Nứt kẽ hậu môn: Nguyên nhân, biến chứng nguy hiểm và cách điều trị

Nứt kẽ hậu môn gây cảm giác khó chịu cho người bệnh khi đi đại tiện, làm suy giảm chất lượng cuộc sống và dẫn đến những biến chứng mạn tính cho người bệnh. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị và phòng ngừa nứt kẽ hậu môn qua bài viết dưới đây nhé!

1Nứt kẽ hậu môn là gì?

Hậu môn nằm ở vị trí cuối cùng của ống tiêu hóa, có tác dụng tống xuất chất thải ra ngoài. Nứt kẽ hậu môn là tình trạng da xung quanh hậu môn xuất hiện những vết nứt có thể gây đau và chảy máu sau khi đại tiện.

Tình trạng nứt kẽ hậu môn có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào nhưng hay gặp hơn ở trẻ nhỏ. Điều trị bệnh chủ yếu phụ thuộc vào mức độ nặng.[1]

Nứt kẽ hậu môn là tình trạng xuất hiện vết nứt vùng ống hậu môn

2Phân biệt nứt kẽ hậu môn và trĩ

Về bản chất trĩ là sự cương tụ tĩnh mạch ở ống hậu môn do táo bón mạn tính gây nên và rất khó nhận biết trong giai đoạn đầu.

Còn nứt kẽ hậu môn là những vết thương vùng da xung quanh hậu môn nên rất dễ nhận biết khi tình trạng này xuất hiện. Đôi khi chỉ cần quan sát có thể nhìn thấy những tổn thương.

3Nguyên nhân

Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân gây nên nứt kẽ hậu môn như:

• Khuôn phân lớn, cứng khiến hậu môn phải tạo áp lực cao để đẩy phân ra ngoài.
• Táo bón hoặc gặp khó khăn khi đại tiện khiến cho các cơ hậu môn căng quá mức.
• Tiêu chảy kéo dài làm cho cơ vân hậu môn hoạt động nhiều lần gây rát và nứt kẽ.
• Quan hệ qua đường hậu môn làm cho hậu môn bị nới căng ra.
• Phụ nữ sau mang thai vì trong khi mang thai và chuyển dạ tác động nhiều đến vùng âm đạo và các cơ quan lân cận.

Táo bón là một trong những nguyên nhân gây nên nứt kẽ hậu môn

Các yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ nứt kẽ hậu môn như:

• Đã từng phẫu thuật vùng hậu môn.
• Bệnh lý viêm đường ruột như bệnh Crohn, bệnh viêm loét đại tràng.
• Ung thư hậu môn.
• Các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục.
• Trẻ mặc tã quá dày.[2]

4Triệu chứng

Khi hậu môn bị nứt kẽ có thể xuất hiện những triệu chứng như:

• Đau sau khi đi đại tiện.
• Xuất hiện máu đỏ tươi trong phân hoặc ở giấy vệ sinh.
• Nhìn thấy tổn thương vùng da tại hậu môn.
• Có thể xuất hiện mụn ở gần khu vực hậu môn.

Nứt kẽ hậu môn gây nên chảy máu khi đi đại tiện

5Biến chứng

Nứt kẽ hậu môn nếu không biến mất có thể gây nên các biến chứng như:

• Nứt hậu môn mạn tính: khi vết nứt kéo dài trên 8 tuần. Tình trạng này gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
• Dễ tái phát: do đã xuất hiện những vết nứt trước đây có thể làm cho bệnh xuất hiện thường xuyên.
• Ảnh hưởng đến cơ vòng hậu môn: cơ vòng hậu môn hoạt động quá mức hoặc các vết nứt làm ảnh hưởng đến cơ này khiến cho cơ tổn thương.

6Cách chẩn đoán

Khám lâm sàng

Bác sĩ đánh giá các triệu chứng nứt kẽ hậu môn như đau, máu tươi trong phân, các tình trạng như tiêu chảy, táo bón hoặc các yếu tố nguy cơ khác.

Bác sĩ tiến hành thăm khám hậu môn để tìm ra đặc điểm liên quan đến vết nứt như:

• Những vết nứt sâu, có thể xuất hiện sự tăng trưởng các tế bào da trong vết nứt.
• Vết nứt xảy ra một bên lỗ hậu môn gợi ý bệnh Crohn.

Xét nghiệm

Mặc dù thăm khám lâm sàng là đủ để bác sĩ xác định được có nứt kẽ hậu môn hay không nhưng để chẩn đoán nguyên nhân bác sĩ có thể chỉ định nội soi đại - trực tràng nhằm quan sát hình ảnh hậu môn, trực tràng, đại tràng xem có xuất hiện thương tổn hay không.

Một trong những yếu tố để chỉ định nội soi bao gồm:

• Tuổi lớn hơn 45.
• Các yếu tố nguy cơ mắc ung thư đường tiêu hóa.
• Xuất hiện đau bụng hạ vị âm ỉ hoặc tiêu chảy kéo dài.

Nội soi đại tràng - hậu môn để đánh giá các bệnh lý gây nên nứt kẽ hậu môn

Nơi khám chữa bệnh nứt kẽ hậu môn

Khi gặp các vấn đề liên quan đến nứt kẽ hậu môn, người bệnh nên đến các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Tiêu hóa, khoa Nội hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Gia An 115, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Lão khoa Trung Ương, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Thanh Nhàn.

7Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Nứt kẽ hậu môn là bệnh lý cần điều trị dứt điểm để tránh biến chứng nên nếu xuất hiện những dấu hiệu sau người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám:

• Đau khi đi vệ sinh.
• Xuất hiện máu trong phân.
• Nhận thấy vết thương ở hậu môn.
• Trẻ quấy khóc nhiều ngày nhưng không tìm được nguyên nhân.
• Trẻ đỏ da vùng hậu môn.

Khi trẻ quấy khóc nhiều nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám

8Các phương pháp điều trị bệnh nứt kẽ hậu môn

Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị nứt kẽ hậu môn như:

• Thuốc bôi tại chỗ nitroglycerin: giúp giãn các mạch máu khu vực hậu môn khiến cơ vòng hậu môn giãn ra. Tác dụng phụ có thể gây đau đầu cho người sử dụng.
• Thuốc chẹn kênh canxi: giúp giãn các mạch máu, được chỉ định sử dụng khi nitroglycerin không có tác dụng.
• Tiêm Botox: vào cơ hậu môn có thể khiến cơ vùng này dãn ra trong khoảng 3 tháng giúp cho những vết nứt có thời gian lành lại.
• Thuốc nhuận tràng: được sử dụng khi người bệnh táo bón lâu ngày.

Phẫu thuật

Khi các phương pháp điều trị nội khoa không có kết quả, người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật. Phương pháp này có tỷ lệ điều trị khỏi cao hơn 90%.

Phẫu thuật chỉ cắt một phần cơ thắt hậu môn, giảm áp lực của cơ thắt lên vùng da, hỗ trợ quá trình lành lại của các vết nứt. Lưu ý, phương pháp này có thể gây ra tình trạng tiểu không tự chủ.

9Biện pháp phòng ngừa nứt kẽ hậu môn

Để giảm tình trạng nứt kẽ hậu môn, bạn có thể tham khảo một số gợi ý sau:

• Bổ sung chất xơ: ăn nhiều các thực phẩm chứa nhiều chất xơ như rau xanh, hoa quả.
• Uống đủ nước: nên cung cấp từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày để tránh phân quá rắn.
• Xây dựng thói quen đi đại tiện lành mạnh: tránh rặn quá mức, duy trì thói quen đi đại tiện 1 ngày/lần để tránh táo bón.
• Tập thể thao thường xuyên: để nâng cao sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch trong đó có cơ quan tiêu hóa.
• Không quấn tã quá nhiều cho trẻ.
• Bổ sung lợi khuẩn: ăn các thực phẩm chứa nhiều vi khuẩn có lợi cho đường ruột để nâng cao sức khỏe đường tiêu hóa.

Bổ sung đầy đủ chất xơ để tránh tình trạng táo bón

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về tình trạng nứt kẽ hậu môn. Đây là bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu thay đổi thói quen sinh hoạt. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!