Gãy xương vùng cánh tay: Dấu hiệu, cách sơ cứu và điều trị

Gãy xương vùng cánh tay là một trong những loại gãy xương thường gặp ở cả người lớn và trẻ em. Cùng tìm hiểu những dấu hiệu, cách sơ cứu và những phương pháp điều trị đối với gãy xương cánh tay qua bài viết sau đây nhé!

1Gãy xương vùng cánh tay là gì?

Gãy xương vùng cánh tay là một tình trạng gãy hoặc nứt các xương thuộc vùng cánh tay. Xương cánh tay gồm có 3 xương chính bao gồm xương cánh tay, xương trụ và xương quay.[1]

Gãy xương vùng cánh tay phổ biến ở cả người lớn và trẻ em. Ở người lớn, gãy xương vùng cánh tay chiếm gần một nửa số ca gãy xương. Còn ở trẻ em, loại gãy xương này chỉ xếp thứ 2 sau gãy xương đòn.

Hình ảnh gãy xương cánh tay trên phim X-quang

2Nguyên nhân

Hầu hết các chấn thương vùng cánh tay đều có thể gây ra gãy xương, có 2 nguyên thường gặp là té ngã và chấn thương trực tiếp.

• Té ngã: khi ngã bạn dùng cánh tay chống trực tiếp xuống nên dẫn đến gãy xương. Vị trí gãy có thể từ cổ tay đến vai tùy thuộc vào hướng ngã và các yếu tố khác làm thay đổi lực tác động lên xương.
• Chấn thương trực tiếp: có thể gây gãy xương cánh tay khi bị một vật gì đó đánh trực tiếp vào cánh tay, va đập hoặc bất kỳ tai nạn nào tác động lực trực tiếp lên cánh tay.

3Yếu tố nguy cơ

Chơi những môn thể thao như bóng đá, thể dục dụng cụ, trượt tuyết, lướt ván có khả năng va chạm cao và làm tăng nguy cơ té ngã, từ đó có thể làm tăng nguy cơ gãy xương cho người tham gia.

Các vấn đề sức khỏe làm suy yếu xương như loãng xương, u xương cũng làm tăng nguy cơ gãy xương. Đây được gọi là loại gãy xương bệnh lý.[2]

Loãng xương là một trong những yếu tố nguy cơ của gãy xương bệnh lý

4Triệu chứng

Bệnh nhân sau gãy xương vùng cánh tay có thể có các triệu chứng sau:

• Đau nhói khi chạm vào vị trí gãy và đau tăng lên khi vận động cánh tay.
• Sưng tấy, bầm tím vị trí gãy xương.
• Cánh tay có thể biến dạng khác thường so với bên tay bình thường.
• Có thể có vết thương hở do xương chọc thủng da hoặc da bị cắt trong quá trình chấn thương.
• Giảm cảm giác hoặc không cử động được cánh tay bị gãy, có thể do gãy xương làm tổn thương thần kinh.

5Cách sơ cứu khi bị gãy tay

Gọi y tế ngay lập tức sau đó tiến hành sơ cứu. Trong thời gian chờ đợi y tế đến bạn có thể làm một số việc như sau:

• Nếu vết thương có chảy máu thì dùng băng vô trùng, vải sạch hoặc quần áo sạch để băng ép cầm máu cho bệnh nhân.
• Cố định vị trí nghi ngờ có gãy xương: Đừng cố nắn chỉnh xương về vị trí bình thường vì nó có thể làm tình trạng bệnh nhân nặng thêm.
• Chườm đá để giảm đau, sưng nề cho bệnh nhân, lưu ý không chườm đá trực tiếp lên vết thương, bạn cần lấy một túi vải sạch, sau đó cho đá vào để chườm lên cho bệnh nhân.

Cách cố định cánh tay khi gãy xương hoặc nghi ngờ có gãy xương:

• Gãy xương cánh tay: đặt cánh tay gãy sát thân người sau đó đặt 2 nẹp song song nhau đi qua 2 khớp của chỗ gãy, cẳng tay bệnh nhân vuông góc với nẹp. Sau khi đã đúng tư thế tiến hành cố định nẹp.
• Gãy xương cẳng tay: đặt cẳng tay vuông góc với cánh tay và ôm sát thân mình. Đặt 2 nẹp cho bệnh nhân nẹp trong đi từ lòng bàn tay qua khuỷu, nẹp ngoài đi từ mặt lưng bàn tay qua khuỷu. Sau khi đã đúng tư thế tiến hành cố định nẹp.

Dùng vật cứng làm nẹp băng cố định tạm sau gãy xương

6Cách chẩn đoán

Khám lâm sàng

• Bắt đầu bằng việc hỏi thật kỹ bệnh sử. Bằng cách hỏi chi tiết cơ chế chấn thương, bác sĩ có thể đánh giá được mức độ tổn thương của bệnh nhân.
• Sau khi khai thác bệnh sử, bác sĩ sẽ tiếp hành thăm khám toàn diện sau đó tập trung vào vùng bị đau.
• Thăm khám và tìm những dấu hiệu chắc chắn và không chắc chắn của gãy xương. Kiểm tra những tổn thương mạch máu và thần kinh có thể xảy ra.

Khám cận lâm sàng

Hình ảnh học: X-quang là một cận lâm sàng chẩn đoán hình ảnh thường được sử dụng trong gãy xương.

Chụp X-quang qua 2 khớp của ổ gãy xương và chụp ít nhất 2 góc nhìn để không bỏ sót tổn thương.

Trong một số trường hợp gãy xương không thấy được trên X-quang có thể đề nghị CT scan để đánh giá thêm.

X-quang gãy 1/3 trên thân xương cánh tay

7Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Khi có bất cứ tác động nào lên vùng cánh tay và làm xuất hiện các triệu chứng bên dưới, bạn nên nhanh chóng gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm nhất:

• Cơn đau dữ dội không giảm, không đáp ứng hoặc đáp ứng kém với thuốc giảm đau.
• Sưng nhiều hoặc cánh tay biến dạng so với bên không tổn thương.
• Đau làm hạn chế vận động của cánh tay.
• Cảm thấy đau nhói khi ấn vào một điểm cụ thể trên cánh tay.

Đối với các trường hợp nặng, bạn nên đến trực tiếp khoa cấp cứu của trung tâm y tế gần nhất, đặc biệt khi có các dấu hiệu sau:

• Đầu xương gãy nhô ra dưới da.
• Chảy máu nhiều và không cầm máu được từ chỗ vết thương.
• Không cử động được hoặc mất hoàn toàn cảm giác cánh tay bị thương.
• Cánh tay biến dạng nhiều so với bên không tổn thương.
• Bệnh nhân mất ý thức.
• Bệnh nhân có các tổn thương khác đi kèm.

Nơi khám chữa gãy xương cánh tay:

Bạn nên đến khoa cơ - xương khớp hoặc khoa chấn thương chỉnh hình của các bệnh viện uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:

• Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình TP. HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược TP. HCM.
• Hà Nội: Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Trung Ương Quân đội 108, Bệnh viện Bạch Mai.

8Các phương pháp chữa gãy xương cánh tay

Khi bệnh nhân đến khám bác sĩ cần xác định được bệnh nhân có thể điều trị ngoại trú hay cần phải nhập viện.

Hầu hết các trường hợp gãy xương điều trị ngoại trú sẽ cần phải nẹp hoặc bó bột để cố định xương gãy.[3]

Sau khi cố định, bác sĩ sẽ kê toa thuốc giảm đau và hướng dẫn bệnh nhân chườm đá để giảm đau, giảm sưng nề.

Một số trường hợp gãy xương sau đây cần phải nhập viện:

• Xương gãy đâm xuyên qua da tạo một đường thông thương giữa xương gãy và môi trường bên ngoài, hay còn gọi là gãy xương hở.
• Gãy xương có kèm theo tổn thương thần kinh và mạch máu.
• Gãy xương phức tạp, gãy liên quan đến khớp hoặc không thể cố định được bằng nẹp hoặc bó bột.
• Bệnh nhân vào viện vì đa chấn thương.

9Biện pháp phòng ngừa gãy xương cánh tay

• Chế độ ăn giàu canxi: ăn một chế độ ăn lành mạnh với những thực phẩm giàu canxi như các loại hạt, sữa chua, phô mai, hạnh nhân. Bổ sung thêm vitamin D để canxi được hấp thu tốt hơn vào cơ thể bằng cách ăn các thực phẩm như cá hồi, sữa, lòng đỏ trứng và hải sản.
• Tập thể thao thường xuyên: giúp cơ thể khỏe mạnh, xương chắc khỏe, cơ thể dẻo dai và hạn chế được các chấn thương và nguy cơ gãy xương.
• Cẩn thận hạn chế té ngã: dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp, sàn nhà không trơn, đảm bảo đủ ánh sáng để sinh hoạt và lắp thêm các tay vịn ở những nơi như cầu thang, nhà tắm để hạn chế va đập, té ngã. Bên cạnh đó, hãy mang giày có độ bám tốt để hạn chế té ngã.
• Không hút thuốc lá: hút thuốc lá làm giảm khối lượng xương từ đó làm xương yếu và dễ gãy hơn so với bình thường. Hút thuốc lá cũng ảnh hưởng đến việc lành xương nếu gãy.

Gãy xương vùng cánh tay là một trong những loại gãy xương thường gặp và cần được điều trị sớm để hồi phục vận động vùng cánh tay. Bài viết đã cung cấp đến bạn đọc những thông tin cơ bản nhất về gãy xương vùng cánh tay. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ đến mọi người xung quanh để cùng cập nhật những thông tin về sức khỏe!