Viêm não là một loại bệnh lý gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Do vậy cần được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu, biến chứng và cách điều trị về bệnh viêm não trong bài viết dưới đây nhé!
1Viêm não là gì?
Viêm não là tình trạng nhu mô não bị viêm, thường do các tác nhân như virus, vi khuẩn, rối loạn hệ miễn dịch gây ra triệu chứng đau đầu, sốt cao và ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.
Tình trạng nặng của viêm não phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ biểu hiện của bệnh, tuổi, tình trạng sức khỏe của người bệnh.[1]
Viêm não là tình trạng các tác nhân tấn công nhu mô não gây viêm
2Nguyên nhân gây viêm não
Có nhiều nguyên nhân gây viêm não, một trong số đó có thể kể đến là:
- Virus: herpes, enterovirus, HIV... Đây cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây viêm não.
- Bệnh tự miễn: các tế bào miễn dịch nhận nhầm tế bào não là tác nhân lạ gây hại của cơ thể nên tấn công chúng và gây nên quá trình viêm.
- Vi khuẩn và ký sinh trùng: đây là trường hợp hiếm gặp hơn do các loại vi khuẩn hoặc ký sinh trùng tấn công và gây viêm não.[2]
3Dấu hiệu của viêm não
Do căn nguyên chủ yếu của viêm não là virus nên các triệu chứng ban đầu của bệnh sẽ giống cúm, chẳng hạn như:
- Đau đầu âm ỉ.
- Sốt cao trên 38,5 độ C.
- Đau cơ hoặc khớp.
- Cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi.
Sau vài ngày biểu hiện những triệu chứng không đặc hiệu có thể xuất hiện những dấu hiệu như:
- Đau cứng cổ.
- Rối loạn hệ thần kinh: hay quên, dễ kích động, xuất hiện ảo giác, sợ ánh sáng.
- Rối loạn ý thức: li bì, hôn mê.
- Co giật thường là co giật toàn cơ thể.
- Mất cảm giác hoặc không thể cử động một số vùng trên mặt hoặc cơ thể.
- Rối loạn thị giác và thính giác.
Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi có thể xuất hiện những dấu hiệu sau:
- Thóp phồng lên (do ở tuổi này chưa liền hết các khớp sọ).
- Nôn hết tất cả những thứ vừa ăn.
- Chán ăn, quấy khóc, bỏ bú.[3]
Viêm não có thể gây nên tình trạng đau đầu
4Biến chứng của viêm não
Tình trạng viêm não nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra những tổn thương không hồi phục vùng não bộ. Chính điều này có thể gây ra các biến chứng như:
- Suy giảm trí nhớ ngắn hạn.
- Thay đổi tính cách và hành vi.
- Xuất hiện tình trạng mất vùng ngôn ngữ hiểu lời nói (Broca) hoặc vùng ngôn ngữ thể hiện suy nghĩ qua lời nói (Wernicke).
- Có thể xuất hiện tình trạng khó nuốt.
- Xuất hiện động kinh: xảy ra co giật cục bộ hoặc toàn thể tái đi tái lại nhiều lần.
- Xuất hiện các vấn đề liên quan đến tâm thần như trầm cảm, rối loạn lo âu, ảo giác.
Viêm não có thể làm suy giảm trí nhớ
5Chẩn đoán viêm não
Thăm khám lâm sàng
Để đánh giá tình trạng viêm não, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám tỉ mỉ những biểu hiện trên lâm sàng.
- Khai thác các triệu chứng nhiễm virus như đau cơ, đau khớp, sốt cao, mệt mỏi.
- Tiến hành thăm khám thần kinh bao gồm: chuyển động mắt, nhạy cảm với ánh sáng, vận động và cảm giác cơ.
- Khai thác tiền sử tiếp xúc với người bệnh hoặc các vùng mà người bệnh đi tới trong thời gian gần đây.
Xét nghiệm
Để chẩn đoán mức độ viêm nhiễm và nguyên nhân gây ra, bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm dịch não tủy: chọc dịch ở vùng đốt sống thắt lưng để thu được dịch não tủy đem đi xét nghiệm. Đây là chẩn đoán thường được dùng để chẩn đoán xác định viêm não, cũng như định hướng loại căn nguyên gây bệnh.
- Xét nghiệm máu: dùng để đánh giá tình trạng viêm nhiễm của cơ thể.
- Chẩn đoán hình ảnh: các phương tiện như cắt lớp vi tính (CT - scanner), cộng hưởng từ (MRI) giúp nhận biết rõ tổn thương nhu mô não, ảnh hưởng của viêm tới các cơ quan xung quanh.
6Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Các biểu hiện viêm não trong giai đoạn đầu tiên thường khó nhận biết. Tuy nhiên, khi xuất hiện các dấu hiệu sau, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị:
Khi đau đầu dữ dội nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị
Nơi khám chữa viêm não
Khi xuất hiện những dấu hiệu viêm não, người bệnh nên đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Thần kinh để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hơp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra.
- Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM.
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung Ương Quân đội 108, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Lão khoa Trung Ương.
7Các liệu pháp điều trị viêm não
Viêm não cần được điều trị kịp thời. Các phương pháp điều trị bao gồm điều trị nguyên nhân, giảm các triệu chứng và phục hồi chức năng não bộ nếu xuất hiện tổn thương.
Điều trị nguyên nhân
- Thuốc kháng virus: sử dụng khi căn nguyên là herpes, thủy đậu.
- Thuốc ức chế miễn dịch: sử dụng corticoid liều cao, dài ngày.
- Phẫu thuật: nếu nguyên nhân gây ra tình trạng viêm xuất phát từ khối u.
- Thuốc kháng sinh hoặc kháng nấm với những căn nguyên vi khuẩn hoặc nấm tương ứng.[4]
Các điều trị khác
Viêm não thường gây ra những biểu hiện gây khó chịu cho cơ thể. Chính vì vậy, bác sĩ có thể đưa ra những chỉ định để hạn chế những biến chứng như:
- Truyền dịch đường tĩnh mạch: ngăn ngừa tình trạng mất nước.
- Thuốc hạ sốt và giảm đau: xuất hiện sốt cao hoặc đau đầu dữ dội.
- Thuốc chống co giật khi xuất hiện tình trạng co giật lần đầu tiên.
- Thuốc an thần nếu bệnh nhân xuất hiện kích động hoặc ảo giác.
- Truyền manitol để giảm áp lực nội sọ.
8Biện pháp phòng ngừa viêm não
Cách tốt nhất để ngăn ngừa viêm não là thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh tiếp xúc với tác nhân gây bệnh. Đó là:
- Vệ sinh cá nhân: rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước và sau khi ăn, sau khi tiếp xúc với người bệnh.
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân: như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, quần áo...
- Tiêm phòng: tiêm phòng đầy đủ cho trẻ nhỏ theo các mũi của chương trình tiêm chủng mở rộng
- Mặc quần áo dài: mặc áo sơ mi dài tay và quần dài khi ra ngoài trời trong thời gian từ chập tối đến sáng sớm do đây là thời điểm muỗi hoạt động mạnh.
- Sử dụng sản phẩm chống côn trùng: khi phải di chuyển vào vùng có dịch hoặc những nơi cây cối um tùm. Nếu sử dụng kem chống nắng và thuốc chống côn trùng thì phải bôi kem chống nắng trước.
- Hạn chế ao tù, nước đọng: loại bỏ nước đọng trong nhà như chậu cảnh, chum, thùng phi, bể nước, giếng và các vật dụng khác có thể chứa nước.
- Sử dụng màn che cho trẻ nhỏ: đặc biệt là trẻ dưới 2 tháng tuổi do trẻ chưa sử dụng được thuốc bôi chống côn trùng.
Tiêm phòng viêm não để giúp ngăn ngừa một số căn nguyên
Viêm não là một tình trạng nguy hiểm đối với cơ thể người. Chính vì vậy, bạn nên nắm được những phương pháp phòng ngừa và các dấu hiệu sớm phát hiện tình trạng viêm não để dễ có những điều trị phù hợp. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
