Bệnh câm: Nguyên nhân, triệu chứng đi kèm và cách chữa trị hiệu quả

Bệnh câm là tình trạng ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp của con người, đây luôn là một vấn đề quan tâm trong lĩnh vực y tế. Bệnh có thể xảy ra do di truyền hoặc các tổn thương tai, sọ não làm ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người bệnh. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, các triệu chứng đi kèm và những phương pháp chữa trị hiệu quả cho bệnh câm qua bài viết này nhé!

1Bệnh câm là gì?

Bệnh câm là một bệnh lý về giọng nói, khiến người bệnh không có khả năng nói dẫn đến mất hoàn toàn khả năng giao tiếp bằng lời. Bệnh này thuộc về cả hai lĩnh vực tâm thần và thần kinh. Bệnh không phải là một rối loạn đơn lẻ, mà thường xuất hiện cùng với các bệnh khác liên quan đến khả năng nhận thức, hành vi hoặc rối loạn sinh lý.[1]

Bệnh câm là trạng thái không nói được bẩm sinh hoặc do hoặc do các chấn thương, nhiễm trùng gây mất cảm giác thính giác dẫn đến mất khả năng ngôn ngữ.

2Nguyên nhân

Các nguyên nhân thường gặp

Trẻ em bị câm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có:

• Di truyền: Các nhà khoa học phát hiện ra gen PDS gây điếc. Một người mang gen lặn đồng hợp tử kết hôn với một người mang gen lặn (đồng hợp hay dị hợp tử), con của họ sẽ bị câm điếc. Ngược lại, nếu một người mang gen lặn đồng hợp tử kết hôn với một người không mang gen lặn, con của họ sẽ không bị câm điếc nhưng sẽ là người mang gen lặn.
• Đột biến: Có 4 gen liên quan đến câm điếc là GJB2, GJB3, SLC26A4 và 12S rRNA. Nếu có sự thay đổi bất thường ở những gen này, trẻ em có thể bị câm điếc.
• Bẩm sinh: Trẻ em có thể sinh ra đã bị điếc do các yếu tố môi trường hoặc diễn tiến thai kỳ không thuận lợi. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, trẻ em sẽ không thể phát triển kỹ năng ngôn ngữ và giao tiếp.
• Tổn thương: Các bộ phận của cơ thể liên quan đến việc nói như lưỡi, họng, dây thanh âm… có thể bị tổn thương do tai nạn hoặc bệnh tật. Điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng phát âm của trẻ em.
• Chấn thương: Vùng broca là một vùng não có vai trò quan trọng trong việc sản xuất ngôn ngữ. Nếu vùng này bị chấn thương do đột quỵ, u não hoặc chấn thương sọ não, trẻ em sẽ gặp khó khăn trong việc nói.

Trẻ em bị câm bẩm sinh có thể do diễn tiến thai kỳ của người mẹ không được thuận lợi

Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh câm cao

Trẻ em có nguy cơ cao mắc bệnh câm do những nguyên nhân sau:

• Sinh non: Tai của trẻ chưa phát triển đầy đủ khi sinh ra, nên trẻ khó nghe được các âm thanh từ môi trường bên ngoài, kể cả giọng nói của mẹ. Điều này ảnh hưởng đến khả năng học ngôn ngữ của trẻ.
• Viêm tai giữa: Là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, có thể gây ra mủ và hoại tử ở tai trong, làm giảm khả năng nghe và dễ dẫn đến điếc.
• Viêm màng não: Là bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, có thể tổn thương các dây thần kinh sọ não, trong đó có dây VIII chi phối cho thính giác. Nếu dùng các loại kháng sinh gây độc cho dây VIII, trẻ càng có nguy cơ bị điếc cao hơn.
• Mẹ hút thuốc lá trong thai kỳ: Khói thuốc lá chứa nicotin và khí CO làm ảnh hưởng đến phôi thai và cơ quan thính giác của trẻ. Trẻ có thể bị điếc bẩm sinh hoặc khó xử lý âm thanh.
• Nghe nhạc ở tần số cao: Nếu cho thai nhi nghe nhạc ở tần số cao từ 120dB, các tế bào thần kinh thính giác sẽ bị tổn thương. Ngay cả khi mở ở mức thấp 90 dB trong thời gian dài quá 8 tiếng cũng gây hại cho thính giác của thai nhi.

3Dấu hiệu nhận biết

Trẻ bị điếc bẩm sinh sẽ không nghe được âm thanh nên không thể tập nói. Do đó cần phát hiện cac dấu hiệu bé không thể nghe được trước rồi có thể được phát hiện không nói được qua các dấu hiệu sau:

• Trong 3 tháng đầu đời, bé không có phản ứng với tiếng động bất ngờ, không có tiếng khóc hay cử động tay chân.
• Khi 3 - 6 tháng tuổi, bé không nhận ra giọng nói của cha mẹ, không biết hướng âm thanh.
• Khi 5 - 9 tháng tuổi, bé không hiểu được ý nghĩa của những gì người lớn nói. Ví dụ khi mẹ kêu bé vẫy tay chào tạm biệt nhưng bé không làm theo.
• Khi 10 - 12 tháng tuổi, bé không bập bẹ những tiếng đầu tiên như bố, mẹ, ông, bà hoặc các từ đơn giản khác. Bé cũng không quan tâm khi nghe gọi tên mình.

Nếu bạn phát hiện ra con mình có những triệu chứng trên, bạn nên đưa con đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời

4Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Khi trẻ còn nhỏ, cha mẹ nên chú ý đến các biểu hiện bất thường của trẻ như không có phản ứng, bất ngờ với các tiếng động lớn hoặc trẻ không nhận ra giọng nói của cha mẹ và không biết hướng âm thanh.

Bên cạnh đó, trẻ không bập bẹ nói các từ đơn giản mặc dù đã gần 12 tháng là các dấu hiệu mà phụ huynh nên đưa con mình đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Khi nhận thấy trẻ có các dấu hiệu bất thường về ngôn ngữ thì nên đưa trẻ gặp bác sĩ càng sớm càng tốt

Nơi khám chữa bệnh câm

Đến các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám chuyên khoa Nhi, Tai mũi họng hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp:

• Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Nhi đồng 2, Bệnh viện Nhi đồng 3.
• Hà Nội: Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Nhi đồng Hà Nội.

5Chẩn đoán bệnh câm

Để xác định bệnh câm ở trẻ, bác sĩ thường dựa vào những dấu hiệu lâm sàng mà trẻ thể hiện, không cần làm thêm các xét nghiệm khác.

Những dấu hiệu lâm sàng bao gồm khả năng nghe, nói, hiểu và giao tiếp của trẻ ở các độ tuổi khác nhau. Bằng cách quan sát và đánh giá những dấu hiệu này, bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh câm một cách chính xác và kịp thời.

Bác sĩ sẽ quan sát và đánh giá các biểu hiện lâm sàng của trẻ để đưa ra chẩn đoán

6Các phương pháp chữa bệnh câm

Như trên đã đề cập, bệnh nhân bị điếc bẩm sinh sẽ không có phản ứng với các tín hiệu âm thanh từ bên ngoài, do đó bé không thể tập nói được.

Chính vì vậy, cần tập trung điều trị thính lực trước để bé có thể nhận biết âm thanh từ đó có thể cải thiện được khả năng nói của bé.

Có 2 biện pháp chính để điều trị bệnh câm:

• Dùng thiết bị hỗ trợ: Trẻ em được đeo máy nghe, máy trợ thính hoặc cấy ốc tai điện tử để tăng cường khả năng nghe và nói. Điều này cần được thực hiện sớm, trong 2 - 3 năm đầu đời, khi vùng não điều khiển thính giác và ngôn ngữ còn phát triển. Nếu không, trẻ sẽ khó học nói dù có thể nghe được âm thanh. Cấy ốc tai điện tử sau 7 tuổi sẽ không hiệu quả.
• Đọc môi và dùng ngôn ngữ ký hiệu: Trẻ em được học cách đọc môi và sử dụng ngôn ngữ ký hiệu để giao tiếp với người khác. Đây là những phương pháp thay thế hoặc bổ sung cho giao tiếp bằng miệng, giúp trẻ có thể hiểu và bày tỏ ý kiến của mình.

Máy trợ thính giúp tăng khả năng nói và nghe ở trẻ

7Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa bệnh câm ở trẻ, bạn nên lưu ý những điều sau:

Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây hại cho thính giác như hút thuốc lá, tiếp xúc với khói thuốc, nghe nhạc ở tần số cao khi mang thai. Những yếu tố này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và gây ra bệnh câm từ khi sinh ra.

Đưa trẻ đi khám thính giác định kỳ. Theo khuyến nghị của học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), trẻ em nên được kiểm tra thính giác ở các thời điểm sau: khi bắt đầu đi học, lúc 6, 8 và 10 tuổi, ít nhất một lần khi học trung học cơ sở, một lần trong thời gian học trung học phổ thông.

Việc khám thính giác sẽ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề về thính giác của trẻ.

Việc hiểu rõ về bệnh câm là một bước quan trọng để tăng cường nhận thức về tình trạng này. Hãy chia sẻ thông tin này để lan tỏa kiến thức và giúp những người cần có thể tiếp cận được những phương pháp chữa trị hữu ích. Hy vọng bài viết đã cung cấp thêm kiến thức về bệnh cho bạn. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!