Nấm miệng là một bệnh lý không chỉ khiến người bệnh gặp nhiều bất tiện trong cuộc sống sinh hoạt mà còn nguy hiểm đến tính mạng. Hãy cùng tìm hiểu về bệnh nấm miệng qua bài viết dưới đây nhé!
1Bệnh nấm lưỡi là gì?
Nấm miệng (candida miệng hoặc tưa miệng) là một bệnh xảy ra khi có sự phát triển quá mức của nấm Candida albicans trong niêm mạc miệng với những tổn thương dạng đốm, màu trắng, nổi lên trên lưỡi và má. Đôi khi bệnh nấm miệng có thể lan đến vòm miệng, nướu, amidan hoặc thành sau cổ họng.
Một số người có nguy cơ bị nấm miệng cao như:
- Trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi.
- Trẻ em mới biết đi.
- Người lớn từ 65 tuổi trở lên.
- Hệ thống miễn dịch của người mắc bệnh suy yếu.
- Người bị bệnh hen suyễn sử dụng corticoid kéo dài.
Nấm miệng là bệnh xảy ra khi có sự phát triển quá mức của nấm Candida albicans trong niêm mạc miệng
2Yếu tố nguy cơ gây nấm miệng
Khả năng miễn dịch suy yếu
Bệnh nấm miệng có nhiều khả năng xảy ra ở trẻ sơ sinh và người lớn tuổi do khả năng miễn dịch suy giảm.
Ngoài ra, ung thư, HIV/AIDS, đái tháo đường, nhiễm trùng nấm men âm đạo sử dụng các loại thuốc cần thiết ức chế hệ thống miễn dịch và các phương pháp điều trị như cấy ghép nội tạng có thể ức chế hệ thống miễn dịch.
Bệnh tiểu đường
Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường không được điều trị hoặc bệnh không được kiểm soát tốt dẫn đến nước bọt có thể chứa một lượng lớn đường. Điều này khuyến khích sự phát triển của nấm candida trong khoang miệng, tăng nguy cơ bị nấm miệng.
Nhiễm nấm âm đạo
Nấm miệng và nhiễm trùng nấm âm đạo đều do sự phát triển quá mức của nấm Candida albicans gây ra. Do đó, trẻ sơ sinh có thể nhiễm nấm Candida trong khi sinh nếu người mẹ bị nhiễm nấm âm đạo.
Sử dụng các loại thuốc
Các loại thuốc như corticoid đường uống (prednisone, methylprednisolone), corticosteroid dạng hít hoặc thuốc kháng sinh làm xáo trộn sự cân bằng tự nhiên của vi sinh vật trong cơ thể bằng cách tiêu diệt vi khuẩn và ức chế hệ thống miễn dịch.
Từ đó tạo môi trường thuận lợi cho nấm Candida phát triển, làm tăng nguy cơ mắc bệnh nấm miệng.
Các bệnh răng miệng khác
Đeo răng giả, đặc biệt là răng giả hàm trên hoặc có các miếng trám tạo môi trường thuận lợi cho các vi khuẩn Candida bám vào và phát triển.
Ngoài ra, mắc các bệnh lý gây khô miệng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh nấm miệng.
Đeo răng giả tạo môi trường thuận lợi cho các sinh vật Candida phát triển
3Dấu hiệu của bệnh nấm miệng
Trẻ em và người lớn
Bệnh nấm miệng ban đầu có thể không nhận thấy các triệu chứng nhưng khi bệnh tiến triển xuất hiện các dấu hiệu
- Tổn thương màu trắng kem, nổi lên trên bề mặt lưỡi, má trong và đôi khi trên vòm miệng, nướu và amidan.
- Đỏ, nóng rát hoặc đau nhức đến mức gây khó ăn hoặc nuốt.
- Cảm giác giống như bông trong miệng.
- Chảy máu nhẹ khi tổn thương bị cọ xát.
- Nứt và đỏ ở khóe miệng.
- Mất vị giác.
- Đỏ, kích ứng và đau dưới răng giả.
Trong những trường hợp nghiêm trọng như ung thư hoặc hệ thống miễn dịch suy yếu do HIV/AIDS, các tổn thương có thể lan xuống thực quản khiến bạn cảm thấy đau, khó nuốt hoặc như thể thức ăn bị mắc kẹt trong cổ họng.
Bệnh nấm miệng thường xuất hiện những tổn thương màu trắng kem, nổi lên trên bề mặt lưỡi, má trong
Trẻ sơ sinh và mẹ bầu
Ngoài các tổn thương miệng màu trắng, trẻ sơ sinh có thể khó bú, quấy khóc và cáu kỉnh. Đặc biệt, nhiễm trùng có thể truyền qua lại giữa vú mẹ và miệng của em bé trong thời gian cho con bú.
Mẹ bầu có vú bị nhiễm nấm candida có thể gặp các triệu chứng sau:
- Núm vú nhạy cảm, nứt đỏ hoặc ngứa bất thường.
- Da sáng bóng hoặc bong tróc ở vùng tròn sẫm màu xung quanh núm vú.
- Đau núm vú bất thường khi cho con bú hoặc giữa các lần cho bú.
Nấm miệng có thể truyền qua lại giữa vú mẹ và miệng của em bé trong thời gian cho con bú
4Biến chứng
Đối với những người bị suy giảm khả năng miễn dịch, chẳng hạn như điều trị ung thư hoặc HIV/AIDS, bệnh nấm miệng có thể dẫn đến nhiễm nấm candida toàn thân và gây ra các biến chứng nghiêm trọng như:
- Xâm lấn đến khí quản và thực quản dẫn đến chứng khó nuốt và suy hô hấp.
- Nhiễm nấm candida phế quản phổi.
- Viêm thực quản.
5Cách chẩn đoán bệnh
- Kiểm tra miệng: Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra các tổn thương thấy một vùng đỏ, mềm có thể chảy máu nhẹ khi cạo hoặc kiểm tra bằng kính hiển vi từ mô tổn thương giúp chẩn đoán bạn có bị nấm miệng hay không.
- Soi hoặc cấy dịch: Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị tưa miệng trong thực quản, bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp nuôi cấy phết họng bằng dịch ở cổ họng hoặc nội soi thực quản, dạ dày và ruột non để chẩn đoán.
- Chụp X-quang: kiểm tra thực quản của bạn có xuất hiện tổn thương không.
6Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Nếu các tổn thương màu trắng bên trong miệng phát triển hãy đến gặp bác sĩ ở trung tâm y tế gần nhất. Các chuyên gia y tế sau khi kiểm tra có thể đánh giá tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, từ đó tìm ra nguyên nhân và đưa ra các biện pháp điều trị kịp thời.
Nơi khám chữa bệnh nấm miệng
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Tai mũi họng. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Tai Mũi Họng Thành phố Hồ Chí Minh, Khoa Tai Mũi Họng bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, Khoa Tai Mũi Họng bệnh viện Chợ Rẫy.
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương Hà Nội, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - Khoa Tai Mũi Họng.
Hoặc bạn có thể đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và chữa trị kịp thời.
7Các phương pháp chữa bệnh nấm miệng
Mục tiêu của việc điều trị bệnh nấm miệng là ngăn chặn sự lây lan nhanh chóng của nấm. Từ đó, loại bỏ các nguyên nhân cơ bản và có thể ngăn ngừa tái phát.
Việc điều trị nhiễm trùng nhẹ đến trung bình ở miệng hoặc cổ họng thường sử dụng thuốc kháng nấm như clotrimazole, miconazole hoặc nystatin bôi bên trong miệng bằng tăm bông trong 7 đến 14 ngày.
Đối với những trường hợp nhiễm trùng nặng, phương pháp điều trị phổ biến nhất là fluconazole dùng qua đường uống hoặc tĩnh mạch.
Bên cạnh việc sử dụng thuốc chống nấm, một số biện pháp có thể hỗ trợ điều trị nấm miệng và ngăn ngừa các đợt tái phát gồm:
- Súc miệng bằng nước muối làm giảm các triệu chứng của nấm miệng nhờ đặc tính khử trùng và giảm đau.
- Bổ sung probiotic có chứa acidophilus và vi khuẩn bifidus giúp khôi phục hệ vi sinh vật khỏe mạnh trong cơ thể, ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh nấm candida.
- Bổ sung vitamin A, C, E, kẽm, coenzyme Q10 và selen giúp tăng cường khả năng chống oxy hóa, chống lại nhiễm trùng của cơ thể.
8Biện pháp phòng ngừa
- Vệ sinh răng miệng tốt: Dùng chỉ nha khoa, đánh răng ít nhất 2 lần/ngày và thay bàn chải đánh răng thường xuyên. Tránh một số loại nước súc miệng hoặc thuốc xịt có thể phá hủy sự cân bằng của hệ vi sinh vật trong miệng.
- Sử dụng miếng đệm cho con bú, điều này sẽ giúp ngăn ngừa các loại nấm lây lan có trên quần áo.
- Khám nha sĩ thường xuyên nếu bạn đang điều trị tiểu đường hoặc đeo răng giả.
- Hạn chế đường và thực phẩm lên men như bia và rượu vang vì chúng làm tăng sự phát triển của nấm Candida.
- Tránh thuốc lá.
Vệ sinh răng miệng tốt phòng ngừa bệnh nấm miệng
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin liên quan về bệnh nấm miệng. Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích bạn nhé!
