu chảy, kiết lỵ, sốt
Thúc đẩy quá trình làm lành vết thương
Mang lại nhiều lợi ích cho phụ nữ sau sinh

4Một số bài thuốc có sử dụng rau dớn

Bài thuốc cầm máu, hàn vết thương

Chuẩn bị 50g lá non, đem rửa sạch và giã nhỏ. Sau đó đắp trực tiếp lên vết thương giúp làm dịu và hỗ trợ quá trình lành vết thương. [1]

Rau dớn có tác dụng cầm máu và làm lành vết thương

Bài thuốc đắp chữa bỏng

Chuẩn bị 100g lá bánh tẻ và 100g ruột quả bí ngô. Giã nát hai nguyên liệu này và áp dụng trực tiếp lên vết bỏng để giúp làm dịu và hỗ trợ quá trình chữa lành vết bỏng. [1]

Rau dớn giúp làm dịu và hỗ trợ quá trình chữa lành vết bỏng

Bài thuốc chữa sốt rét

Chuẩn bị 20g thân rễ đã cắt bỏ rễ con, đem rửa sạch và thái nhỏ. Sau đó sắc với 200ml nước đến khi còn 50ml thì dừng lại. Sử dụng phần nước chia làm 2 lần uống trong ngày.

Để đạt hiệu quả tốt nhất bạn nên dùng 7-10 ngày cho một đợt điều trị. [1]

Dùng thân rễ rau dớn sắc thuốc uống để chữa sốt rét

5Cách chế biến rau dớn đơn giản, hiệu quả ngay tại nhà

Rau dớn luộc

Nguyên liệu: Rau dớn
Chế biến: Rau dớn nhặt bỏ lá già, đem rửa sạch và ngâm với nước muối để loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn, sâu và côn trùng bám trên rau. Đun nước sôi, nhúng rau qua rồi vớt lên là có thể sử dụng. [3]

Rau dớn có thể luộc như những loại rau thông thường khác

Rau dớn xào tỏi

Nguyên liệu: 500g rau dớn, 1 củ tỏi, lạc rang, gia vị bếp.
Chế biến: Sơ chế các nguyên liệu. Rau dớn cắt khúc vừa ăn rồi trần qua nước sôi để giảm độ nhớt. Chuẩn bị chảo đã phi tỏi đến khi có mùi thơm thì cho rau vào. Nêm nếm gia vị cho vừa ăn rồi tắt bếp. [3]

Rau dớn xào tỏi là món ăn phù hợp với khẩu vị của nhiều người

Rau dớn trộn thịt

Nguyên liệu: Thịt ba chỉ, rau dớn, gia vị bếp
Chế biến: Chuẩn bị nguyên liệu bằng cách rửa sạch, sau đó ướp thịt ba chỉ với gia vị. Bắc chảo lên bếp rồi phi hành với thịt heo cho chín. Luộc rau dớn qua nước sôi. Khi thịt chín, thêm rau vào chảo và đảo đều với thịt đã xào cho đến khi chín. Tắt bếp và dọn ra dĩa. [3]

Rau dớn xào thịt không chỉ là món ăn thơm ngon mà còn chứa nhiều chất dinh dưỡng

6Lưu ý khi sử dụng rau dớn

Mặc dù rau dớn mang lại rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe con người. Tuy nhiên, để sử dụng rau dớn an toàn và đạt hiệu quả trong điều trị bệnh, bạn nên lưu ý một số điểm sau:

Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng trong lá rau dớn có tồn tại một lượng nhỏ độc tố dương xỉ có thể gây ra tình trạng ngộ độc. Hiện tại vẫn chưa có ghi nhận nào về trường hợp ngộ độc rau dớn, tuy nhiên bạn vẫn nên cẩn trọng trước khi sử dụng.
Sơ chế rau dớn thật kỹ trước khi sử dụng để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn sâu, côn trùng bám trên lá. Điều này rất quan trọng đối với những trường hợp bị nhiễm trùng bởi nếu ăn phải dược liệu không được làm sạch sẽ làm nặng thêm tình trạng này.
Nên chọn rau dớn được trồng trong điều kiện sạch sẽ, không sử dụng các chất hóa học như thuốc trừ sâu, thuốc kích thích... để tránh gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể.

Xem thêm:

Hy vọng những thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về rau dớn và những công dụng tuyệt vời của loại rau này đối với sức khỏe. Hãy chia sẻ để mọi người cùng biết đến nhé!