Trẻ bị táo bón nên ăn gì và kiêng ăn gì? Các lưu ý khi trẻ bị táo bón

Táo bón là tình trạng gây khó chịu khá phổ biến ở trẻ nhỏ, lâu dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe. Do đó, chế độ ăn rất quan trọng trong việc cải thiện và ngăn ngừa tình trạng táo bón ở trẻ. Hãy cùng tìm hiểu trẻ bị táo bón nên ăn gì và kiêng ăn gì qua bài viết dưới đây nhé.

1Táo bón ở trẻ em là gì? Nguyên nhân và biểu hiện trẻ bị táo bón

Táo bón là một vấn đề về đường tiêu hóa (GI) với biểu hiện đi ngoài phân rất cứng và ít đi ngoài hơn bình thường. Táo bón là một tình trạng phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là vào thời điểm tập đi vệ sinh hoặc bắt đầu ăn thức ăn đặc.

Một số dấu hiệu và triệu chứng của táo bón ở trẻ em gồm:[1]

• Đi tiêu ít hơn 3 lần/tuần.
• Phân cứng, khô và khó đi ngoài.
• Đau khi đi đại tiện, có thể xuất hiện máu trên bề mặt phân.
• Đau bụng.
• Dấu vết phân lỏng hoặc sền sệt trong quần lót của trẻ - dấu hiệu cho thấy phân bị ứ đọng ở trực tràng đối với trẻ trên 1 tuổi.

Táo bón ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân như:[2]

• Không ăn đủ thực phẩm giàu chất xơ như trái cây và rau.
• Không uống đủ nước.
• Nhịn đi đại tiện quá lâu do áp lực hoặc thường xuyên bị làm phiền trong khi tập đi vệ sinh.
• Thay đổi thói quen như đi du lịch, thời tiết nóng hoặc căng thẳng do bắt đầu đi học có thể ảnh hưởng đến chức năng ruột, gây táo bón ở trẻ.
• Dị ứng sữa bò hoặc tiêu thụ quá nhiều sản phẩm từ sữa có thể dẫn đến táo bón.
• Tiền sử gia đình bị táo bón thì trẻ có nhiều khả năng bị táo bón hơn.
• Trong một số trường hợp hiếm gặp, táo bón ở trẻ em là dấu hiệu của dị tật giải phẫu, vấn đề về hệ thống chuyển hóa, tiêu hóa hoặc tình trạng bệnh lý tiềm ẩn khác.

Táo bón là một tình trạng phổ biến ở trẻ em

2Trẻ bị táo bón nên ăn gì

Quả mâm xôi

Mỗi 100g quả mâm xôi cung cấp nước và khoảng 6.5g chất xơ cho cơ thể, giúp thức ăn di chuyển qua ruột nhanh hơn, tốt cho việc giảm táo bón. Hơn nữa, quả mâm xôi còn giàu chất xơ hòa tan tạo thành gel trong đường tiêu hóa, giúp tăng khối lượng và hỗ trợ làm mềm phân.[3]

Quả mâm xôi giúp thức ăn di chuyển qua ruột, hỗ trợ hiệu quả trong việc giảm táo bón

Yến mạch

Yến mạch là thực phẩm chứa nhiều chất xơ, cứ 100g yến mạch có tới khoảng 4g chất xơ tốt cho việc làm mềm phân, cải thiện tình trạng táo bón. Ngoài việc là một trong những thực phẩm tốt nhất cho chứng táo bón, yến mạch còn là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa thiết yếu hỗ trợ sức khỏe đường ruột.[4][5]

Yến mạch giàu chất xơ, tốt cho việc làm mềm phân, cải thiện tình trạng táo bón

Mì ống làm từ lúa mì nguyên cám

Mỗi một khẩu phần (160g) mì ống làm từ lúa mì nguyên cám chứa khoảng 6.2g chất xơ. Do đó, chuyển từ mì ống trắng sang mì ống lúa mì nguyên cám có thể giúp trẻ tăng cường chất xơ, giảm thiểu tình trạng táo bón.[6]

Sử dụng mì ống lúa mì nguyên cám giúp trẻ tăng cường chất xơ, giảm táo bón

Khoai tây

Khoai tây giàu chất dinh dưỡng, mỗi 100g khoai tây chứa đến 13.8g chất xơ và vitamin C cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, bạn không nên tiêu thụ bằng cách chiên rán, thay vào đó hãy giữ nguyên vỏ và chuyển sang phương pháp nướng, luộc hoặc hấp để tăng lượng chất xơ từ khoai tây.[7]

Tiêu thụ khoai tây bằng cách nướng, luộc hoặc hấp giúp tăng lượng chất xơ cho cơ thể

Đậu hà lan

Đậu hà lan chứa cả chất xơ không hòa tan và hòa tan. Sự kết hợp giữa các chất xơ này khi tiêu thụ giúp phân di chuyển qua ruột trơn tru hơn, cải thiện tình trạng táo bón.[8]

Đậu hà lan chứa cả chất xơ không hòa tan và hòa tan giúp cải thiện tình trạng táo bón

Hạt lanh

Mỗi 100g hạt lanh chứa 27.3 g chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan giúp cho phân mềm và dễ di chuyển hơn. Từ đó, cải thiện tình trạng táo bón.[9]

Hơn nữa, một nghiên cứu năm 2020 cũng cho thấy bổ sung bột hạt lanh vào chế độ ăn uống giúp tăng tần suất đại tiện, cải thiện nhu động ruột và nâng cao chất lượng cuộc sống của những đối tượng bị táo bón.[10]

Sử dụng bột hạt lanh giúp tăng tần suất đại tiện, cải thiện nhu động ruột ở những người bị táo bón

Quả bơ

Quả bơ là nguồn dinh dưỡng dồi dào, giàu vitamin C, vitamin B và protein. Đồng thời, 100g bơ chứa tới 6.7g chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa và tình trạng táo bón.[11]

Bạn có thể bổ sung bơ vào chế độ dinh dưỡng của trẻ bằng các cách sau:[12]

• Thêm bơ vào sinh tố.
• Dùng nĩa nghiền nát và phết lên một chiếc bánh mì tròn nhỏ.
• Cắt bơ thành khối và dùng làm đồ ăn nhẹ.
• Trộn với một chút muối và nước cốt chanh để thay thế sốt mayonnaise trong bánh sandwich.
• Cho phô mai Parmesan, bơ, nước cốt chanh, dầu ô liu và tỏi vào máy xay sinh tố để làm nước sốt mì ống ngon tuyệt.

Bơ chứa nhiều chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa và tình trạng táo bón

Bỏng ngô

Bỏng ngô là nguồn ngũ cốc nguyên hạt tự nhiên được trẻ em ưa chuộng. Mỗi 100g bỏng ngô có khoảng 14.5g chất xơ và nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người ăn bỏng ngô thường xuyên bổ sung nhiều chất xơ hơn 22% so với những người không ăn, tốt cho tình trạng táo bón.[13][14]

Ăn bỏng ngô thường xuyên bổ sung nhiều chất xơ hơn 22% so với những người không ăn

Trái lê

Lê không chỉ là nguồn chất xơ tốt, 100g lê chứa 3.1 g chất xơ mà còn chứa 2 loại đường tự nhiên sorbitol và fructose hoạt động như thuốc nhuận tràng, giúp kích thích phân và cải thiện tình trạng táo bón.[15]

Lê chứa chất xơ và 2 loại đường tự nhiên hoạt động như thuốc nhuận tràng, cải thiện tình trạng táo bón

Táo

Táo là loại trái cây chứa nhiều nước (83.6g) và chất xơ (2.1g trong mỗi 100g). Điều này rất tốt trong việc giúp đi ngoài dễ dàng hơn và cải thiện tình trạng táo bón.[16]

Táo chứa nhiều nước và chất xơ hỗ trợ đi ngoài dễ dàng, cải thiện tình trạng táo bón

3Trẻ bị táo bón kiêng ăn gì

Thức ăn nhanh

Thức ăn nhanh như bánh mì kẹp thịt, khoai tây chiên và gà rán,... không phải là lựa chọn tốt trong chế độ ăn hàng ngày và có thể xảy ra tình trạng thiếu chất xơ gây táo bón. Hơn nữa, nhiều loại thức ăn nhanh có hàm lượng natri cao làm thay đổi sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến phân khó đi và tăng khả năng táo bón.

Tiêu thụ thức ăn nhanh có thể gây ra tình trạng thiếu chất xơ, dẫn đến táo bón

Phô mai

Chế độ ăn quá nhiều phô mai - thực phẩm từ sữa không có chất xơ có thể khiến trẻ đi ngoài ít hơn. Do đó, trong thời gian trẻ bị táo bón, hãy hạn chế tối đa việc tiêu thụ phô mai.

Trong thời gian trẻ bị táo bón nên hạn chế tiêu thụ phô mai

Kem

Kem là một món tráng miệng làm từ sữa, cũng không chứa nhiều chất xơ nên cần hạn chế tiêu thụ khi táo bón. Thay vào đó, hãy thử thay thế bữa tráng miệng cho bé bằng sữa chua với trái cây tươi.

Kem không chứa nhiều chất xơ nên cần hạn chế tiêu thụ khi táo bón

Các loại thịt chế biến

Các loại thịt chế biến như xúc xích, thịt xông khói và thịt nguội không chỉ thiếu chất xơ mà còn chứa nhiều natri và chất béo, có thể làm chậm quá trình tiêu hóa. Vì vậy, khi bị táo bón, bạn nên tránh tiêu thụ các loại thịt chế biến này trong chế độ ăn uống.

Khi bị táo bón không nên tiêu thụ các loại thịt chế biến trong chế độ ăn uống

Gạo trắng

Mỗi 100g gạo trắng chỉ chứa 2.2g chất xơ trong khi gạo lứt có thể cung cấp đến 4.4g. Hơn nữa, một nghiên cứu năm 2020 cho thấy chế độ ăn nhiều gạo lứt có hiệu quả hơn trong việc điều trị táo bón ở phụ nữ trưởng thành so với chế độ ăn nhiều gạo trắng.

Chế độ ăn nhiều gạo lứt hiệu quả trong việc điều trị táo bón hơn gạo trắng

Bánh mì trắng

Giống như gạo trắng, bánh mì trắng được tạo từ bột mì đã loại bỏ lớp cám và mầm giàu chất xơ. Do đó, bột mì trắng và bánh mì trắng không thể so sánh với hàm lượng chất xơ trong lúa mì nguyên cám. Vì thế, khi bị táo bón, hãy cho trẻ ăn bánh mì nguyên cám hoặc bánh mì ngũ cốc thường xuyên giúp cải thiện tình trạng này.

Bánh mì trắng ít chất xơ, không tốt cho người bị táo bón

Mì ống trắng

Được chế biến từ bột mì trắng, do đó mì ống trắng cũng nằm trong danh sách những thực phẩm không nên ăn khi bị táo bón. Mỗi 100g mì spaghetti trắng chứa khoảng 1g chất xơ, không thực sự thúc đẩy nhu động ruột của trẻ.[17]

Mì ống trắng ít chất xơ, không thúc đẩy nhu động ruột của trẻ táo bón

Khoai tây chiên

Khoai tây chiên chứa ít chất xơ và độ ẩm, nên khi tiêu thụ không giúp tăng tốc độ vận chuyển trong ruột và không cải thiện tình trạng táo bón.

Do đó, khi bị táo bón, hãy thay thế bằng các đồ ăn nhẹ ít chất xơ, nhiều natri như bánh quy xoắn, ngũ cốc tinh chế và bánh ngọt, khoai tây chiên,... bằng trái cây tươi, rau, các loại hạt hoặc bánh quy giòn nguyên cám.

Khoai tây chiên chứa ít chất xơ và độ ẩm, không giúp cải thiện tình trạng táo bón

Kẹo

Kẹo cũng là món ăn vặt không chứa chất xơ. Do đó, khi tiêu thụ kẹo có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, đặc biệt khi bị táo bón khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn.

Kẹo cũng là món ăn vặt không chứa chất xơ nên hạn chế tiêu thụ khi trẻ táo bón

4Lời khuyên khi trẻ bị táo bón

Cho trẻ uống nhiều nước

Hãy cho trẻ uống nhiều nước, đặc biệt là nước đun sôi để nguội đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi. Với trẻ còn bú mẹ hoặc sử dụng sữa công thức, mẹ có thể bổ sung thêm nước giữa các lần bú sữa khi trẻ bị táo bón.

Hãy cho trẻ uống nhiều nước khi bị táo bón

Bổ sung nhiều loại thực phẩm có chứa chất xơ vào chế độ ăn uống

Cho trẻ ăn nhiều loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất như trái cây và rau quả. Chế độ ăn giàu chất xơ có thể giúp cơ thể trẻ dễ tạo thành khối phân mềm, to và cải thiện tình trạng táo bón.

Lượng chất xơ khuyến nghị cho chế độ ăn uống của trẻ là 14 gam cho mỗi 1.000 calo.[1]

Chế độ ăn giàu chất xơ giúp cơ thể trẻ tạo thành phân mềm, to và cải thiện tình trạng táo bón

Khuyến khích con vận động, tập thể dục

Tập thể dục và vận động thường xuyên có thể giúp kích thích chức năng ruột hoạt động bình thường và phân di chuyển qua trực tràng. Từ đó cải thiện tình trạng táo bón.

Tập thể dục và vận động thường xuyên giúp kích thích chức năng ruột hoạt động tốt

Thay đổi chế độ ăn uống có thể mang lại hiệu quả kỳ diệu đối với tình trạng táo bón của trẻ. Hãy chia sẻ bài viết này đến mọi người nếu bạn thấy hữu ích nhé!