Nấm hậu môn là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Nấm hậu môn là bệnh nhiễm trùng quanh da hậu môn do nấm gây ra. Triệu chứng thường gặp của bệnh là ngứa rát, ẩm ướt tại hậu môn. Cùng tìm hiểu về bệnh nấm hậu môn qua bài viết dưới đây nhé!

1Nấm hậu môn là gì?

Vùng da quanh hậu môn có dạng mô kẽ với nhiều nếp gấp nên dễ tích tụ các vi sinh vật như nấm, vi khuẩn hơn các vùng da khác. Ngoài ra, vùng da này còn có nhiệt độ và độ ẩm rất phù hợp với sự sinh sôi của các loại nấm ký sinh, nhất là chủng Candida albicans dẫn đến nấm hậu môn.

Đa số nấm hậu môn chỉ tồn tại trên bề mặt da và hiếm khi có sự xâm nhập sâu vào tổ chức tổ chức da. Đặc biệt người bệnh thường ít khi nhiễm nấm trực tiếp ngay lần đầu tại hậu môn mà thường gặp sau nhiễm nấm ở các vùng khác (tóc, chân).

Với bệnh nhân bị nấm hậu môn tư đầu có thể nghi ngờ kèm theo:

• Tình trạng, thể trạng suy giảm miễn dịch (HIV/AIDS, lao).
• Có bệnh lý phải dùng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài.
• Dị dạng hậu môn.
• Bệnh nền như đái tháo đường, suy thượng thận.[1]

Nấm hậu môn là bệnh nhiễm trùng do nấm Candida gây nên

2Triệu chứng nhiễm nấm hậu môn

Nấm hậu môn thường có triệu chứng đặc trưng, dữ dội và tiến triển nhanh khiến người bệnh phải đến thăm khám sớm như:

• Ngứa hậu môn, châm chích, tăng nhạy cảm.
• Đau quanh vùng da hậu môn.
• Vùng da hậu môn thường xuyên ẩm ướt.
• Nếu bệnh kéo dài không điều trị thì có thể tạo ra các mảng sừng, vảy cứng, sẩn, mụn nước.[2]

Ngứa hậu môn liên tục là triệu chứng thường gặp của bệnh

3Nguyên nhân bị nấm hậu môn

Nấm men Candida albicans là nguyên nhân chủ yếu gây nấm hậu môn. Nấm Candida phát triển nhanh chóng trong môi trường ấm áp và ẩm ướt, thường gặp trong một số trường hợp như:

• Thời tiết mùa hè nóng bức.
• Mặc quần quá bó sát.
• Người đổ nhiều mồ hôi.
• Không vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ.[3],[1]

4Đối tượng có nguy cơ bị nấm hậu môn

Nấm hậu môn là bệnh lý có thể gặp ở mọi đối tượng. Tuy nhiên, bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu kèm theo các yếu tố nguy cơ sau:

• Người bệnh đái tháo đường: bệnh nhân đái tháo đường có nồng độ glucose máu cao tạo điều kiện để các ký sinh trùng phát triển mạnh.
• Phụ nữ mang thai: sự thay đổi pH của dịch âm đạo khiến phụ nữ mang thai dễ bị nhiễm nấm âm đạo và nấm hậu môn hơn.
• Người suy giảm miễn dịch: khi hệ miễn dịch suy giảm, các tế bào bạch cầu và kháng thể không đủ sức để chống lại sự tấn công của vi sinh vật khác nên dễ bị các bệnh nhiễm trùng.[3], [1]

Phụ nữ có thể thường dễ mắc nấm hậu môn hơn

5Bệnh nấm hậu môn có lây qua đường tình dục không?

Nhiễm nấm hậu môn không được bác sĩ xếp vào nhóm bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nhưng người nhiễm nấm vẫn có thể lây bệnh cho bạn tình khi quan hệ qua đường hậu môn mà không dùng các biện pháp đảm bảo an toàn như bao cao su, nhất là đối với bạn tình có yếu tố nguy cơ như trên.[3]

6Cách chẩn đoán bệnh nấm hậu môn

Chẩn đoán nấm hậu môn cần kết hợp giữa việc thăm khám lâm sàng và một số kỹ thuật cận lâm sàng bổ trợ như:

• Thăm khám lâm sàng: bác sĩ sẽ tìm các sang thương trên da như sần, loét do cào gãi quanh vùng da hậu môn.
• Cận lâm sàng: có thể quét dịch lấy mẫu và tìm vi sinh. Kết quả vi sinh không chỉ giúp chẩn đoán nấm hậu môn mà còn có thể phân lập từng chủng nấm.[1]

Xét nghiệm dịch hậu môn có thể giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh

7Khi nào đi gặp bác sĩ?

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Nếu có những bất thường tại vùng hậu môn thì bạn nên thăm khám bác sĩ sớm. Một số dấu hiệu đáng chú ý gồm:

• Chảy máu hoặc dịch bất thường từ hậu môn.
• Ngứa rát hậu môn.[3]

Đau hậu môn khi đi vệ sinh là dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ

Địa chỉ khám chữa bệnh uy tín

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Nội. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp.Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Da liễu Tp.Hồ Chí Minh, Bệnh viện Đại học Y dược Tp.Hồ Chí Minh.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Da liễu Trung ương, Bệnh viện Quân đội Trung ương 108.

8Điều trị nấm hậu môn

Phương pháp điều trị tại nhà

Nấm hậu môn mức độ nhẹ có thể được điều trị bằng các biện pháp tự nhiên tại nhà để làm giảm nhẹ triệu chứng khó chịu của bệnh. Một số biện pháp điều trị bạn có thể tham khảo gồm:

• Men vi sinh: các lợi khuẩn có trong men vi sinh như Lactobacillus acidophilus, Saccharomyces boulardii giúp ức chế sự phát triển của nấm Candida.
• Dầu dừa: acid lauric trong dầu dừa có khả năng kháng khuẩn mạnh, giúp phá vỡ tế bào nấm Candida để giảm nồng độ nấm tại hậu môn.
• Dầu tràm trà: giúp giảm triệu chứng ngứa rát, đau nhức tại hậu môn. Dầu tràm trà thường được dùng kết hợp với thuốc kháng nấm trong quá trình điều trị.
• Kem chứa chiết xuất tỏi và cỏ xạ hương.
• Dầu oliu ozon hóa: dù không giúp giảm nóng rát nhiều nhưng dầu oliu vẫn được dùng để hạn chế ngứa da hậu môn.[3],[1]

Dầu dừa có thể giúp cải thiện triệu chứng nấm hậu môn tại nhà

Dùng thuốc

Dùng thuốc là biện pháp điều trị đặc hiệu cho nấm hậu môn mức độ nặng hoặc người bệnh kèm theo suy giảm miễn dịch.

Một số thuốc điều trị nấm hậu môn gồm: Thuốc kháng nấm nhằm tiêu diệt tế bào nấm và ngăn chặn quá trình sinh sản của chúng[3],[1]

9Điều trị nấm hậu môn mất bao lâu?

Nhiễm nấm hậu môn thường sẽ khỏi trong vòng 1 đến 2 tuần sau khi được điều trị bằng thuốc. Các triệu chứng như ngứa, rát sẽ biến mất sau 1 hoặc 2 ngày.

Tuy nhiên nếu da kích ứng và mẩn đỏ sẽ tốn nhiều thời gian điều trị, đặc biệt là trong trường hợp da bị tổn thương do gãi ngứa.[4]

10Biến chứng của nấm hậu môn

Theo tổ chức Quốc gia về Rối loạn Hiếm gặp (NORD) cho rằng nhiễm nấm men rất ít khi dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng ở những người khỏe mạnh. Tuy nhiên, một số ít trường hợp có thể khó khăn trong điều trị hoặc dễ có một số biến chứng như:

• Người có thể trạng suy giảm miễn dịch, phụ nữ trong thai kỳ.
• Nhiễm trùng huyết: gây lan đến các màng bao quanh cơ quan như màng tim hoặc màng não. Khi đó bệnh nhân có thể cần điều trị bằng thuốc kháng nấm đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch.[3]

11Các biện pháp phòng ngừa nhiễm nấm hậu môn

Nấm hậu môn là bệnh lý gây ra nhiều triệu chứng khó chịu nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa. Bạn có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây để hạn chế nguy cơ mắc bệnh như:

• Lựa chọn quần lót chất liệu thoáng mát, vừa vặn.
• Lau khô người trước khi mặc quần áo.
• Tránh sử dụng các sản phẩm có hương liệu khi vệ sinh vùng kín và hậu môn.
• Duy trì cân nặng và BMI dưới 23kg/m2.
• Tích cực ăn các loại rau xanh, trái cây và hạn chế các loại bánh kẹo gây tăng đường máu.[3]

Bạn nên ăn nhiều rau xanh để phòng ngừa nấm hậu môn

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích về bệnh nấm hậu môn. Bạn nên thực hiện ngay các biện pháp vệ sinh để phòng ngừa bệnh lý này nhé!