Xoắn tinh hoàn: Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và cách điều trị

Xoắn tinh hoàn là tình trạng cấp cứu nguy hiểm cần được nhận biết và xử lý kịp thời. Hãy đến gặp bác sĩ ngay khi nghi ngờ bị xoắn tinh hoàn để tránh những biến chứng đáng tiếc. Cùng tìm hiểu rõ hơn về bệnh xoắn tinh hoàn qua bài viết dưới đây nhé!

1Xoắn tinh hoàn là gì?

Xoắn tinh hoàn là một tình trạng cấp cứu ngoại khoa nguy hiểm xảy ra khi tinh hoàn bị xoắn lại. Xoắn tinh hoàn dẫn tới sự xoắn theo của thừng tinh - cấu trúc chứa các mạch máu nuôi dưỡng tinh hoàn.

Sự xoắn này cản trở một phần hoặc hoàn toàn ngăn chặn dòng máu đến tinh hoàn, dẫn đến tình trạng thiếu máu, sưng đau và tổn thương tinh hoàn. Nếu không được điều trị kịp thời, xoắn tinh hoàn có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như vô sinh hoặc thậm chí cắt bỏ tinh hoàn.[1]

Xoắn tinh hoàn là một tình trạng cấp cứu nguy hiểm

2Triệu chứng xoắn tinh hoàn

Triệu chứng chính và nổi bật nhất của xoắn tinh hoàn là cơn đau dữ dội và đột ngột ở một bên tinh hoàn. Cơn đau này có thể xuất hiện bất cứ lúc nào thường sau khi vận động thể lực quá mạnh.

Ngoài ra, các triệu chứng khác cũng có thể đi kèm:

• Sưng và đau ở một bên bìu.
• Xuất hiện khối u có thể nhìn thấy ở tinh hoàn bị xoắn.
• Tinh hoàn bị xoắn nằm cao hơn tinh hoàn còn lại.
• Sự thay đổi màu sắc (đỏ, tím, nâu hoặc đen) ở bìu.
• Buồn nôn và nôn mửa.
• Đau bụng.
• Đi tiểu nhiều hơn bình thường.
• Sốt.

Ngoài ra, cũng có trường hợp bị xoắn cả hai tinh hoàn cùng lúc nhưng tình huống này rất hiếm xảy ra (chỉ 2%).[2]

Triệu chứng chính của xoắn tinh hoàn là đau dữ dội, đột ngột một bên tinh hoàn

3Nguyên nhân gây xoắn tinh hoàn

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ xoắn tinh hoàn bao gồm:

• Dị tật "quả lắc chuông" (Bell clapper deformity): một số nam giới sinh ra không có mô giữ tinh hoàn cố định, khiến nó có thể di chuyển tự do bên trong bìu.
• Trẻ sơ sinh: trẻ mới sinh ra có thể bị xoắn tinh hoàn vì mô liên kết vẫn chưa hình thành đầy đủ.
• Tuổi tác: xoắn tinh hoàn thường gặp nhất ở độ tuổi từ 12 - 16, mặc dù nó có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào.
• Hoạt động thể chất: tập thể dục cường độ quá mạnh có thể làm tăng nguy cơ xoắn tinh hoàn.
• Chấn thương: chấn thương tinh hoàn là một yếu tố nguy cơ gây xoắn tinh hoàn.
• Tăng trưởng: sự tăng trưởng nhanh chóng của tinh hoàn trong tuổi dậy thì cũng có thể làm tăng nguy cơ.
• Tiền sử gia đình: nếu có người thân trong gia đình từng bị xoắn tinh hoàn, bạn cũng có nguy cơ cao hơn.
• Từng bị xoắn tinh hoàn: nếu bạn đã từng bị xoắn tinh hoàn một lần, nguy cơ tái phát là có thể xảy ra.[1]

Tập thể dục cường độ cao làm tăng nguy cơ xoắn tinh hoàn

4Chẩn đoán xoắn tinh hoàn

Xoắn tinh hoàn là một tình trạng cấp cứu đòi hỏi chẩn đoán nhanh chóng và chính xác để bảo tồn tinh hoàn. Bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán dựa trên các yếu tố sau:

• Triệu chứng và tiền sử bệnh: bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng bạn đang gặp phải, thời điểm bắt đầu, mức độ đau và các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn như tiền sử chấn thương, hoạt động thể chất gần đây hoặc tiền sử gia đình có người bị xoắn tinh hoàn.
• Khám thực thể: bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ vùng bìu, đánh giá tình trạng sưng, đau, vị trí của tinh hoàn và các dấu hiệu bất thường khác.
• Siêu âm bìu: đây là một xét nghiệm hình ảnh quan trọng giúp bác sĩ quan sát dòng máu đến tinh hoàn. Nếu có xoắn tinh hoàn, siêu âm sẽ cho thấy giảm hoặc mất hoàn toàn dòng máu đến tinh hoàn bị ảnh hưởng.[2]

Siêu âm bìu là xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán xoắn tinh hoàn

5Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi có các dấu hiệu sau

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng đau dữ dội và đột ngột ở tinh hoàn, hãy đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức để được bác sĩ đánh giá và điều trị kịp thời.

Thời gian là yếu tố quan trọng trong việc bảo tồn tinh hoàn và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Nếu bạn không điều trị trong hơn 8 giờ, xoắn tinh hoàn có thể gây tổn thương tinh hoàn vĩnh viễn.[2]

Khi nghi ngờ xoắn tinh hoàn, bạn hãy tìm ngay đến cơ sở y tế gần nhất

Nơi khám chữa bệnh

Khi có các dấu hiệu nghi ngờ xoắn tinh hoàn, bạn hãy tìm ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và cấp cứu kịp thời. Dưới đây là một số bệnh viện bạn có thể tham khảo:

• TP. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Bình Dân...
• Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Quân đội 108...

5Biến chứng có thể xảy ra

Nếu không được điều trị kịp thời, xoắn tinh hoàn có thể dẫn đến:

• Mất tinh hoàn: cơ hội tốt nhất để giữ lại tinh hoàn là phẫu thuật trong vòng 6 giờ kể từ khi cơn đau bắt đầu. Nếu để đến sau 12 giờ thì có thể tổn thương tinh hoàn vĩnh viễn.
• Các vấn đề tâm lý: mất một tinh hoàn hoặc giảm khả năng sinh sản có thể gây ra những ảnh hưởng tâm lý và nội tiết đáng kể bao gồm rối loạn lo âu, trầm cảm.[1]

Xoắn tinh hoàn có thể làm giảm khả năng sinh sản

6Phương pháp điều trị xoắn tinh hoàn

Xoắn tinh hoàn là một tình trạng cấp cứu cần được điều trị ngay lập tức bởi bác sĩ ngoại khoa chuyên gia về các vấn đề liên quan đến hệ tiết niệu và sinh sản.

Có hai phương pháp điều trị chính:

• Tháo xoắn bằng tay: trong một số trường hợp, bác sĩ có thể thử tháo xoắn tinh hoàn và thừng tinh bằng tay. Tuy nhiên, phương pháp này không phải lúc nào cũng thành công và thường chỉ được áp dụng khi phẫu thuật không thể thực hiện ngay lập tức.
• Phẫu thuật (Orchiopexy): đây là phương pháp điều trị chính cho xoắn tinh hoàn. Trong quá trình phẫu thuật, bạn sẽ được gây mê toàn thân để không cảm thấy đau. Bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở bìu, tháo xoắn thừng tinh và sau đó cố định tinh hoàn vào thành bìu để ngăn ngừa xoắn tái phát.

Trong trường hợp tinh hoàn bị tổn thương quá nặng do thiếu máu kéo dài, bác sĩ có thể phải cắt bỏ tinh hoàn.[1]

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho xoắn tinh hoàn

7Biện pháp phòng ngừa

Hiện tại, không có biện pháp phòng ngừa cụ thể nào để ngăn chặn hoàn toàn xoắn tinh hoàn, đặc biệt là đối với những người không có yếu tố nguy cơ rõ ràng.

Phẫu thuật cố định tinh hoàn là cách duy nhất để ngăn ngừa xoắn tinh hoàn một cách chắc chắn, nhưng chỉ được thực hiện trong các trường hợp sau:

• Bạn đã từng bị xoắn tinh hoàn.
• Bạn đang bị xoắn tinh hoàn và cần phẫu thuật để tháo xoắn và cố định tinh hoàn.

Phẫu thuật này không được thực hiện như một biện pháp phòng ngừa chung cho tất cả mọi người.[1]

Không có biện pháp cụ thể để phòng ngừa xoắn tinh hoàn

Xoắn tinh hoàn là tình trạng cấp cứu nguy hiểm, cần được nhận biết sớm và điều trị kịp thời để tránh những hậu quả đáng tiếc. Hãy chia sẻ thông tin này để bảo vệ sức khỏe của bạn và những người xung quanh!