9 tác dụng của rượu sâm với sức khỏe bạn nên biết

Rượu sâm là một loại thức uống bổ dưỡng kết hợp giữa nhân sâm và rượu, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hãy cùng khám phá những lợi ích tuyệt vời của rượu sâm, học cách tự ngâm rượu tại nhà và lưu ý quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi sử dụng.

1 Nhân sâm là gì?

Nhân sâm là một loại thảo dược quý, được chiết xuất từ rễ của cây nhân sâm. Có nhiều loại nhân sâm, trong đó nhân sâm Mỹ (Panax quinquefolius) và nhân sâm Châu Á (Panax ginseng) là phổ biến nhất. [1], [2]

Nhân sâm được phân loại thành ba loại chính: nhân sâm tươi, nhân sâm trắng và nhân sâm đỏ. Nhân sâm tươi là loại được thu hoạch khi cây từ bốn năm tuổi, nhân sâm trắng từ bốn đến sáu năm tuổi và nhân sâm đỏ là loại đã được thu hoạch sau ít nhất sáu năm.

Nhân sâm là một loại thảo dược quý, được chiết xuất từ rễ của cây nhân sâm

2Các tác dụng của rượu sâm với sức khỏe

Giảm viêm

Một số nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy chiết xuất nhân sâm và hợp chất ginsenoside có thể giúp ức chế tình trạng viêm và giảm tổn thương oxy hóa ở tế bào, góp phần phòng ngừa bệnh mãn tính. [3], [1], [2]

Trong một nghiên cứu trên 12 nam giới năng động, việc bổ sung chiết xuất nhân sâm Mỹ trong thời gian ngắn đã giảm tổn thương cơ do tập luyện và giảm các dấu hiệu viêm so với nhóm giả dược.

Một nghiên cứu lớn hơn vào năm 2014 theo dõi 71 phụ nữ sau mãn kinh, trong đó một nhóm dùng 3 gam nhân sâm đỏ mỗi ngày trong 12 tuần, trong khi nhóm còn lại dùng giả dược. Kết quả cho thấy nhân sâm đỏ giúp giảm stress oxy hóa bằng cách tăng cường hoạt động của các enzyme chống oxy hóa.

Nhân sâm có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm

Cải thiện trí nhớ và suy giảm nhận thức

Nghiên cứu trong ống nghiệm và trên động vật cho thấy các thành phần trong nhân sâm, như ginsenosides và hợp chất K, có khả năng bảo vệ não khỏi tổn thương do gốc tự do gây ra. Đặc biệt, một nghiên cứu trên 6.422 người lớn tuổi chỉ ra rằng việc sử dụng nhân sâm đều đặn trong ít nhất 5 năm liên tục có liên quan đến cải thiện chức năng nhận thức. [3], [1], [2]

Một nghiên cứu nhỏ hơn cho thấy việc bổ sung 200 miligam (mg) nhân sâm Mỹ có thể cải thiện trí nhớ làm việc đáng kể chỉ sau 3 giờ, so với nhóm dùng giả dược.

Ngoài ra, nhân sâm cũng được đánh giá có khả năng giảm căng thẳng và hỗ trợ điều trị chứng trầm cảm và lo âu. Các nghiên cứu khác còn cho thấy nhân sâm có tác dụng tích cực đối với chức năng não ở người mắc bệnh Alzheimer.

Nhân sâm có thể giúp cải thiện chức năng não như trí nhớ, hành vi và tâm trạng

Cải thiện chứng rối loạn cương dương

Một số nghiên cứu trước đây cho thấy các hợp chất trong nhân sâm có thể giúp bảo vệ chống lại stress oxy hóa trong mạch máu và mô dương vật, góp phần vào việc phục hồi chức năng bình thường. [3], [1], [2]

Nhân sâm cũng có khả năng thúc đẩy sản xuất oxit nitric, một hợp chất quan trọng giúp thư giãn cơ dương vật và tăng cường lưu thông máu.

Tuy nhiên, nghiên cứu về tác động của nhân sâm đối với rối loạn cương dương (ED) vẫn còn nhiều tranh cãi và cần thêm các nghiên cứu chất lượng cao. Một đánh giá tổng hợp chín nghiên cứu cho thấy nhân sâm có thể cải thiện khả năng giao hợp tự báo cáo ở nam giới. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng nhân sâm hầu như không có tác dụng rõ rệt đối với ED hoặc sự hài lòng khi giao hợp so với giả dược.

Hoạt chất saponin trong nhân sâm có tác dụng cải thiện chứng rối loạn cương dương

Tăng cường hệ miễn dịch

Một đánh giá cho thấy nhân sâm có khả năng kháng khuẩn, kháng nấm và kháng vi-rút mạnh mẽ, đồng thời có thể tăng cường chức năng hệ thống miễn dịch. [3], [1], [2]

Một nghiên cứu trên động vật chỉ ra rằng chiết xuất nhân sâm đen đỏ có thể làm tăng số lượng tế bào miễn dịch và nâng cao mức độ chất chống oxy hóa trong gan.

Ngoài ra, một nghiên cứu với 100 người cho thấy việc sử dụng 2 gram nhân sâm đỏ Hàn Quốc mỗi ngày trong 8 tuần có thể làm tăng đáng kể mức độ tế bào miễn dịch so với nhóm dùng giả dược.

Nhân sâm có khả năng kháng khuẩn, kháng nấm và kháng vi-rút mạnh mẽ, đồng thời có thể tăng cường chức năng hệ thống miễn dịch

Ngăn ngừa ung thư

Ginsenosides trong nhân sâm đã được chứng minh giúp giảm viêm và cung cấp khả năng chống oxy hóa hiệu quả. Chúng có thể hỗ trợ chu kỳ tế bào bằng cách ngăn chặn sự sản xuất và tăng trưởng tế bào bất thường. [3], [1], [2]

Một số nghiên cứu cho thấy người dùng nhân sâm có thể giảm nguy cơ mắc ung thư lên đến 16%. Ngoài ra, nhân sâm cũng có thể hỗ trợ cải thiện sức khỏe cho những người đang trải qua hóa trị, giúp giảm tác dụng phụ và nâng cao hiệu quả của điều trị ung thư.

Mặc dù nghiên cứu về nhân sâm trong phòng ngừa ung thư cho thấy một số hứa hẹn, nhưng cần thêm nghiên cứu để xác nhận những lợi ích này.

Nhân sâm có thể hữu ích trong việc giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư

Chống mệt mỏi và tăng năng lượng

Nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng các thành phần trong nhân sâm như polysaccharides và oligopeptides có thể giảm stress oxy hóa và tăng sản xuất năng lượng trong tế bào, từ đó giảm cảm giác mệt mỏi. [3], [1], [2]

Một đánh giá tổng hợp từ 10 nghiên cứu cho thấy nhân sâm có thể cải thiện đáng kể triệu chứng hội chứng mệt mỏi mãn tính chỉ sau 15 ngày sử dụng, so với giả dược.

Ngoài ra, các nghiên cứu cho thấy nhân sâm Mỹ và nhân sâm Châu Á có thể làm giảm triệu chứng mệt mỏi liên quan đến ung thư khi sử dụng liều 2.000 mg hoặc 3.000 mg mỗi ngày.

Một đánh giá toàn diện từ hơn 155 nghiên cứu cho thấy các chất bổ sung nhân sâm không chỉ giúp giảm mệt mỏi mà còn có khả năng nâng cao hiệu suất thể chất.

Nhân sâm đã được chứng minh là có tác dụng làm giảm mệt mỏi và tăng năng lượng

Giảm lượng đường trong máu

Nhân sâm Mỹ và nhân sâm Châu Á đã được chứng minh là hỗ trợ cải thiện chức năng của tuyến tụy, kích thích sản xuất insulin và tăng cường hấp thụ đường trong máu ở các mô.

Các nghiên cứu cho thấy chiết xuất nhân sâm cung cấp chất chống oxy hóa, giúp giảm các gốc tự do trong tế bào và hỗ trợ quản lý bệnh tiểu đường. Một đánh giá tổng hợp tám nghiên cứu chỉ ra rằng việc bổ sung nhân sâm có thể giảm lượng đường trong máu khi đói và cải thiện độ nhạy insulin ở bệnh nhân tiểu đường loại 2, tuy nhiên, không làm giảm đáng kể nồng độ HbA1C, chỉ số phản ánh mức đường huyết trung bình trong 3 tháng. [3], [1], [2]

Chiết xuất nhân sâm cung cấp chất chống oxy hóa, giúp giảm các gốc tự do trong tế bào và hỗ trợ quản lý bệnh tiểu đường

Tăng cường lưu thông máu

Nghiên cứu cho thấy nhân sâm có tác dụng tích cực trong việc cải thiện lưu thông máu bằng cách ức chế kết tập tiểu cầu và hoạt động đông máu. Nhân sâm đỏ Hàn Quốc đã được chứng minh làm giảm sự chênh lệch nhiệt độ cơ thể, giúp cân bằng nhiệt độ hiệu quả hơn. [4], [5]

Hơn nữa, chiết xuất từ nhân sâm đỏ có khả năng tăng cường cung cấp máu cho tim và kích thích hình thành mạch máu mới, đặc biệt có lợi cho bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp tính.

Nhân sâm có tác dụng tích cực trong việc cải thiện lưu thông máu bằng cách ức chế kết tập tiểu cầu và hoạt động đông máu

Chống oxy hóa

Nhân sâm nổi bật với tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, chủ yếu nhờ vào các hợp chất ginsenosides. Các nghiên cứu cho thấy ginsenosides giúp ức chế tổn thương do oxy hóa và bảo vệ tế bào bằng cách loại bỏ các gốc tự do oxy hóa, từ đó giảm thiểu nguy cơ tổn thương tế bào và bệnh lý liên quan. [6], [7]

Nhân sâm nổi bật với tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, chủ yếu nhờ vào các hợp chất ginsenosides

3Cách ngâm rượu sâm an toàn ngay tại nhà

Cách làm rượu nhân sâm:

• Chuẩn bị nguyên liệu: Cắt củ nhân sâm tươi hoặc khô thành miếng nhỏ. Đặt các miếng nhân sâm vào một lọ có nắp đậy kín.
• Ngâm nhân sâm: Đổ đầy lọ bằng rượu, có thể là rượu rum, gin, vodka hoặc rượu ngũ cốc. Để lọ ở nơi mát mẻ trong khoảng 15 đến 30 ngày.
• Sử dụng thuốc: Khi dùng, chỉ nên sử dụng từ 5 đến 15 giọt mỗi lần.
• Lọc và bảo quản: Khi đã sẵn sàng sử dụng, lọc bỏ các miếng nhân sâm khỏi rượu.

Bạn có thể bảo quản rượu nhân sâm lâu dài trong điều kiện mát mẻ. Hãy bắt đầu với một lượng nhỏ và điều chỉnh theo nhu cầu của bạn.

Cách làm rượu nhân sâm

4Cách sử dụng nhân sâm đúng cách và hiệu quả

Lựa chọn loại nhân sâm phù hợp

Sử dụng Rễ Nhân Sâm:

• Rễ nhân sâm có thể được sử dụng theo nhiều cách để tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe của nó:
• Ăn Sống hoặc Hấp: Bạn có thể ăn nhân sâm sống hoặc hấp nhẹ để làm mềm và dễ tiêu hóa.
• Pha Trà: Để làm trà nhân sâm, thái lát rễ tươi, cho vào cốc và đổ nước nóng lên. Ngâm trong vài phút để chiết xuất các dưỡng chất.
• Nấu Ăn: Nhân sâm có thể được thêm vào các món ăn như súp và món xào để tăng cường hương vị và giá trị dinh dưỡng.
• Chiết Xuất và Các Dạng Khác: Nhân sâm cũng có sẵn dưới dạng bột, viên nén, viên nang và dầu.

Liều lượng sử dụng

Liều lượng thông Thường: Liều khuyến nghị hàng ngày là 1–2 gam rễ nhân sâm thô hoặc 200–400 mg chiết xuất. Bắt đầu với liều thấp và tăng dần theo thời gian.

Chiết Xuất Tiêu Chuẩn: Tìm chiết xuất nhân sâm có chứa 2–3% tổng số ginsenoside để đạt hiệu quả tốt nhất. Sử dụng trước bữa ăn để tăng cường hấp thụ.

Liều Dùng: Chưa có liều lượng tiêu chuẩn cho các tình trạng sức khỏe cụ thể. Thông thường, liều dùng hàng ngày được đề xuất là 200 miligam chiết xuất nhân sâm Panax hoặc 0,5-2 gam rễ khô. Đối với viên nang, liều lượng thường dao động từ 100-600 miligam mỗi ngày.

Chọn Mua Sản Phẩm Uy Tín: Luôn mua nhân sâm từ các nhà sản xuất đáng tin cậy để tránh sản phẩm kém chất lượng hoặc chứa các thành phần không đúng như quảng cáo.

Nhân sâm là một loại thảo dược quý giá, vì vậy việc chọn lựa và sử dụng đúng cách sẽ giúp bạn tận dụng tối đa lợi ích của nó.

5Lưu ý khi sử dụng rượu sâm

Nhân sâm thường được coi là an toàn và ít gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, người dùng thuốc điều trị tiểu đường nên theo dõi chặt chẽ mức đường huyết để tránh tình trạng đường huyết giảm quá thấp.

• Tương Tác Thuốc: Nhân sâm có thể làm giảm hiệu quả của thuốc chống đông máu. Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi bắt đầu sử dụng nhân sâm, đặc biệt nếu bạn đang dùng các loại thuốc khác.
• Khuyến Cáo Đối Tượng Sử Dụng: Do thiếu nghiên cứu về độ an toàn, nhân sâm không được khuyến khích cho trẻ em, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.
• Sử Dụng Theo Chu Kỳ: Có bằng chứng cho thấy việc sử dụng nhân sâm kéo dài có thể làm giảm hiệu quả của nó. Để tối ưu hóa lợi ích, nên sử dụng nhân sâm theo chu kỳ 2–3 tuần và nghỉ một hoặc hai tuần giữa các chu kỳ.

Việc sử dụng nhân sâm đúng cách và theo dõi các yếu tố liên quan sẽ giúp bạn tận dụng tối đa những lợi ích mà loại thảo dược này mang lại.

Một số lưu ý khi sử dụng rượu sâm

6Các tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng rượu sâm

Các vấn đề về giấc ngủ là tác dụng không mong muốn phổ biến nhất của việc dùng nhân sâm. Bên cạnh đó, một số tác dụng phụ khác có thể gặp khi sử dụng rượu sâm bao gồm:

• Nhức đầu.
• Buồn nôn.
• Tiêu chảy.
• Những thay đổi về huyết áp.
• Nhịp tim tăng.
• Mất cảm giác ngon miệng.
• Đau ngực.
• Các vấn đề về kinh nguyệt.

7Ai không nên sử dụng rượu sâm

Nếu bạn đang gặp các tình trạng sức khỏe dưới đây, bạn nên cân nhắc kỹ lưỡng hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng nhân sâm như một thực phẩm bổ sung:

• Mang Thai và Cho Con Bú: Có rất ít nghiên cứu chứng minh sự an toàn của nhân sâm trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy nhân sâm Châu Á có thể liên quan đến nguy cơ dị tật bẩm sinh.
• Mất Ngủ: Nhân sâm có thể gây ra tình trạng bồn chồn và làm tăng các vấn đề về giấc ngủ, đặc biệt nếu bạn đã gặp khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ.
• Rối Loạn Đông Máu: Nhân sâm có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng thuốc chống đông máu. Điều này có thể làm gia tăng nguy cơ chảy máu hoặc các vấn đề liên quan.
• Bệnh Lý Nhạy Cảm với Estrogen: Ginsenosides trong nhân sâm có thể hoạt động giống như estrogen trong cơ thể, do đó, nếu bạn có bệnh lý liên quan đến estrogen như ung thư vú, ung thư tử cung, ung thư buồng trứng, u xơ tử cung, bạn nên thận trọng.
• Bệnh Tâm Thần Phân Liệt: Nhân sâm có thể làm tăng tình trạng bồn chồn và rối loạn giấc ngủ, điều này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh tâm thần phân liệt.
• Chuẩn Bị Phẫu Thuật: Vì nhân sâm có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu và quá trình phục hồi, bạn nên ngừng sử dụng nhân sâm ít nhất hai tuần trước khi phẫu thuật để tránh các rủi ro.
• Huyết Áp Cao: Việc tiêu thụ quá nhiều nhân sâm có thể làm tăng huyết áp. Nếu bạn đang bị cao huyết áp, cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng.
• Rối loạn tự miễn dịch: Dù chưa có chứng cứ rõ ràng, nghiên cứu cho thấy nhân sâm có thể kích thích hệ thống miễn dịch, có thể làm tình trạng của những người mắc bệnh tự miễn trở nên nghiêm trọng hơn.

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi bắt đầu sử dụng nhân sâm, đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm đối tượng nêu trên.

Trên đây là những thông tin chi tiết về công dụng và cách sử dụng nhân sâm ngâm rượu để tối ưu hóa lợi ích cho sức khỏe. Hy vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách tận dụng nhân sâm một cách hiệu quả và áp dụng vào thực tiễn hàng ngày để cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống.