Chảy máu hậu môn có thể là dấu hiệu báo trước rằng bạn đang mắc một bệnh lý ở đường tiêu hóa cần được điều trị kịp thời như trĩ, polyp trực tràng, nứt kẽ hậu môn... Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tình trạng hậu môn chảy máu qua bài viết dưới đây nhé!
1Hậu môn chảy máu là gì?
Chảy máu tiêu hóa (xuất huyết tiêu hóa) là tình trạng máu thoát ra khỏi lòng mạch chảy trực tiếp vào lòng ống tiêu hóa. Chảy máu tiêu hóa thường gặp cả chảy máu tiêu hóa trên, dưới hay đi ngoài ra máu.
Hậu môn là khu vực tận cùng của ống tiêu hóa. Do đó người bệnh có thể gặp trường hợp chảy máu hậu môn khi bị chảy máu tiêu hóa tại ống hậu môn hay gần ống hậu môn.
Chảy máu hậu môn thường:
- Xảy ra khi người bệnh đi ngoài, máu chảy trước hoặc sau khi phân được tống ra ngoài.
- Máu thường có màu đỏ tươi.
- Chảy máu hậu môn có thể nhẹ, thấm hết qua giấy hoặc nhỏ từng giọt.
Chảy máu hậu môn thường có màu đỏ tươi
2Nguyên nhân chảy máu hậu môn
Bệnh trĩ
Trĩ là hiện tượng những tĩnh mạch trong trực tràng giãn quá mức do chứa nhiều máu hình thành búi trĩ. Các búi trĩ có thể tràn ra bên ngoài hậu môn và dễ dàng sờ thấy bằng tay.
Chảy máu hậu môn không phải lúc đi đại tiện có thể là do bệnh trĩ khi búi trĩ vỡ và chảy máu có màu đỏ tươi. Các triệu chứng khác khi bị trĩ gồm:
- Ngứa xung quanh hậu môn.
- Đau và tức quanh hậu môn.
- Khó chịu khi đi vệ sinh.
- Khó khăn khi ngồi.
Chảy máu hậu môn không phải lúc đi đại tiện có thể là do bệnh trĩ
Polyp trực tràng và đại tràng
Polyp là tình trạng niêm mạc trực tràng và đại tràng tăng sinh tạo ra các khối u lồi bên trong trực tràng, thậm chí có thể lồi ra bên ngoài hậu môn. Chảy máu hậu môn là triệu chứng của polyp trực tràng và đại tràng.
Polyp thường lành tính nhưng vẫn nên được điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm như ung thư đại tràng.
Một số nguyên nhân dẫn đến polyp trực tràng và đại tràng:
- Các tế bào bất thường xuất hiện trong đại trực tràng.
- Đột biến gen.
- Gia đình có tiền sử mắc polyp đại tràng.
- Bệnh đường ruột.
Chảy máu hậu môn là triệu chứng để nhận biết polyp trực tràng và đại tràng
Nứt kẽ hậu môn
Nứt kẽ hậu môn là bệnh lý gây chảy máu hậu môn sau khi đi đại tiện và máu thường chảy thành giọt. Nguyên nhân là do khi bị táo bón lâu ngày và cố rặn mạnh để tống phân ra ngoài sẽ khiến ống hậu môn bị sưng phù, niêm mạc hậu môn bị rách và tổn thương gây chảy máu.
Các triệu chứng khác khi bị nứt kẽ hậu môn như:
- Đau, ngứa.
- Đại tiện sót phân do đau.
- Có thể nhiễm khuẩn do tiếp xúc phân lúc đại tiện.
Viêm loét trực tràng
Viêm loét trực tràng có thể xảy ra khi bị táo bón lâu ngày hoặc chấn thương vùng hậu môn - trực tràng khiến vi khuẩn xâm nhập làm tổn thương và hình thành vết loét. Khi bị viêm loét trực tràng thường xuất hiện các triệu chứng:
- Đi đại tiện nhiều lần trong ngày.
- Phân lẫn chất nhầy và máu.
- Đau trực tràng và gây cảm giác mót rặn.
Táo bón
Chảy máu hậu môn có thể xảy ra lúc đi ngoài khi bị táo bón nặng, táo bón lâu ngày. Thông thường, khi bị táo bón khiến người bệnh cố gắng đẩy phân ra ngoài vô tình khiến hậu môn bị rách hoặc bị tổn thương do trầy xước. Từ đó dẫn đến chảy máu.
Ung thư đại tràng
Chảy máu hậu môn khi không đại tiện có thể báo hiệu ung thư đại tràng. Lượng máu ban đầu thường khá ít nhưng khi tế bào ung thư tăng trường và xâm lấn càng nhiều vào đại tràng thì máu sẽ chảy nhiều hơn.
Các triệu chứng khác khi mắc ung thư đại tràng gồm:
- Suy nhược cơ thể.
- Giảm cân nhanh chóng.
- Chướng bụng.
- Khi khối u lớn, chèn ép gây tắc ruột.
- Không dung nạp thức ăn.
Chảy máu hậu môn khi không đại tiện có thể báo hiệu ung thư đại tràng
3Triệu chứng
Chảy máu hậu môn thường xuất hiện các triệu chứng:
- Máu chảy khi đi đại tiện, lúc rặn phân đang được tống ra ngoài hoặc sau khi phân được tống ra ngoài.
- Máu màu đỏ tươi.
- Cảm giác đau rát khi đi ngoài.
- Xuất hiện chất nhầy và mủ trong chuyển động ruột.
- Đau bụng và táo bón.
- Mệt mỏi và xanh xao bất thường.
Hậu môn chảy máu đỏ tươi thường gặp khi đi đại tiện
4Biến chứng nguy hiểm
Chảy máu hậu môn nhẹ hoặc xuất hiện đốm máu do táo bón, bệnh trĩ thường ít nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu chảy máu hậu môn xảy ra liên tục, máu chảy ra nhiều có thể dẫn đến sốc do cơ thể không cung cấp đủ máu, đe dọa tính mạng. Đặc biệt tình trạng này nếu không được điều trị có thể dẫn đến tổn thương nội tạng.
Ngoài ra, chảy máu hậu môn có thể là dấu hiệu khi mắc polyp và nếu không được điều trị có thể dẫn đến ung thư đại trực tràng.
Chảy máu hậu môn có thể là dấu hiệu của ung thư đại trực tràng
5Cách chẩn đoán
- Hỏi bệnh sử: giúp thu hẹp các nguyên nhân có thể dẫn đến chảy máu hậu môn.
- Xét nghiệm công thức máu đánh giá mức độ mất máu, có thể kèm thêm các marker tầm soát ung thư đường tiêu hóa.
- Soi hậu môn: giúp kiểm tra ống hậu môn.
- Nội soi đại tràng: giúp kiểm tra toàn bộ ruột già và sàng lọc ung thư đại tràng.
- Xét nghiệm phân: để tìm bằng chứng về chảy máu, máu ẩn trong phân hoặc viêm.
Nội soi đại tràng giúp kiểm tra toàn bộ ruột già và sàng lọc ung thư đại tràng.
6Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn xuất hiện tình trạng chảy máu hậu môn kéo dài hơn 1 - 2 ngày hoặc sớm hơn nếu việc chảy máu diễn ra nhiều và ảnh hưởng khó chịu đến cơ thể.
Bên cạnh đó, khi gặp các dấu hiệu như đi ngoài đau rát, đau bụng hoặc táo bón kéo dài khiến bạn mất nước, mệt mỏi và xanh xao thì cũng nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị.
Nơi khám chữa khi hậu môn chảy máu
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến các cơ sở y tế gần nhất hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín để được chẩn đoán và tư vấn điều trị:
- Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, Bệnh viện Nhân dân Gia Định.
- Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Việt Đức.
7Làm gì khi bị chảy máu hậu môn?
Khi phát hiện bị chảy máu hậu môn bạn nên:
- Đến khám tại các cơ sở uy tín để biết chính xác nguyên nhân và được chỉ định cách điều trị phù hợp.
- Không nên tự ý mua thuốc điều trị tại nhà khi chưa đến thăm khám bác sĩ.
- Nghỉ ngơi, làm việc nhẹ nhàng để giúp giảm áp lực trong lòng mạch, hạn chế tình trạng chảy máu.
- Tránh những công việc mất nhiều sức lực và nặng nhọc.
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây và luôn uống nhiều nước để ngăn ngừa tình trạng táo bón.
- Tránh gắng sức rặn, rặn mạnh khi đi đại tiện để hạn chế tình trạng chảy máu hậu môn.
- Cần vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ sau khi đi đại tiện để ngăn chặn nhiễm khuẩn.
Ăn nhiều rau xanh, trái cây ngăn ngừa tình trạng táo bón gây chảy máu hậu môn
8Biện pháp phòng ngừa
- Vệ sinh hậu môn bằng nước sạch vài lần mỗi ngày và luôn giữ cho khu vực hậu môn sạch sẽ và khô ráo.
- Tránh các loại dung dịch vệ sinh, xà phòng hoặc vật có thể gây kích ứng khi bị chảy máu hậu môn.
- Sử dụng loại giấy vệ sinh mềm nhằm hạn chế gây khó chịu cho vùng hậu môn.
- Sử dụng đồ lót cotton giúp thông khí, ngăn ngừa mồ hôi và hạn chế nhiễm khuẩn.
- Tránh gây xước hoặc chạm vào thương tổn vùng hậu môn bằng tay vì có thể lây lan vi khuẩn từ tay các vết thương hở ở vùng hậu môn trực tràng.
- Không dùng ibuprofen hoặc aspirin khi có chảy máu hậu môn do chúng có đặc tính loãng máu và nguy cơ làm tăng chảy máu.
- Hạn chế ngồi hoặc đứng tại một vị trí quá lâu có thể gây áp lực lên hậu môn và trực tràng, làm nặng thêm tình trạng bệnh trĩ và dẫn đến xuất huyết.
- Điều trị dứt điểm tình trạng gây kích ứng niêm mạc vùng hậu môn trực tràng như tiêu chảy, táo bón.
- Ăn một chế độ ăn lành mạnh, uống đủ nước, ăn nhiều chất xơ, rau củ quả, tránh sử dụng nhiều đồ ăn cay nóng giúp ngăn ngừa tổn thương khu vực hậu môn.
- Thường xuyên vận động và rèn luyện thể dục thể thao nhằm nâng cao tuần hoàn chung cơ thể và hậu môn trực tràng, tăng cường đề kháng của cơ thể, tránh xảy ra tình trạng viêm nhiễm hậu môn trực tràng.
Sử dụng loại giấy vệ sinh mềm giúp giảm khó chịu cho vùng hậu môn
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị tình trạng hậu môn bị chảy máu. Hãy chia sẻ để lan tỏa thông tin này đến mọi người bạn nhé!
