Mụn cóc: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Mụn cóc là một trong những bệnh da liễu phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi khiến cho nhiều người lo lắng và khó chịu. Tìm hiểu ngay để biết mụn cóc bắt nguồn từ đâu, triệu chứng và cách điều trị bệnh ra sao qua bài viết dưới đây nhé!

1Mụn cóc là gì?

Mụn cóc hay mụn cơm là những khối u lành tính, bề mặt hơi sần sùi, thô ráp phát triển trên bề mặt da sau khoảng 2 tháng khi tiếp xúc với virus HPV gây bệnh.

Trẻ em là đối tượng dễ mắc mụn cóc nhất do hệ miễn dịch còn yếu và chưa được hoàn thiện để giúp bảo vệ cơ thể toàn diện.[1], [2], [3]

Ngoài ra, bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng thông qua dịch tiết trên bề mặt mụn cóc hoặc tiếp xúc với nơi chứa nhiều virus như cát, bùn đất bẩn.

Tuy không gây nguy hiểm cho sức khỏe, nhưng nó vừa gây mất thẩm mỹ lại vừa gây tâm lý khó chịu cho người bệnh vì cần phải có thời gian dài để điều trị.[3]

Mụn cóc là những khối u lành tính hơi sần sùi, thô ráp phát triển trên bề mặt da

2Có bao nhiêu loại mụn cóc?

Mụn cóc thông thường

Mụn cóc thông thường là dạng tổn thương phổ biến ở người bệnh, không quá nghiêm trọng và có thể tự mất đi theo thời gian với đặc điểm:[3]

• Bề mặt thô ráp, sần sùi, kích thước từ 1mm đến 1cm.
• Thường sạm màu hơn vùng da xung quanh, có thể kèm theo những đốm đen nhỏ của các cục máu đông trên bề mặt mụn.
• Xuất hiện chủ yếu ở bàn tay, ngón tay, đầu gối hoặc ngón chân.

Mụn cóc thông thường là dạng tổn thương phổ biến

Mụn cóc ở chân

Đây là dạng mụn cóc phát triển ở da lòng bàn chân, tương đối cứng khiến người bệnh khó chịu khi đi lại. Mụn cóc ở chân gồm 2 kiểu là:

• Myrmecia: do virus HPV type 1 gây nên. Mụn cóc thường phát triển sâu vào bên trong làm người bệnh có cảm giác như giẫm chân lên đá và đau đớn khi di chuyển.[4]
• Mosaic: do virus HPV type 2 gây nên, gồm nhiều mụn cóc kích thước nhỏ và tập trung thành từng đám ở dưới lòng bàn chân, ít gây đau đớn hơn kiểu Myrmecia.[4]

Mụn cóc ở chân khiến người bệnh gặp khó khăn khi đi lại

Mụn cóc phẳng

Mụn cóc phẳng thường gặp ở trẻ em, mụn kích thước nhỏ, không gây đau kèm theo những đặc điểm sau:[4]

• Bề mặt mụn hình tròn hoặc bầu dục phẳng, có bờ hơi gồ cao hơn so với xung quanh.
• Màu hồng nhạt, vàng hoặc hơi chuyển nâu.
• Xuất hiện ở mặt, đùi, cánh tay, bàn tay hoặc trên nền những vết xước, vết cắt trên da.

Mụn cóc phẳng hình tròn, bờ hơi gồ cao hơn so với xung quanh

Mụn cóc dạng sợi mảnh

Mụn cóc dạng sợi mảnh thường nổi gồ trên bề mặt da, phát triển nhanh với những đặc điểm như:[4]

• Bề mặt mụn như bông súp lơ chồi trên da, đều màu với vùng da xung quanh.
• Ít gây đau cho bệnh nhân.
• Phát triển quanh vùng mũi, mắt, miệng, cổ, cằm hoặc các nếp gấp khuỷu, bẹn, nách.

Mụn cóc dạng sợi mảnh có thể xuất hiện trên mặt của bệnh nhân

Mụn cóc quanh móng

Mụn thường tiến triển từ những tổn thương nhỏ từ 1mm sau đó lan ra toàn bộ quanh móng tay và móng chân và ảnh hưởng đến quá trình phát triển của móng. Mụn cóc quanh móng có đặc điểm:[4]

• Bề mặt thô ráp, sần sùi ở vùng rìa móng.
• Gây bong tróc da xung quanh.
• Người bệnh cảm thấy đau đớn khi chạm vào hoặc khi mụn tăng kích thước.

Mụn cóc quanh móng là tổn thương thô ráp, sần sùi ở vùng rìa móng

Mụn cóc sinh dục

Mụn cóc sinh dục thường lây truyền do quan hệ tình dục không an toàn với các tổn thương đặc trưng:[4]

• Mụn có xuất hiện ở vùng sinh dục như vùng mu và âm hộ ở phụ nữ hoặc quanh vùng bìu, dương vật ở nam giới.
• Mụn có dạng sần sùi như bông súp lơ và dễ nhầm lẫn với sùi mào gà.
• Có thể đau khi chạm vào.

Mụn cóc sinh dục dễ nhầm với sùi mào gà

3Nguyên nhân gây ra mụn cóc

Virus HPV (Human Papilloma Virus) là nguyên nhân chính gây ra bệnh mụn cóc. Loại virus này xâm nhập vào da thông qua những vết trầy xước bên ngoài, sau đó chúng sẽ tạo nên những khối u nhỏ, sần sùi trên bề mặt da.

Phương thức lây truyền

Mụn cóc có thể được lây truyền từ bộ phận này sang bộ phận khác trên cơ thể qua dịch tiết trên bề mặt. Ngoài ra, nó còn được lây truyền từ người này sao người khác thông qua việc sử dụng những đồ vật chung với nhau hoặc quan hệ tình dục không an toàn.

4Dấu hiệu của mụn cóc

Hiện nay virus HPV có khoảng 100 type khác nhau gây ra những biểu hiện bệnh khác nhau. Sau đây là những biểu hiện thường gặp nhất:[2]

• Bề mặt mụn sần sùi và thô ráp hơn xung quanh hoặc kèm những mụn nhỏ, có nhiều thịt.
• Mụn xuất hiện với nhiều màu khác nhau như màu da, màu trắng, màu hồng, màu nâu sẫm.
• Có thể xuất hiện các chấm đen rải rác do cục máu đông trên bề mặt mụn hoặc một số trường hợp có thể bị chảy máu.
• Mụn cóc có thể không đau hoặc đau khi đi lại, tì đè.
• Có thể kèm theo ngứa hoặc kích ứng bộ phận sinh dục hoặc vùng da xung quanh.
  

Mụn cóc có thể xuất hiện khắp nơi trên cơ thể với nhiều màu khác nhau

5Biến chứng của mụn cóc

Mụn cóc là bệnh lành tính nên ít gây ảnh hưởng đến cơ thể. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể xuất hiện các biến chứng như:[2]

• Để lại sẹo: mụn cóc nếu không được điều trị đúng cách có thể để lại sẹo lồi hoặc sẹo lõm trên bề mặt da gây mất thẩm mỹ và giảm sự tự tin của người bệnh.
• Ung thư biểu mô: do nguyên nhân gây bệnh là virus HPV nên các tổn thương mụn cóc có thể biến đổi sang ung thư hầu họng hoặc ung thư cổ tử cung hoặc ung thư hậu môn.
• Nhiễm trùng: thường xuất hiện khi mụn cóc bị vỡ hoặc cắt bỏ mụn cóc không đúng quy trình khiến da bị tổn thương và dễ bội nhiễm vi khuẩn từ môi trường làm bệnh trở nên trầm trọng.
• Đau: mụn cóc dưới chân có thể khiến người bệnh đau đớn, khó chịu khi đi lại hoặc đứng lâu. Từ đó, làm giảm khả năng vận động của bệnh nhân.

6Chẩn đoán mụn cóc

Khám lâm sàng (khám da liễu)

Chẩn đoán mụn cóc chủ yếu dựa vào lâm sàng, sinh thiết ít khi cần đến. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám vị trí, hình thái, mức độ và khả năng xâm lấn của tổn thương.

Cách này nhằm chẩn đoán và phân biệt với một số bệnh da liễu khác như sùi mào gà, mụn nhọt hoặc hắc lào. Đồng thời, việc thăm khám có thể giúp bác sĩ phát hiện sớm các biến chứng của bệnh.

Khám da liễu để đánh giá mức độ và khả năng xâm lấn của tổn thương

Sinh thiết

Để xác định chính xác căn nguyên gây bệnh và sàng lọc nguy cơ ung thư, bác sĩ sẽ tiến hành sinh thiết bằng cách cắt một lượng nhỏ mụn cóc. Mẫu bệnh phẩm sau đó sẽ được gửi sang bộ phận giải phẫu bệnh để quan sát và đưa ra kết luận.

7Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Bạn có thể đến gặp bác sĩ khi có bất kỳ tổn thương trên da nghi ngờ mụn cóc hoặc khi có những triệu chứng sau:[5]

• Có sự thay đổi về kích thước và màu sắc của mụn.
• Mụn cóc gây ra đau đớn và ảnh hưởng đến cuộc sống.
• Chảy máu trên bề mặt mụn cóc.
• Mụn cóc ở vùng mặt, ngón tay hoặc quanh bộ phận sinh dục.

Chảy máu trên bề mặt mụn cóc là dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ

Nơi khám chữa bệnh da liễu uy tín

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Da liễu. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: bệnh viện Da liễu Tp. Hồ Chí Minh, bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh.
• Tại Hà Nội: bệnh viện Da liễu Trung ương, bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

8Điều trị mụn cóc

Điều trị tại nhà

Hầu hết mụn cóc là vô hại và không cần điều trị trừ khi chúng gây đau hoặc một người muốn điều trị vì lý do thẩm mỹ. Do đó, việc bạn cần làm là duy trì vệ sinh tốt và giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và điều trị triệu chứng như:[6]

• Điều trị bằng thuốc không kê đơn: gồm thuốc giảm đau khi có cảm giác đau đớn, khó chịu do mụn cóc gây ra và các thuốc bôi chứa axid salicylic nồng độ thấp giúp loại bỏ lớp sừng hóa trên bề mặt mụn.
• Dùng băng keo cá nhân: bạn có thể sử dụng để hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn gây bội nhiễm mụn cóc đồng thời giúp giảm khả năng lây lan ra xung quanh của virus.

Thuốc bôi chứa axit salicylic nồng độ thấp có thể điều trị mụn cóc tại nhà

Điều trị tại trung tâm y tế

• Liệu pháp áp lạnh: sử dụng nitơ lỏng để đóng băng mụn cóc trong nhiều đợt, cách nhau từ 1 – 2 tuần. Tuy nhiên, người bệnh có thể bị phồng nước trên bề mặt da và thường sẽ đau nhiều ngày sau khi điều trị.
• Dùng laser: bác sĩ sẽ sử dụng điện cao tần để khoét sâu lấy hết nhân rễ của mụn cóc. Phương pháp này đơn giản, thời gian điều trị nhanh và chi phí thấp.
• Phẫu thuật: nhằm cắt bỏ các mô của mụn cóc với thời gian lành vết thương nhanh và hạn chế nhiễm trùng. Tuy nhiên khi điều trị bằng phương pháp này thường để lại sẹo bên bề mặt da.
• Thuốc kê toa: bác sĩ sẽ dựa trên vị trí và mức độ nặng của mụn cóc để có thể chỉ định một số thuốc như dung dịch axit salicylic 40%, Cantharidin.[6]

Sử dụng laser có thể điều trị bệnh mụn cóc

9Biện pháp phòng ngừa và tránh lây nhiễm mụn cóc

Mụn cóc là bệnh da liễu thường gặp và có khả năng lây lan nhanh chóng nên bạn cần thực hiện một số biện pháp sau nhằm ngăn ngừa bệnh hiệu quả như:[1]

• Không chạm trực tiếp lên bề mặt mụn cóc của người bệnh.
• Không sử dụng chung đồ đạc như khăn tắm, dao cạo râu, bấm móng tay hoặc mặc chung quần áo.
• Đi giày dép và giữ chân sạch sẽ, khô ráo ở những vùng bùn đất hoặc khu vực công cộng.
• Tiêm vaccine phòng ngừa virus HPV.
• Quan hệ tình dục an toàn và sử dụng bao cao su để hạn chế các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn những thông tin hữu ích về triệu chứng và cách phòng ngừa mụn cóc. Hãy chia sẻ bài viết đến với bạn bè và người thân của bạn nhé!