Ngủ gà ngủ gật là dấu hiệu của bệnh gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Mắc chứng ngủ gà khiến bạn luôn cảm thấy buồn ngủ mọi lúc, mọi nơi kể cả vào ban ngày. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến công việc và sinh hoạt hằng ngày của bạn. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị chứng ngủ gà trong bài viết dưới đây nhé!

1Ngủ gà ngủ gật là gì?

Ngủ gà ngủ gật là thuật ngữ mô tả tình trạng rối loạn giấc ngủ mãn tính. Khi đó mắc chứng bệnh này, cơn buồn ngủ có thể kéo đến bất cứ khi nào trong ngày và người bệnh rất khó để giữ tỉnh táo.

Mỗi bệnh nhân thường có một thời điểm cảm thấy buồn ngủ cố định riêng trong ngày và có thể kèm theo một số triệu chứng khác như:

• Xuất hiện đột ngột các cử động không tự chủ, kéo dài trong thời gian ngắn rồi mất đi do sự rối loạn trương lực cơ. Hiện tượng này có thể xảy ra ở toàn thân hoặc khu trú ở một vùng trên cơ thể, nó thường xảy ra khi người bệnh có cảm xúc mạnh.
• Nói lắp, nói ngọng trong những khoảng thời gian ngắn rồi tự trở lại bình thường.
• Gặp ảo giác trong khi ngủ với những cơn ác mộng nhưng rất chân thực. Người bệnh có cảm giác mê man, không thể cử động được giống như bị bóng đè. Tình trạng mơ màng này thường xảy ra những lúc nửa tỉnh nửa mê, khiến người bệnh hoảng sợ.

Ngủ gà là tình trạng cảm thấy buồn ngủ mọi lúc, mọi nơi

2Nguyên nhân gây ngủ gà

Cho đến nay, nguyên nhân gây ra ngủ gà vẫn chưa được xác định cụ thể. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng triệu chứng này có thể liên quan đến sự mất cân bằng các chất hóa học trong não.

Một số bệnh nhân bị mắc triệu chứng ngủ gà có nồng độ hormone hypocretin thấp hơn bình thường. Hormone này do các tế bào thần kinh sản xuất, có vai trò thúc đẩy sự tỉnh táo và kiểm soát chu kỳ ngủ - thức của con người.

Ngủ gà cũng có thể xuất hiện sau liệu trình xạ trị vùng đầu ở bệnh nhân ung thư. Sau khi kết thúc xạ trị, bệnh nhân có thể ngủ tới 20 tiếng mỗi ngày kèm theo cảm giác đau đầu, chán ăn và dễ bị kích động.

Ngoài ra, còn có một số yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

• Hành vi, lối sống: thói quen sinh hoạt, đặc biệt là ngủ nghỉ không điều độ.
• Trạng thái tinh thần: ngủ gà hay gặp ở những người bị stress, trầm cảm.
• Bềnh nền: một số bệnh có thể gây ra tình trạng ngủ gà như thiểu năng tuần hoàn não, suy giáp, suy tim,...[1]
• Rối loạn nội tiết tố: đặc biệt là đối với phụ nữ tiền mãn kinh và thiếu niên tuổi dậy thì.
• Thuốc: một số thuốc thông dụng như thuốc chống dị ứng (kháng histamin), thuốc an thần hay thuốc ngủ.

Trạng thái tinh thần căng thẳng, stress có thể gây ra chứng ngủ gà

3Ngủ gà là dấu hiệu của bệnh gì?

Ngủ gà là triệu chứng chung của nhiều bệnh, thể hiện sự mệt mỏi và thiếu tỉnh táo của hệ thần kinh trung ương. Một số bệnh có thể gây ra tình trạng này như:

• Bệnh lý mạch máu não: lượng máu lên não giảm xuống như bệnh thiểu năng tuần hoàn não làm tế bào thần kinh thiếu oxy và năng lượng nên thiếu sự tỉnh táo.
• Bệnh nhiễm trùng: chẳng hạn như cảm cúm, cảm lạnh hoặc bệnh viêm nhiễm khác, có thể làm cho cơ thể cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ.
• Suy tim: một số bệnh về tim mạch như suy tim, có thể làm giảm lưu lượng máu cơ thể và giảm lượng oxy lên não gây nên cảm giác buồn ngủ.
• Bệnh lý gan và thận: gây tình trạng ngủ gà do giảm chức năng lọc và giải độc của cơ thể, các chất cặn bã ở lại cơ thể có thể gây độc lên thần kinh.
• Suy giáp: làm giảm quá trình chuyển hóa khiến cho cơ thể luôn trong tình trạng uể oải, thiếu năng lượng.

Lượng máu lên não giảm khiến các tế bào thần kinh thiếu tỉnh táo

4Các biến chứng nguy hiểm của ngủ gà

Ngủ gà gây ra những khó chịu và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống cũng như hiệu suất công việc của người bệnh.

Người bệnh sẽ thường xuyên rơi vào tình trạng nửa tỉnh nửa mê nên dễ xảy ra chấn thương do tai nạn nguy hiểm trong lao động, sinh hoạt và đặc biệt là khi điều khiển phương tiện giao thông.

Biến chứng nguy hiểm của ngủ gà còn có thể là do bệnh nền gây nên như rối loạn chức năng tuần hoàn, bệnh não gan, phù não, rối loạn đông máu, xơ gan, rối loạn nhịp tim, thiếu máu, giảm trí nhớ,...

Chứng ngủ gà dễ gây ra chấn thương do tai nạn

5Cách chẩn đoán ngủ gà

Chẩn đoán ngủ gà chủ yếu dựa vào khai thác đặc điểm của triệu chứng ngủ gà của bạn gồm: thời gian bắt đầu, kéo dài bao lâu, thời điểm thường xuất hiện cơn buồn ngủ, giờ giấc sinh hoạt của bạn và những triệu chứng khác kèm theo.

Ngoài ra, bác sĩ có thể tiến hành các xét nghiệm như đo đa ký giấc ngủ, đo nồng độ hormone hypocretin, chụp cộng hưởng (MRI) từ sọ não, siêu âm tim và một số xét nghiệm khác tùy vào nguyên nhân gây ngủ gà mà bác sĩ nghi ngờ.

Chẩn đoán ngủ gà chủ yếu dựa vào khai thác bệnh sử của người bệnh

6Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Nếu triệu chứng ngủ gà của bạn chỉ xuất hiện một thời gian ngắn và biến mất như cùng lúc với bệnh cảm cúm thì bạn không cần đến gặp bác sĩ. Nhưng nếu có một số biểu hiện sau thì bạn nên tìm đến bác sĩ:

• Ngủ gà kéo dài dù đã ngủ đủ giấc vào ban đêm và sinh hoạt điều độ.
• Ngủ gà ảnh hưởng đến khả năng làm việc, học tập, lái xe hoặc thực hiện các hoạt động hàng ngày khác.
• Xuất hiện các triệu chứng: nói lắp bắp, chân tay cử động đột ngột không tự chủ, thường xuyên gặp ảo giác trong lúc ngủ...

Nơi khám chữa bệnh

Nếu xuất hiện triệu chứng ngủ gà với những đặc điểm như trên, bạn hãy đến cơ sở y tế gần nhất hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám và điều trị.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:

• Tp.Hồ Chí Minh: bệnh viện Nhân dân 115, bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, bệnh viện Chợ Rẫy,...
• Hà Nội: bệnh viện Trung ương Quân đội 108, bệnh viện Đại học Y Hà Nội, bệnh viện Bạch Mai,...

7Các cách điều trị tình trạng ngủ gà

Nếu nguyên nhân gây ngủ gà là do các bệnh nền như suy tim, thiểu năng tuần hoàn não, suy giáp thì chỉ cần điều trị nguyên nhân này, triệu chứng ngủ gà sẽ tự biến mất.

Còn nếu nguyên nhân là do thuốc, bác sĩ có thể chỉnh lại liều lượng thuốc hoặc đổi sang thuốc khác cho bạn.

Ngoài ra, điều trị bệnh ngủ gà chủ yếu là tự điều trị bằng cách điều chỉnh thói quen sinh hoạt (giấc ngủ, ăn uống, tập luyện) và giảm thiểu căng thẳng trong cuộc sống. Trong đó, việc ngủ đủ giấc vào ban đêm là quan trọng nhất.

Bạn có thể điều trị ngủ gà bằng thói quen ngủ đủ và điều độ

8Các phương pháp phòng ngừa tình trạng ngủ gà

• Đầu tiên và quan trọng nhất, hãy đảm bảo bạn có đủ giấc ngủ hàng đêm. Trung bình người trưởng thành cần ngủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi đêm để có thể duy trì tinh thần sảng khoái và tập trung trong suốt ngày.
• Tạo một lịch trình có giờ giấc để ngủ đều đặn bằng cách đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời gian hàng ngày, kể cả vào cuối tuần. Điều này giúp cơ thể tạo ra thói quen giấc ngủ tốt.
• Tập thể dục đều đặn có thể giúp cải thiện giấc ngủ và giảm cảm giác uể oải. Tuy nhiên, tránh tập luyện quá sức vào buổi tối gần giờ ngủ, vì điều này có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn.
• Từ bỏ thói quen không lành mạnh như uống cà phê hoặc các đồ uống chứa cafein, rượu và các chất kích thích, đặc biệt là vào buổi tối. Tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói trước khi đi ngủ.
• Đảm bảo môi trường ngủ yên tĩnh, thoải mái và ít ánh sáng. Tắt các thiết bị điện tử có đèn sáng mạnh trước khi đi ngủ và hạn chế ánh sáng trong phòng ngủ.
• Hạn chế buồn ngủ trong ban ngày, nếu bạn cảm thấy buồn ngủ vào ban ngày, hãy thử ra ngoài, rửa mặt hoặc thực hiện một số hoạt động nhẹ để giữ cho cơ thể tỉnh táo hơn.

Những thói quen sinh hoạt lành mạnh sẽ giúp bạn phòng ngừa chứng ngủ gà