Bệnh teo não: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Teo não là bệnh lý thần kinh phổ biến ở người cao tuổi khiến người bệnh suy giảm nhận thức và trí nhớ. Điều này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Cùng tìm hiểu về bệnh teo não qua bài viết dưới đây nhé!

1Bệnh teo não là gì?

Teo não là bệnh thoái hóa của hệ thần kinh trung ương với đặc trưng là sự mất kết nối giữa các tế bào thần kinh và chết dần dần của các tế bào não già yếu. Đây là một bệnh lý dẫn đến giảm thể tích não bộ không thể hồi phục được.

Khi xảy ra hiện tượng teo não, người bệnh sẽ gặp nhiều cản trở trong suy nghĩ và nhận thức hàng ngày. Hiện nay, teo não được chia thành 2 thể bệnh chính gồm:

• Teo não khu trú: tổn thương có thể xảy ra ở một vùng cụ thể của não mà những phần còn lại vẫn bình thường.
• Teo não toàn bộ: tổn thương các tế bào thần kinh xuất hiện trên toàn bộ các vùng của não.[1]

Teo não là bệnh lý do sự chết dần cũng như mất sự kết nối giữa các tế bào thần kinh

2Nguyên nhân gây teo não?

Bệnh teo não có thể xuất hiện do rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Có thể chia nguyên nhân teo não thành 3 nhóm chính là chấn thương, bệnh thoái hóa và nhiễm trùng như

Chấn thương

• Chấn thương sọ não: những thương tổn tại não sau tai nạn lao động, tai nạn sinh hoạt. Do trong chấn thương có thể làm dập nát, chảy máu nhu mô não ở nhiều mức độ khác nhau.
• Đột quỵ não: bao gồm cả nhồi máu não và xuất huyết não. Trong các bệnh lý này, tế bào não đều bị thiếu hụt oxy cần thiết cho sự sống dẫn đến chết dần và hoại tử.

Bệnh lý thần kinh

• Alzheimer: đây là một bệnh lý sa sút trí tuệ có thể gặp sau 60 tuổi. Các tế bào thần kinh thường tổn thương và mất kết nối lan tỏa khiến người bệnh giảm trí nhớ và khả năng tư duy nhanh chóng.
• Bại não: là bệnh lý bất thường của thần kinh trung ương từ trong bụng mẹ hoặc ở giai đoạn sơ sinh. Trẻ thường thiểu năng trí tuệ, giảm khả năng vận động, ngôn ngữ và khó tự chăm sóc được bản thân.
• Bệnh Huntington: bệnh được đặc trưng bởi sự tổn thương thoái hóa dần dần của các tế bào thần kinh dẫn đến chứng múa giật và trầm cảm nặng. Đây là bệnh lý di truyền và thường khởi phát muộn ở tuổi trung niên.
• Đa xơ cứng: đây là bệnh lý tự miễn dịch khiến lớp đệm che phủ quan tế bào thần kinh bị tổn thương, lâu dần kéo theo tổn thương tế bào thần kinh. Bệnh thường gặp ở nữ giới trẻ tuổi.

Các bệnh nhiễm trùng

• HIV/AIDS: bệnh xảy ra do virus HIV tấn công và phá hỏng hệ thống kết nối bằng protein, thụ thể và các chất dẫn truyền thần kinh của tế bào não. Từ đó, làm giảm sự giao tiếp giữa các tế bào thần kinh.
• Viêm não: các virus gây bệnh tại não như Herpes simplex, West Nile và Zika làm tổn thương các tế bào thần kinh. Điều này khiến người bệnh xuất hiện biểu hiện lú lẫn, co giật hoặc hôn mê, lâu dài có thể gây teo não, giảm trí nhớ.
• Bệnh giang mai thần kinh: thường gặp ở người mắc giang mai qua đường sinh dục giai đoạn muộn, không được điều trị đầy đủ. Vi khuẩn giang mai đã gây thương tổn vĩnh viễn các tế bào thần kinh và lớp đệm bảo vệ bên ngoài.[2][3]

Alzheimer có thể là bệnh lý gây ra teo não

3Biểu hiện của bệnh teo não

Biểu hiệu của bệnh teo não rất đa dạng, tùy thuộc mức độ và thể bệnh khác nhau. Các triệu chứng của bệnh có thể chia thành các nhóm sau:

• Suy giảm nhận thức: rối loạn trí nhớ, mất tập trung, suy giảm chức năng ngôn ngữ, gặp khó khăn khi diễn đạt (khó nói, khó viết, nghe hiểu kém).
• Rối loạn điều hòa vận động: vận động bất thường, co giật, run, ngã do thăng bằng kém.
• Xuất hiện cơn động kinh: co quắp cơ bắp, cử động mắt bất thường, nghiến răng, mất ý thức.
• Các rối loạn tâm thần: hoang tưởng, ảo giác, trầm cảm, lo âu, rối loạn giấc ngủ, rối loạn hành vi.[4][1]

Suy giảm trí nhớ là một trong những biểu hiện của bệnh teo não

4Chẩn đoán bệnh teo não

Bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng các triệu chứng của bệnh nhân và áp dụng thêm một số kỹ thuật cận lâm sàng khác để đánh giá mức độ nặng và xác định nguyên nhân của bệnh, bao gồm:

• Xét nghiệm các kháng thể tự miễn: thường áp dụng trong các trường hợp nghi ngờ teo não trong bệnh tự miễn như đa xơ cứng.
• Xét nghiệm máu: có thể phát hiện tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn, HIV/AIDS hoặc giang mai.
• Xét nghiệm dịch não tủy: có thể phát hiện viêm não, màng não hoặc xuất huyết não - là nguyên nhân gây teo não.
• Điện não đồ: là phương pháp ghi các sóng điện não, nhờ đó có thể phát hiện sự thiếu hụt trong dẫn truyền thần kinh cũng như các sóng bệnh lý bất thường.
• Chụp CT/MRI/PET: đây là những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cho phép bác sĩ quan sát những tổn thương tại từng vùng của não bộ và phát hiện nguyên nhân gây teo não.[5]

Chụp MRI có thể giúp chẩn đoán nguyên nhân gây teo não

5Điều trị bệnh teo não

Các tế bào thần kinh trong não bộ có số lượng nhất định được hình thành trong giai đoạn bào thai và sơ sinh. Sau đó, các tế bào này không thể tăng sinh mà sẽ thoái hóa dần theo thời gian.

Đối với bệnh teo não, các tế bào thần kinh sẽ chết đi với tốc độ nhanh hơn. Vì vậy, bệnh teo não là bệnh lý không thể hồi phục được. Nhưng người bệnh có thể làm chậm quá trình tiến triển của bệnh, cải thiện triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống bằng cách áp dụng một số biện pháp điều trị bao gồm:[1]

• Thuốc: để điều trị các bệnh lý gây teo não như giang mai, đa xơ cứng, Alzheimer, Parkinson, HIV/AIDS, hoặc để giảm các triệu chứng như đau đầu, mất trí nhớ, rối loạn tâm thần.
• Vật lý trị liệu: để tăng cường khả năng vận động, cải thiện kỹ năng sinh hoạt.
• Ngôn ngữ trị liệu: khắc phục các vấn đề về giao tiếp, ngôn ngữ, nói, nuốt.
• Phẫu thuật: trong một số trường hợp hiếm gặp, có thể cần phẫu thuật để giảm áp lực trong não, loại bỏ khối u, hoặc cấy ghép các thiết bị kích thích não.

Teo não là bệnh lý không thể hồi phục hoàn toàn

6Khi nào cần gặp bác sĩ?

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Teo não dẫn đến nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người bệnh nếu không không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Vì thế, người bệnh nên đến gặp các bác sĩ để được thăm khám sớm nếu xuất hiện các triệu chứng sau:

• Thường xuyên quên đồ, quên các việc cần làm.
• Suy nghĩ trở nên chậm chạp hơn lúc trước.
• Tâm trạng thay đổi thất thường, dễ cáu giận, đau buồn.
• Khó ngủ, giảm khả năng tập trung và xử lý công việc.[1]

Nếu bạn hay bị quên thì hãy sớm đến khám bác sĩ để được chẩn đoán bệnh

Địa chỉ khám chữa bệnh uy tín

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Nội, Thần kinh. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Thống Nhất, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Bệnh viện Quân đội Trung ương 108.

7Phòng ngừa bệnh teo não

Bạn cũng có thể ngăn ngừa và làm chậm tiến triển của bệnh thông qua việc thay đổi chế độ sống và sinh hoạt. Một số biện pháp bạn nên áp dụng hàng ngày là:

• Bổ sung đa dạng và đầy đủ các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất.
• Hạn chế muối, dầu mỡ và thực phẩm chế biến sẵn.
• Kiểm soát tốt các bệnh nền như cao huyết áp, mỡ máu, tiểu đường.
• Tập thể dục, thể thao thường xuyên.
• Luyện tập trí não thông qua việc chơi cờ, đọc sách hoặc trò chuyện hàng ngày.
• Ngủ đủ từ 6 - 7 tiếng mỗi ngày.
• Nghỉ ngơi, thư giãn hợp lý để giảm căng thẳng.
• Kiêng uống rượu bia, hút thuốc lá.
• Quan hệ tình dục an toàn với bao cao su để giảm nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như HIV//AIDS, giang mai…[1]

Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn những kiến thức bổ ích về bệnh teo não. Hãy kịp thời đến thăm khám bác sĩ nếu xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ bệnh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời nhé!