Tinh hoàn bên to bên nhỏ có bình thường? Nguyên nhân và cách điều trị

Tinh hoàn bên to bên nhỏ có thể là một trạng thái sinh lý bình thường. Tuy nhiên đây cũng có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm gây ảnh hưởng đến sức khoẻ lẫn chức năng sinh sản ở nam giới. Hãy cùng tìm hiểu thông tin này qua bài viết dưới đây nhé!

Tinh hoàn bên to bên nhỏ là hiện tượng kích thước tinh hoàn hai bên không đều nhau

1Nguyên nhân

Viêm mào tinh hoàn

Viêm mào tinh hoàn thường là hậu quả của một tình trạng nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng bắt nguồn từ vùng sinh dục. Trong các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhiễm vi khuẩn Chlamydia thường được ghi nhận biểu hiện triệu chứng của viêm mào tinh hoàn.

Người bệnh có thể có một số triệu chứng như đau tinh hoàn, nóng rát khi đi tiểu hoặc đôi khi là chảy mủ từ lỗ sáo dương vật.[1]

Một trong những nguyên nhân gây ra tinh hoàn bên to bên nhỏ là viêm mào tinh

Viêm tinh hoàn

Tương tự như viêm mào tinh hoàn, viêm tinh hoàn cũng xuất hiện sau sự tấn công của vi khuẩn hoặc vi-rút vào cơ thể, trong đó phổ biến nhất là vi-rút quai bị.

Viêm nhiễm tại tinh hoàn có thể để lại nhiều tổn thương nghiêm trọng, thậm chí là gây vô sinh. Chính vì thế, khi phát hiện những cơn đau hay sưng đỏ bất thường ở tinh hoàn lbạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để thăm khám kịp thời.[1]

Viêm tinh hoàn có thể là nguyên nhân làm cho tinh hoàn không đồng đều về kích thước

U nang mào tinh hoàn

Trong một vài tình huống, dịch lỏng trong mào tinh hoàn trở nên dư thừa gây ứ đọng, tích trữ lâu ngày dần phát triển thành các nang lành tính, từ đó hình thành u nang mào tinh hoàn.

Đây là bệnh lành tính, ít gây nguy hiểm và có thể tự khỏi mà không cần bất kì can thiệp y tế nào.[1]

U nang mào tinh hoàn khiến kích thước tinh hoàn không đồng đều

Tràn dịch màng tinh hoàn

Tràn dịch màng tinh hoàn là hiện tượng dịch tích tụ trong bìu có thể ở một hoặc cả hai bên gây nên triệu chứng tinh hoàn sưng to. Tràn dịch tinh mạc có thể không gây bất kì khó chịu nào cho người bệnh ngoại trừ sự bất thường về mặt hình thể.

Tuy nhiên, việc dịch xuất hiện ở xung quanh tinh hoàn cũng có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm tại tinh hoàn. Bên cạnh tinh hoàn sưng to, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng như đau, nóng, đỏ,...[1]

Tràn dịch màng tinh hoàn có thể không gây bất kỳ khó chịu nào cho người bệnh

Giãn tĩnh mạch thừng tinh

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là hiện tượng đám rối tĩnh mạch sinh tinh và tĩnh mạch thừng tinh phía trên tinh hoàn bị giãn do tự phát hoặc do hệ quả của suy van tĩnh mạch hay bất thường vị trí lỗ đỗ vào tĩnh mạch thận trái hoặc tĩnh mạch chủ bụng.

Bệnh không cần điều trị nếu không có triệu chứng hay bất thường nào kèm theo. Tuy nhiên, bạn cần đến thăm khám bác sĩ vì đây được xem là một trong những nguyên nhân gây giảm số lượng tinh trùng và trầm trọng hơn là vô sinh.[1]

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể dẫn đến tình trạng tinh hoàn bên to bên nhỏ

Xoắn tinh hoàn

Xoắn tinh hoàn được ghi nhận khi tinh hoàn xoay quá mức sau một va chạm mạnh hoặc vận động quá mức, hệ quả khiến thừng tinh bị xoắn vặn, làm cản trở dòng máu đến nuôi tinh hoàn. Đây là một tình huống cấp cứu cần được tiếp cận y tế ngay lập tức để tránh tình trạng hoại tử tinh hoàn.

Người bệnh có thể nhận biết xoắn tinh hoàn thông qua triệu chứng đau dai dẳng tại tinh hoàn sau một chấn thương hoặc đôi khi cơn đau có thể tự biến mất rồi đột ngột xuất hiện trở lại mà không có bất kì dấu hiệu báo trước nào.[1]

Xoắn tinh hoàn thường xảy ra khi tinh hoàn xoay quá mức sau một va chạm mạnh

Ung thư tinh hoàn

Khi cơ thể xuất hiện một số triệu chứng như có cảm giác nặng nề ở bìu, đau âm ỉ ở tinh hoàn, bụng hoặc háng, phát hiện u cục ngày càng lớn vùng bìu,... thì rất có khả năng bạn đang mắc phải ung thư tinh hoàn.

Nguyên nhân chính xác gây ung thư tinh hoàn hiện vẫn là một câu hỏi lớn cho các nhà nghiên cứu, tuy nhiên có nhiều giả thuyết cho rằng bệnh lý này có thể bắt nguồn từ sự đột biến các tế bào trong tinh hoàn.[1]

Ung thư tinh hoàn gây cảm giác nặng nề ở bìu, đau âm ỉ ở tinh hoàn

2Dấu hiệu nhận biết tinh hoàn bên to bên nhỏ

Việc kích thước tinh hoàn không đồng đều giữa hai bên hoàn toàn có thể nhận biết bằng mắt thường một cách dễ dàng. Bạn có thể sẽ không thấy đau hay khó chịu ở tinh hoàn. Tuy nhiên, nếu phát hiện có u cứng hay mềm bạn cần đến gặp bác sĩ để kiểm tra ngay.

Có thể tự quan sát tinh hoàn bên to bên nhỏ bằng mắt thường

3Biến chứng của tinh hoàn bên to bên nhỏ

Đại đa số các trường hợp thì tinh hoàn bên to bên nhỏ là hoàn toàn bình thường vì vậy cũng không có bất kì biến chứng nào làm ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.

Tuy nhiên, nếu tinh hoàn to bất thường bắt nguồn từ một nguyên nhân bệnh lý và không được xử trí kịp thời thì có thể để lại nhiều di chứng nặng nề. Như trong trường hợp xoắn tinh hoàn, nếu tình trạng tinh hoàn thiếu máu nuôi kéo dài dẫn đến hoại tử tinh hoàn thì biến chứng giảm khả năng sinh tinh trùng hay thậm chí là vô sinh là hoàn toàn có thể.

Ngoài ra, trong quá trình điều trị các khối u hay ung thư tinh hoàn bằng những biện pháp như hóa trị, xạ trị cũng có thể gây vô sinh cho bệnh nhân.[1]

Xoắn tinh hoàn là một biến chứng nguy hiểm của tinh hoàn bên to bên nhỏ

4Cách chẩn đoán tinh hoàn bên to bên nhỏ

Khám lâm sàng

Để đảm bảo không bỏ sót bất kỳ nguyên nhân bệnh lý nào trước khi kết luận là sinh lý bình thường, người thầy thuốc cần khai thác tỉ mỉ bệnh sử, tiền sử bệnh lý, về hoàn cảnh và thời gian bệnh nhân phát hiện tinh hoàn bên to bên nhỏ hay thậm chí về cả thói quen tình dục của bệnh nhân.

Thông qua đó, bác sĩ sẽ thăm khám tinh hoàn để phát hiện tính chất u, sự phù nề, sưng to của tinh hoàn. Đặc biệt, nếu phát hiện nghi ngờ ung thư tinh hoàn thì bác sĩ cần phải khai thác rõ thêm tiền sử ung thư trong gia đình bệnh nhân.

Việc thăm khám tinh hoàn bằng tay là cũng vô cùng cần thiết vì qua đó bác sĩ có thể xác nhận lại tính chất khối u mà bệnh nhân phát hiện, các dấu hiệu chỉ điểm viêm hoặc các bất thường về mặt hình thái.[1]

Chẩn đoán tinh hoàn bên to bên nhỏ dựa vào việc hỏi bệnh và thăm khám

Các xét nghiệm cận lâm sàng

Một vài cận lâm sàng cũng có thể được thực hiện để chẩn đoán nguyên nhân một cách chính xác hơn như:

• Xét nghiệm máu: giúp phát hiện và đánh giá mức độ viêm, nhiễm trùng hoặc các dấu ấn ung thư thông qua xét nghiệm máu.
• Xét nghiệm nước tiểu kết hợp với nuôi cấy dịch niệu đạo: sàng lọc nhiễm lậu, chlamydia hoặc một số tác nhân lây truyền qua đường tình dục khác.
• Siêu âm: đơn giản, dễ thực hiện, chi phí thấp, có thể chẩn đoán được một số tình trạng như viêm tinh hoàn, tràn dịch tinh mạc, xoắn tinh hoàn, u tinh hoàn,...
• Chụp cắt lớp vi tính (chụp CT): ít phổ biến hơn siêu âm, thường được sử dụng trong những trường hợp tổn thương khó xác định bản chất hoặc siêu âm cho hình ảnh không rõ ràng, không phù hợp với lâm sàng.

Công thức máu giúp bác sĩ đánh giá tổng quát sức khoẻ bệnh nhân

5Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Đa số các trường hợp tinh hoàn bên to bên nhỏ đều không cần can thiệp y tế, tuy nhiên, bạn cần ngay lập tức tìm gặp bác sĩ nếu phát hiện một trong các triệu chứng sau:[2]

• Đau nhói hoặc đau âm ỉ trong hoặc xung quanh tinh hoàn.
• Sưng tinh hoàn.
• Da bìu đỏ bất thường.
• Có dịch hoặc mủ chảy ra từ lỗ sáo dương vật.
• Tiểu khó.
• Đau lưng hoặc vùng bụng dưới.

Sưng tinh hoàn, da bìu sưng đỏ,... là các dấu hiệu bạn nên đến gặp bác sĩ

Nơi khám chữa uy tín

Khi thấy kích thước tinh hoàn có bất thường hoặc có các dấu hiệu trên, bạn cần đến cơ sở y tế gần nhất hoặc các bệnh viện chuyên khoa Nam học để được thăm khám và điều trị kịp thời, bạn có thể tham khảo một số bệnh viện uy tín sau:

• TP. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Đại học Y Dược Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Bình Dân, Bệnh viện Chợ Rẫy.
• Hà Nội: Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Nam học và hiếm muộn Hà Nội.

6Các cách điều trị tinh hoàn bên to bên nhỏ

Thông thường, triệu chứng này không đáng lo ngại và không cần điều trị. Tuy nhiên nếu có xuất hiện thêm các triệu chứng bất thường khác cần có sự can thiệp điều trị của bác sĩ. Việc điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân: [2]

Viêm mào tinh hoàn

Trong trường hợp tinh hoàn sưng to được xác định do viêm mào tinh hoàn, đặc biệt từ tác nhân Chlamydia, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh, thuốc kháng viêm như: azithromycin, doxycyclin, ibuprofen,....

Một số bệnh nhân viêm mào tinh hoàn xuất hiện ổ mủ sâu và nhiều có thể cần phải được dẫn lưu mủ trong quá trình điều trị. Việc này không chỉ đẩy nhanh tiến trình lành bệnh mà còn giúp người bệnh giảm đau và sưng đáng kể.

Bệnh nhân có thể cần phải được dẫn lưu mủ khi có ổ mủ sâu ở tinh hoàn

Viêm tinh hoàn

Viêm tinh hoàn do nhiễm trùng sẽ được bác sĩ chỉ định thuốc kháng sinh như azithromycin hoặc ceftriaxon.

Ngoài ra để giảm đau và sưng tấy, một số bác sĩ cũng có thể kê thêm ibuprofen để điều trị hỗ trợ. Một số biện pháp không dùng thuốc như chườm lạnh cũng được khuyến khích thực hiện.

Viêm tinh hoàn có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh, kháng viêm

Xoắn tinh hoàn

Xoắn tinh hoàn được biết đến như một tình huống cấp cứu và cần can thiệp ngay để hạn chế một cách thấp nhất các biến chứng có thể xảy ra. Phương pháp phẫu thuật tháo xoắn sẽ được thực hiện. Thời gian từ khi phát hiện triệu chứng đến khi được điều trị càng ngắn, tỉ lệ thành công sẽ càng cao và biến chứng sẽ càng thấp.

Xoắn tinh hoàn là tình huống cấp cứu mà bệnh nhân cần phải được can thiệp y tế

Ung thư tinh hoàn

Tương tự như các loại ung thư khác trong cơ thể, phẫu thuật cắt bỏ khối u kết hợp xạ trị là phương pháp được sử dụng rộng rãi trong điều trị ung thư tinh hoàn. Xạ trị kết hợp hóa trị có thể được dùng trước hoặc sau phẫu thuật để tăng hiệu quả điều trị hoặc đề phòng tái phát về sau.

Ngoài ra, quá trình phẫu thuật còn được kết hợp với lấy mẫu mô làm sinh thiết để xác định bản chất khối u là lành hay ác tính.

Ung thư tinh hoàn có thể được điều trị qua phẫu thuật kết hợp hoá trị, xạ trị

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin bổ ích về các vấn đề xoay quanh triệu chứng tinh hoàn bên to bên nhỏ. Mong rằng qua bài viết này, bạn có thể biết được cách nhận biết tinh hoàn bên to bên nhỏ để có hướng xử trí phù hợp. Nếu bạn cảm thấy bài viết hay hãy chia sẻ cho bạn bè và gia đình cùng tham khảo nhé!