Hội chứng suy giảm miễn dịch: Dấu hiệu, nguyên nhân, cách điều trị

Hội chứng suy giảm miễn dịch khiến cơ thể không còn khả năng chống chọi được bệnh tật thậm chí có thể gây tử vong cho người bệnh. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân và các cách điều trị hội chứng suy giảm miễn dịch qua bài viết dưới đây nhé!

1Hội chứng suy giảm miễn dịch là gì?

Hội chứng suy giảm miễn dịch là sự vắng mặt hoàn toàn hoặc mất khả năng đánh bại các yếu tố ngoại lai của hệ thống miễn dịch (thường bao gồm tế bào T, tế bào B, thực bào và các bổ thể).

Hệ thống miễn dịch này thường được chia làm 2 nhóm là miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch thích ứng. Sự suy yếu của 1 trong 2 hệ thống này sẽ sinh ra hội chứng suy giảm miễn dịch. [1]

Suy giảm miễn dịch có hai loại:

• Suy giảm miễn dịch nguyên phát: thường là bệnh lý bẩm sinh do thiếu một số chất miễn dịch khiến cơ thể mất khả năng chống chọi với tác nhân gây bệnh.
• Suy giảm miễn dịch thứ phát: thường là do hóa chất, hậu quả của xạ trị, hóa trị, đái tháo đường, suy dinh dưỡng,...

2Nguyên nhân

Nguyên nhân của hội chứng suy giảm miễn dịch được phân loại như sau: [1]

• Nguyên nhân gây suy giảm miễn dịch nguyên phát: thông thường là do sự khiếm khuyết về di truyền của cơ thể (biến dị, đột biến trong tế bào gốc, mã gen…). Ví dụ bệnh Bruton thường thấy ở bé trai sơ sinh trong độ tuổi từ 5 - 6 tháng tuổi hay tình trạng thiếu hụt tế bào lympho T và B là do sự tái tạo thất bại của tế bào gốc...
• Nguyên nhân gây suy giảm miễn dịch thứ phát: thường do các bệnh lý khác hoặc lối sống khiến cho các tế bào miễn dịch bị tiêu diệt quá mức hoặc không thể được tạo ra. Ví dụ: sử dụng ma túy, HIV giai đoạn AIDS, suy dinh dưỡng, nhiễm phóng xạ,...

3Dấu hiệu của suy giảm miễn dịch

Các triệu chứng của hội chứng suy giảm miễn dịch biểu hiện khá đa dạng, từ dấu hiệu mệt mỏi, suy nhược cơ thể đến tình trạng sốt dai dẳng, kéo dài, cơ thể dễ bị vi trùng tấn công. [1]

Tuy nhiên, đặc điểm quan trọng nhất của bệnh là tình trạng nhiễm trùng tái đi tái lại nhiều lần với các đặc điểm sau đây:

• Nhiễm trùng thường nặng nề hơn bình thường, nghĩa là so với một người bình thường không mắc suy giảm miễn dịch, thì bệnh nhân suy giảm miễn dịch thường mắc bệnh nặng hơn và thời gian bệnh kéo dài hơn.
• Nhiễm trùng ở nhiều vị trí, thường gặp nhất là nhiễm nấm miệng, viêm phổi, viêm nha chu,...
• Điều trị khó khăn, không đáp ứng với các loại thuốc thông thường, đặc biệt là kháng sinh.
• Nhiễm các chủng vi khuẩn ít gặp, nguyên nhân là do hệ miễn dịch của bệnh nhân suy giảm quá mức, không thể chống chọi được với tác nhân gây bệnh dù là yếu nhất.

4Biến chứng nguy hiểm

Bệnh nhân mắc hội chứng suy giảm miễn dịch có thể gặp nhiều biến chứng nguy hiểm, biểu hiện đa dạng ở nhiều cơ quan khác nhau, thường thấy nhất là biến chứng từ các bệnh nhiễm trùng kháng trị.

Các biến chứng mà người bệnh suy giảm miễn dịch có thể mắc như:

• Nhiễm trùng nặng đe dọa tính mạng
• Sốc nhiễm trùng, sốc phản vệ.
• Suy đa cơ quan (tim, thận, gan).
• Rối loạn đông máu.
• Rối loạn kiềm toan máu.
• Tử vong sớm do nhiễm trùng.

Nguyên nhân dẫn đến các biến chứng trên là do hệ miễn dịch suy yếu, một khi cơ thể bị vi sinh vật (vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng) tấn công thì toàn bộ cơ quan đều bị ảnh hưởng, vi sinh vật tấn công đến cơ quan nào thì cơ quan đó bất thường.

5Cách chẩn đoán

Để chẩn đoán hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải, đầu tiên thì bác sĩ sẽ tìm hiểu về tiền sử gia đình về các bệnh lý di truyền, đánh giá bệnh lý nhiễm trùng mắc phải gần đây có phù hợp với các đặc điểm đã nêu trên phần dấu hiệu hay không.

Bên cạnh đó, bác sĩ còn thực hiện các xét nghiệm máu để đánh giá các yếu tố miễn dịch đối với bệnh nhân nghi ngờ mắc phải suy giảm miễn dịch. Một số xét nghiệm tiêu biểu có thể kể đến là: [2]

• Xét nghiệm máu cơ bản đánh giá số lượng bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu.
• Định lượng Globulin miễn dịch: xem xét các miễn dịch IgG, IgM, IgA, IgE.
• Định lượng tế bào lympho T và B.
• Hiệu giá kháng thể.
• Định lượng thành phần của bổ thể và thực bào.

Trong một số ít trường hợp người bệnh có thể cần thêm các cận lâm sàng như:

• X - quang ngực: khi nghi ngờ lao phổi hoặc viêm phổi nhiễm trùng.
• Xét nghiệm DNA khi nghi ngờ có rối loạn miễn dịch bẩm sinh.
• Sinh thiết tủy xương đối với các trường hợp nghi ngờ bệnh lý ác tính máu..
• Xét nghiệm HIV hoặc nồng độ ma túy trong máu.

6Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu gây ra do hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải biểu hiện rất đa dạng, do đó khi mắc các triệu chứng sau đây thì bạn nên đi khám bác sĩ ngay: [2]

• Sốt dai dẳng, kéo dài.
• Tiêu chảy kéo dài.
• Ho, sổ mũi, khò khè.
• Nhiễm nấm: miệng, sinh dục, da,...
• Cảm lạnh kéo dài.
• Viêm nha chu dai dẳng.

Nơi khám và điều trị hội chứng suy giảm miễn dịch

Khi mắc các triệu chứng suy giảm miễn dịch, hãy đến các cơ sở y tế gần nhất hoặc các bệnh đa khoa để được thăm khám và tư vấn điều trị.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín và nổi tiếng dưới đây:

• Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Bình Dân,...
• Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Quân đội 108,...

7Các phương pháp điều trị hội chứng suy giảm miễn dịch

Các phương pháp điều trị hiện nay như: [1]

• Điều trị nhiễm trùng nhờ vào kháng sinh, thuốc chống nấm, thuốc kháng virus...
• Hỗ trợ điều trị các cơ quan bị suy giảm chức năng.
• Liệu pháp immunoglobulin.
• Liệu pháp gen: chuyển gen vào các tế bào để sửa chữa các gen bị hư hỏng hoặc thay thế gen bị thiếu.

Trường hợp tủy xương không thể sản xuất tế bào lympho thì bác sĩ có thể yêu cầu bạn cấy ghép tủy xương, nghĩa là cấy ghép tế bào gốc tạo máu.

8Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa hội chứng suy giảm miễn dịch, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau đây: [1]

• Phòng chống nhiễm trùng bằng cách tiêm phòng vaccine đầy đủ, tránh xa các tác nhân gây bệnh.
• Điều trị nhiễm trùng tích cực, do đó nếu có bất kỳ các triệu chứng bất thường nào thì bạn nên đi khám bác sĩ sớm để được điều trị kịp thời.
• Bổ sung, thay thế miễn dịch bị thiếu hụt bằng các liệu pháp như IV globulin miễn dịch, globulin miễn dịch dưới da và ghép tế bào gốc tạo máu.

Bên cạnh các phương pháp trên, bạn cần có một lối sống lành mạnh, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao và có chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng. Từ đó giúp tăng cường miễn dịch cho cơ thể, chống lại các loại bệnh tật tốt hơn.

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin bổ ích về các vấn đề xoay quanh hội chứng suy giảm miễn dịch. Nếu bạn cảm thấy bài viết hay hãy chia sẻ cho bạn bè và gia đình cùng tham khảo nhé!