Gãy xương là bệnh lý hay gặp do ngoại lực tác động đến xương gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và có thể gây ra tàn phế. Trong bài viết này cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị gãy xương nhé!
1Gãy xương là gì?
Gãy xương là tình trạng xương bị phá vỡ cấu trúc tạo thành những vết nứt gãy làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống cơ khớp, dây chằng và gân.
Một số cấu trúc có thể tổn thương kèm với gãy xương bao gồm:
Gãy xương là tình trạng lực tác động làm thay đổi cấu trúc xương
2Nguyên nhân
Gãy xương xảy ra do nhiều nguyên nhân, có thể là những chấn thương trực tiếp hoặc các bệnh lý mạn tính, gây ảnh hưởng âm thầm đến hệ xương khớp của bạn, lâu dần gây nên tình trạng gãy xương:
- Tai nạn giao thông: khi xảy ra tai nạn khiến các xương bị tác động, xoắn vặn dẫn đến gãy xương.
- Té ngã: khi té ngã các xương sẽ bị tác động trực tiếp bởi nền đất gây nên gãy xương. Một trường hợp khác là do chống tay xuống đất đột ngột khi ngã gây tổn thương thứ phát.
- Các chấn thương khi chơi thể thao: khởi động không đúng cách và chưa đủ thời gian khiến cơ thể chưa sẵn sàng khi vận động mạnh đột ngột sẽ rất dễ dẫn tới tổn thương khi chơi thể thao.
- Các yếu tố khác: loãng xương khiến cho xương yếu và dễ gãy. Thông thường, các chuyển động lặp đi lặp lại sẽ gây mỏi cơ và tạo áp lực lớn lên xương, lâu dần có thể xảy ra gãy xương do mỏi. Thường gặp nhất là ở các vận động viên hoặc người chơi thể thao với cường độ cao hay ở người lớn tuổi có nhiều động tác ảnh hưởng đến hệ thống xương.
3Dấu hiệu
Một số dấu hiệu có thể nhận biết được gãy xương bao gồm:
- Đau, sưng tấy và biến dạng vùng tổn thương.
- Xuất hiện tình trạng bầm tím, da đổi màu.
- Có thể nhìn thấy xương lòi ra hoặc dịch màu vàng chảy ra ở vùng tổn thương.
- Khi di chuyển xương cảm thấy đau.
- Xuất hiện chảy máu vùng tổn thương.
Gãy xương có thể làm biến dạng cấu trúc vùng tổn thương
4Cách chẩn đoán bệnh
Bác sĩ chủ yếu sẽ dựa vào các cận lâm sàng để chẩn đoán chính xác nhất tình trạng gãy xương:
- Chụp X-quang: thấy được hình ảnh của xương và các mô cơ bên trong, từ đó cho hình ảnh xương bị gãy để bác sĩ có thể chẩn đoán tình trạng gãy xương chính xác nhất.. Đây là xét nghiệm có kết quả nhanh, có thể thực hiện tại giường.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT - scanner): tìm kiếm những tổn thương nhỏ ở xương mà không thấy rõ trên X-quang
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): trong trường hợp xem xét ảnh hưởng đến hệ thống gân, dây chằng khớp, gân thì cộng hưởng từ cho hình ảnh tốt hơn CT.
Xquang có thể nhìn thấy vùng xương bị gãy
5Biến chứng của gãy xương
Gãy xương có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời:
- Giảm thể tích tuần hoàn: xương chọc vào các mạch máu lớn làm xuất huyết sẽ gây giảm thể tích tuần hoàn có thể dẫn tới sốc.
- Tổn thương thần kinh: xương gãy gây tổn thương thần kinh nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn tới mất cảm giác vận động vùng bị thần kinh chi phối.
- Hội chứng khoang: nếu gãy xương kín sẽ gây tăng áp lực vùng quanh chỗ gãy gây tắc nghẽn hệ thống mạch máu nuôi, nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn tới tử vong.
- Tàn phế: khi không được chữa trị kịp thời hoặc chấn thương quá mạnh khiến tình trạng xương khớp không thể phục hồi sẽ dẫn đến hạn chế di chuyển hoặc thậm chí tàn phế.
- Tử vong: mất máu quá nhiều, xương biến dạng nghiêm trọng và nếu không được cấp cứu kịp thời có thể dẫn tới tử vong.
Gãy xương có thể dẫn tới tàn phế
6Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Khi gặp phải chấn thương gây nên tình trạng đau nên cố định phần xương gãy, đưa người bệnh đến các cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời.
Khi xảy ra tai nạn, phải bất động ngay lập tức, không được tự ý di chuyển. Khi xuất hiện sưng tấy, đau vùng tổn thương nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời tránh các biến chứng về sau.
Nơi khám chữa gãy xương
Khi gặp các vấn đề liên quan đến gãy xương nên đến các cơ sở chuyên khoa Cơ xương khớp để được thăm khám và điều trị kịp thời. Tham khảo một số bệnh viện đa khoa uy tín như:
- Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Gia An 115, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM...
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Thanh Nhàn...
7Gãy xương bao lâu thì lành?
Khi tiến hành điều trị đúng cách, các xương có thể thực hiện quá trình tự hồi phục. Tuỳ thuộc vào loại xương gãy và cách điều trị cũng như mức độ nặng của triệu chứng ban đầu mà các xương có thời gian lành khác nhau.
Thông thường, thời gian lành xương dao động từ vài tuần đến vài tháng. Tuy nhiên thời gian này còn phụ thuộc rất nhiều vào chăm sóc và quá trình điều trị có nhiễm trùng hay không.
8Các phương pháp chữa gãy xương
- Sử dụng thuốc: khi xuất hiện tình trạng đau và viêm bác sĩ sẽ kê các thuốc để giảm tình trạng này như paracetamol, ibuprofen...
- Đeo nẹp hoặc bó bột: cố định vùng bị thương, đưa xương về trạng thái sinh lý giúp xương nhanh hồi phục.
- Phẫu thuật: giúp đặt lại các xương bị tổn thương nặng nề về lại vị trí cũ như đặt đinh nội tủy, ghép xương dưới màn tăng sáng...
Dùng bó bột để cố định vùng bị thương
9Biến chứng sau phẫu thuật
- Hội chứng chèn ép khoang cấp tính (ACS): khi phẫu thuật có thể tác động đến cơ và mạch máu gây nên phản ứng viêm. Việc tụ dịch ở các khoang có thể gây nên áp lực lên mạch máu và thần kinh có thể gây tổn thương vĩnh viễn.
- Viêm tủy xương: khi xương đâm xuyên qua da đặc biệt là các vết thương hở sẽ dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm và nhiễm trùng.
- Các tổn thương khác: các phẫu thuật có thể gây tác động đến gân, cơ hoặc mô mềm bên cạnh.
10Biện pháp phòng ngừa
Gãy xương chủ yếu xảy ra do các tác động hoặc chấn thương trực tiếp nên hầu như rất khó phòng ngừa. Sau đây là một số cách phòng ngừa gãy xương:
- Tăng cường sức mạnh xương khớp bằng việc bổ sung các các thực phẩm giàu vitamin D, canxi như sữa, phô mai, rau màu xanh đậm...
- Tập thể dục thường xuyên: giúp tăng cường sức khỏe và sự dẻo dai của cơ bắp, tránh gãy xương.
- Lái xe an toàn, chú ý khởi động và chơi đúng kỹ thuật khi hoạt động thể thao để hạn chế tối đa tình trạng chấn thương.
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức cơ bản về gãy xương, đặc biệt là những dấu hiệu nhận biết. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!
