Nhiễm khuẩn huyết: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Nhiễm khuẩn huyết hay còn gọi là nhiễm trùng hệ thống là tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể và gây ra rối loạn chức năng cơ quan đe dọa tính mạng, vì vậy phạm vi không chỉ là xâm nhập vào máu mà có thể ở bất cứ cơ quan nào khác. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị và phòng ngừa nhiễm khuẩn huyết qua bài viết dưới đây nhé!

1Nhiễm khuẩn huyết là gì?

Nhiễm khuẩn huyết xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể gây nên phản ứng của hệ miễn dịch nhằm loại trừ những tác nhân gây hại ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, trong trường hợp hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức có thể làm tổn thương đến các cơ quan và đe dọa đến tính mạng.

Dựa vào mức độ phản ứng của cơ thể, người ta chia nhiễm khuẩn huyết thành 3 giai đoạn:

• Nhiễm khuẩn huyết: các cơ quan vẫn có thể điều tiết hoạt động.
• Nhiễm khuẩn huyết nặng: gây suy giảm chức năng các cơ quan nghiêm trọng.
• Sốc nhiễm khuẩn: có thể dẫn đến tử vong.[1]

Nhiễm khuẩn huyết là tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể

2Nhiễm khuẩn huyết ở trẻ sơ sinh

Nhiễm khuẩn huyết sơ sinh là tình trạng trẻ bị nhiễm khuẩn trong 1 tháng đầu đời. Dựa vào thời điểm xuất hiện nhiễm khuẩn mà người ta chia thành nhiễm khuẩn sơ sinh sớm (nhiễm khuẩn trong khi sinh) và nhiễm khuẩn sơ sinh muộn (nhiễm khuẩn sau khi sinh).

Những trẻ nhẹ cân và trẻ đẻ non do hệ miễn dịch yếu hơn nên dễ bị nhiễm khuẩn huyết muộn hơn. Các triệu chứng của bệnh thường không đặc hiệu với các đặc điểm như:

• Mệt mỏi.
• Bỏ bú.
• Rối loạn nhiệt độ cơ thể như sốt hoặc hạ thân nhiệt.
• Bụng chướng.
• Nôn.
• Tiêu chảy.
• Co giật.
• Vàng da.

Nhiễm khuẩn huyết sơ sinh là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở lứa tuổi này. Chính vì vậy việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời là hết sức cần thiết.[2]

Trẻ sơ sinh dễ mắc nhiễm khuẩn huyết

3Nhiễm khuẩn huyết ở người lớn tuổi

Người lớn tuổi có hệ miễn dịch suy yếu do đã tồn tại các bệnh lý nên từ trước như tiểu đường, bệnh thận, ung thư, béo phì.

Một số yếu tố ở người già làm tăng nguy cơ mắc nhiễm khuẩn huyết là:

• Suy dinh dưỡng.
• Dùng nhiều thuốc.
• Loét do tì đè.

4Nguyên nhân gây nhiễm khuẩn huyết

Nguyên nhân

Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh chính là do vi khuẩn. Ngoài ra các loại vi sinh vật khác cũng có nguy cơ gây ra nhiễm khuẩn huyết là virus, ký sinh trùng, nấm.

Vi khuẩn có thể xuất phát từ ổ nhiễm khuẩn từ một số cơ quan như:

• Viêm phổi.
• Nhiễm khuẩn tiết niệu.
• Viêm ruột thừa.
• Viêm phúc mạc.
• Viêm não.
• Viêm mô tế bào.

Nhiễm khuẩn tiết niệu là một trong những nguyên nhân gây nên nhiễm khuẩn huyết

Yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc nhiễm khuẩn huyết như:

• Người cao tuổi.
• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
• Người suy giảm miễn dịch như HIV, đái tháo đường.
• Nằm viện lâu ngày.
• Có các ống xâm nhập vào cơ thể như sonde tiểu, sonde dạ dày, đường truyền tĩnh mạch.
• Điều trị kháng sinh trong 90 ngày.
• Sử dụng corticoid liều cao, dài ngày.[3]

Người nằm viện dài ngày có nguy cơ mắc nhiễm khuẩn huyết cao hơn những người khác

5Triệu chứng của nhiễm khuẩn huyết

Nhiễm khuẩn huyết có thể xuất hiện những triệu chứng như:

• Phát ban trên da.
• Tiểu ít.
• Mệt mỏi.
• Nhịp tim nhanh.
• Huyết áp giảm.
• Sốt cao, rét run.
• Kích động.
• Thở nhanh.

Sốt cao là một trong những triệu chứng hay gặp của nhiễm khuẩn huyết

6Biến chứng của nhiễm khuẩn huyết

Khi nhiễm khuẩn huyết không được điều trị, vi khuẩn có thể theo máu đến các cơ quan gây nên tình trạng viêm và suy đa tạng.

Nếu nhiễm khuẩn huyết quá mức sẽ biến chứng thành sốc nhiễm khuẩn và dẫn tới tử vong.

7Cách chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết

Thăm khám lâm sàng

Khi đối mặt với tình trạng nhiễm khuẩn huyết, bác sĩ cần xác định nhanh chóng đã xảy ra sốc hay chưa bằng cách đánh giá nhanh mạch, huyết áp, nhiệt độ, nhịp thở, tri giác.

Ngoài ra, bác sĩ sẽ kiểm tra các cơ quan như da, phổi, tri giác, vận động để định hướng cơ quan nhiễm khuẩn.

Xét nghiệm

Nhờ vào định hướng nguyên nhân sau thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm như:

• Công thức máu: đánh giá tình trạng viêm thông qua chỉ số bạch cầu.
• Cấy mẫu bệnh phẩm: để tìm chính xác căn nguyên gây bệnh.
• Đo SpO2: đánh giá độ bão hòa oxy trong máu.
• Xét nghiệm nước tiểu: đánh giá mức độ viêm cũng như căn nguyên gây bệnh.
• X-quang: đánh giá viêm phổi.

8Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Khi gặp những dấu hiệu sau, người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị:

• Thở nhanh.
• Nhịp tim nhanh.
• Sốt cao, rét run.
• Mệt mỏi.
• Đau ngực.
• Đau bụng.
• Đau đầu.
• Huyết áp giảm.
• Không tỉnh táo.

Khi xuất hiện khó thở nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám

Nơi khám chữa nhiễm khuẩn huyết

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Nội, Truyền máu - huyết học. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại TP HCM: Khoa nhiễm Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện 115, Bệnh viện Gia Định, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Nhiệt đới Trung Ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

9Các phương pháp điều trị nhiễm khuẩn huyết

Điều trị nhiễm khuẩn huyết cần phải điều trị ngay để tránh những biến chứng nguy hiểm như:

• Kháng sinh: tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.
• Truyền dịch: ngăn rối loạn điện giải cũng như giảm mất nước.
• Thuốc vận mạch: để nâng huyết áp trong trường hợp huyết áp tụt.
• Hỗ trợ hô hấp: nếu oxy trong máu giảm.
• Phẫu thuật: điều trị thương tổn thích hợp.

Kháng sinh là can thiệp đầu tay thường được bác sĩ sử dụng

10Biện pháp phòng ngừa nhiễm khuẩn huyết

Để giảm tình trạng nhiễm khuẩn huyết, bạn nên thực hiện những biện pháp sau:

• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, rửa tay bằng xà phòng thường xuyên.
• Rửa sạch và dùng dung dịch sát trùng vết thương, tránh nhiễm bẩn.
• Điều trị các bệnh lý mạn tính theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Khi nhiễm khuẩn cần điều trị triệt để để tránh biến chứng.

Rửa vết thương để tránh tình trạng nhiễm khuẩn

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về nhiễm khuẩn huyết. Đây là bệnh lý nguy hiểm nếu không điều trị có thể dẫn đến tử vong nên bạn cần phát hiện sớm các dấu hiệu liên quan. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!