Sảy thai là cụm từ chắc chắn không mẹ bầu nào muốn nhắc đến. Vậy đâu là nguyên nhân, dấu hiệu, cách xử trí khi bị sảy thai, hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
1Sảy thai là gì?
Sảy thai là hiện tượng mất thai một cách tự nhiên trước tuần thứ 20 của thai kỳ. Thống kê cho thấy khoảng 10 - 20% phụ nữ mang thai bị sảy thai. Tuy nhiên, con số thực tế cao hơn nhiều bởi có một số trường hợp sảy thai quá sớm trước khi thai phụ phát hiện mình mang thai.[1]
Sảy thai có thể có nhiều kiểu khác nhau như:
- Dọa sảy thai: Khi bị dọa sảy, thai phụ có triệu chứng ra máu âm đạo đỏ hoặc đen, có thể ra nhiều ngày, kèm theo đau vùng bụng dưới. Khám âm đạo cổ tử cung vẫn đóng, siêu âm có hiện tượng bóc tách 1 phần bánh nhau. Thai phụ cần được phát hiện và điều trị kịp thời để giữ được an toàn cho mẹ và con.
- Sảy thai khó tránh: Sản phụ đau bụng hạ vị từng cơn, ngày càng tăng kèm theo ra máu âm đạo kéo dài. Khám thấy cổ thử cung đang xoá mở và thai đang tống xuất dần.
- Sảy thai hoàn toàn: Mô thai bị tống xuất hoàn toàn ra khỏi cơ thể mẹ, có thể chẩn đoán bằng siêu âm.
- Sảy thai không hoàn toàn: Thai phụ bị sảy thai nhưng một phần của mô thai vẫn còn trong tử cung, phần sót này thường là nhau thai, bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng. Siêu âm thấy hình ảnh sót nhau trong tử cung.
- Sảy thai liên tiếp: Là những trường hợp phụ nữ sảy thai nhiều hơn 2 lần. Trong đó, 1% thai phụ bị sảy thai 3 lần liên tiếp.
- Sảy thai nhiễm khuẩn: Khi khai không được tốt xuất toàn bộ, tình trạng nhiễm trùng có thể xảy ra. Sản phụ sảy thai kèm theo các dấu hiệu của hội chứng nhiễm trùng như sốt cao, sản dịch hôi, bạch cầu tăng. Các trường hợp này thường nặng và cần điều trị tích cực, nếu không có thể dẫn đến tử vong.[2]
Dọa sảy thai là một kiểu sảy thai thường gặp
2Nguyên nhân gây sảy thai
Sảy thai ở 3 tháng đầu thai kỳ
Nguyên nhân sảy thai ở 3 tháng đầu thường do:
- Các vấn đề về nhiễm sắc thể: Nhiễm sắc thể là các cấu trúc DNA, chứa thông tin gen quyết định sự phát triển của các tế bào và các đặc điểm về di truyền của em bé. Tại thời điểm thụ tinh, có thể xảy ra sai sót khi các tế bào của thai nhi nhận được số lượng nhiễm sắc thể không đủ hoặc quá nhiều, dẫn đến thai nhi không được phát triển bình thường và gây sảy thai.
- Nhau thai bất thường: Nhau thai là cơ quan kết nối mẹ và bé, vận chuyển chất dinh dưỡng từ thai phụ sang thai nhi. Nếu nhau thai có vấn đề sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, nghiêm trọng hơn là gây sảy thai.[1]
Sảy thai ở 3 tháng giữa thai kỳ
Sảy thai ở tam cá nguyệt thứ 2 (3 tháng giữa thai kỳ) có thể do tình trạng sức khỏe của người mẹ. Một số tác nhân có thể làm tăng nguy cơ sảy thai bao gồm:
Những quan niệm sai lầm về sảy thai
Các yếu tố làm tăng nguy cơ sảy thai không liên quan đến:
- Các trạng thái căng thẳng, sốc, trầm cảm.
- Tập thể dục khi mang thai.
- Làm các công việc cần phải đứng hoặc ngồi trong thời gian dài.
- Quan hệ tình dục khi mang thai.
- Ngồi máy bay.
- Ăn đồ cay.[1]
3Các yếu tố nguy cơ gây sảy thai
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ sảy thai bao gồm
- Tuổi: Phụ nữ trên 35 tuổi có nguy cơ sảy thai cao hơn so với phụ nữ trẻ. Nguy cơ sảy thai ở tuổi 35 là khoảng 20%, tăng lên khoảng 40% ở tuổi 40 và lên đến 80% ở tuổi 45.[3]
- Tiền sử sảy thai: Phụ nữ đã từng trải qua hai lần sảy thai liên tiếp trở lên có nguy cơ sảy thai cao hơn.[3]
- Bệnh mãn tính: Phụ nữ mắc các bệnh mãn tính như đái tháo đường không kiểm soát có nguy cơ sảy thai cao hơn.[3]
- Vấn đề về tử cung hoặc cổ tử cung: Một số vấn đề liên quan đến tử cung hoặc cổ tử cung yếu (như u xơ tử cung, dị dạng tử cung,…) có thể tăng nguy cơ sảy thai.[3]
- Sử dụng các chất kích thích: Hút thuốc trong thời gian mang thai tăng nguy cơ sảy thai so với không hút thuốc. Sử dụng rượu nặng và ma túy bất hợp pháp cũng làm tăng nguy cơ sảy thai.[3]
- Cân nặng: Sự thiếu cân hoặc thừa cân có liên quan đến nguy cơ sảy thai.[3]
- Xét nghiệm tiền sản xâm lấn: Một số xét nghiệm di truyền tiền sản như sinh thiết gai nhau và chọc ối có nguy cơ sảy thai.[3]
Mẹ bầu thừa cân có thể tăng nguy cơ sảy thai
4Dấu hiệu sảy thai
Một số dấu hiệu thường gặp của sảy thai như:
- Chảy máu âm đạo: Đây là triệu chứng chủ yếu thường gặp nhất. Ra máu âm đạo đỏ hoặc máu đen, lượng ít, có thể kéo dài nhiều ngày hoặc đôi khi ra máu lượng nhiều, thấm ướt nhiều băng vệ sinh mỗi giờ.[1]
- Đau bụng dưới: Sản phụ có cảm giác tức, đau bụng dưới dai dẳng cả ngày, có thể kèm theo đau vùng lưng.[1]
- Tiết chất lỏng, mô hoặc chất nhầy: Ngoài chảy máu âm đạo, bạn có thể nhận thấy chất lỏng màu trắng hồng hoặc chất nhầy có máu chảy ra từ âm đạo, đặc biệt trong 3 tháng giữa thai kỳ. Trong vài trường hợp có thể thấy mô thai tống xuất ra ngoài.[1]
Chảy máu âm đạo là dấu hiệu phổ biến khi sảy thai
5Biến chứng của sảy thai
Một số biến chứng khi sảy thai mà thai phụ có thể gặp:
- Chảy quá nhiều máu: Một tỷ lệ nhỏ phụ nữ bị xuất huyết khi sảy thai. Nếu gặp tình trạng chảy quá nhiều máu kèm theo các dấu hiệu da nhợt nhạt, choáng váng, nhịp tim tăng, hãy lập tức đến các cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.[4]
- Nhiễm trùng sau sảy thai: Khoảng 3% phụ nữ sẽ bị nhiễm trùng liên quan đến sảy thai do nhau thai bị sót lại trong tử cung. Một số triệu chứng nhiễm trùng thường gặp như: Chảy máu và chuột rút kéo dài hơn 2 tuần, sốt trên 38 độ C, ớn lạnh, dịch tiết âm đạo có mùi hôi.
- Dính buồng tử cung (Asherman syndrome): Hội chứng dính buồng tử cung là một biến chứng xảy ra sau thủ thuật nong và nạo thai, can thiệp vào buồng tử cung như nong và nạo thai. Các chất kết dính gọi là mô sẹo hình thành trong tử cung có thể gây ra sảy thai và các vấn đề sinh sản khác.
- Sảy thai tái phát: Theo Đại học Sản phụ khoa Hoa Kỳ, 1% sản phụ bị sảy thai nhiều hơn 1 lần và có tới 50% không tìm được nguyên nhân sảy thai tái phát. Nếu bạn bị sảy thai 2 hoặc 3 lần liên tiếp, hãy trao đổi với bác sĩ để tìm nguyên nhân.
- Trầm cảm và rối loạn lo âu: Một số triệu chứng xảy ra sau khi sảy thai bao gồm: Sự thay đổi bất thường về giấc ngủ (khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều), mệt mỏi, cân nặng thay đổi đột ngột, ít quan tâm tới các hoạt động thường ngày, có ý nghĩ về tự tử, khó tập trung.
Sảy thai có thể gây ra nhiều tình trạng tâm lý cho người mẹ
6Chẩn đoán sảy thai
- Khám phụ khoa: Bác sĩ có thể kiểm tra xem cổ tử cung của người mẹ có hiện tượng xoá mở hay chưa.
- Siêu âm: Trong quá trình siêu âm, bác sĩ sẽ kiểm tra nhịp tim của thai nhi và xác định sự phát triển của thai, đồng thời quan sát xem có sự bóc tách túi thai hay không. Nếu cần, thai phụ có thể được yêu cầu thực hiện siêu âm lại sau một thời gian.
- Xét nghiệm máu: Bác sĩ có thể kiểm tra mức độ hormone HCG trong máu và so sánh với các kết quả trước đó. Họ cũng có thể kiểm tra nồng độ máu của thai phụ để xác định có thiếu máu không (đặc biệt nếu chảy máu nhiều).
- Xét nghiệm mô: Nếu mô thai bị đẩy ra khỏi tử cung kèm theo lốm đốm máu, bác sĩ sẽ đem chúng đi xét nghiệm để kiểm tra liệu thai phụ có bị sảy thai hay không.
- Xét nghiệm nhiễm sắc thể: Nếu bạn đã trải qua hai lần sảy thai trở lên, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu cho cả thai phụ và chồng để xác định xem yếu tố nhiễm sắc thể có đóng vai trò hay không.[5]
7Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cho thấy bạn cần đến cơ sở y tế để thăm khám:
- Đau bụng dưới dai dẳng, thường tập trung ở một bên.
- Âm đạo chảy máu.
- Tiêu chảy.
- Buồn nôn.
- Cơ thể mệt mỏi, có thể ngất xỉu.[6]
Nơi điều trị dọa sảy thai/sảy thai uy tín
Hãy đến ngay các cơ sở y tế gần nhất nếu bạn thấy cơ thể có xuất hiện dấu hiệu bất thường. Sau đây là một số gợi ý về các địa chỉ khám chữa bệnh phụ sản uy tín:
- Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Đại học Y Dược, Bệnh viện Hùng Vương, Bệnh viện Từ Dũ...
- Hà Nội: Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương, Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, bệnh viện Bạch Mai...
8Cách xử trí và điều trị sảy thai
Dọa sảy thai
Trong trường hợp bị dọa sảy, thai phụ nên chú ý nghỉ ngơi cho đến khi máu dừng chảy và hết đau bụng. Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể thực hiện một số lưu ý sau để bảo vệ thai nhi:
- Tránh tập thể dục và quan hệ tình dục trong giai đoạn nhạy cảm này.
- Hoãn các kế hoạch du lịch, đặc biệt là đến những địa điểm không có đủ dịch vụ chăm sóc y tế.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ để biết chính xác khi nào thai nhi ổn định.[5]
Sảy thai
Khi được chẩn đoán sảy thai, mẹ bầu có thể được chỉ định điều trị theo một số phương pháp sau:
- Dùng thuốc: Thai phụ có thể được chỉ định dùng misoprostol, một hoạt chất giống prostaglandin, giúp loại bỏ hoàn toàn mô thai và nhau thai ra khỏi tử cung.[5]
- Thủ thuật: Nếu thai phụ không thể dùng thuốc, hút nạo là thủ thuật được bác sĩ khuyên làm. Đây cũng là phương pháp điều trị được ưu tiên cho thai phụ chảy máu nhiều, có dấu hiệu nhiễm trùng..[5]
- Phục hồi thể chất: Sau sảy thai, thai phụ nên tập thiền hoặc yoga để cải thiện sức khỏe tinh thần, giảm lo âu.[5]
9Phòng ngừa sảy thai
Để giảm nguy cơ sảy thai trong những tháng đầu thai kỳ, bạn nên chú ý một số vấn đề sau:
- Khám thai định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ, ít nhất 1 tháng/lần và đến các cơ sở y tế nếu cơ thể có xuất hiện dấu hiệu bất thường.
- Bổ sung sắt, canxi và acid folic, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.
- Trong thời gian mang thai, tuyệt đối không được sử dụng rượu bia và các chất kích thích.
- Lưu ý và tham khảo ý kiến của nhân viên y tế với tất cả loại thuốc sử dụng trong thai kỳ.
- Phát hiện và điều trị tốt các bệnh nhiễm trùng cũng như nhiễm siêu vi.
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất.
- Luyện tập thiền hoặc yoga để giúp cho tinh thần được thư giãn.[2]
Tập yoga giúp mẹ bầu giảm căng thẳng
Trên đây là những nguyên nhân, dấu hiệu, cách xử trí và phòng ngừa xảy thai. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có thêm những kiến thức cơ bản về sinh dục sinh sản. Hãy chia sẻ bài viết tới người thân, bạn bè nếu thấy hữu ích nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
