Hạ đường huyết ở trẻ em: Triệu chứng nhận biết, điều trị và phòng ngừa

Hạ đường huyết ở trẻ em là tình trạng nguy hiểm do nhiều nguyên nhân gây ra. Cha mẹ cần tìm hiểu dấu hiệu nhận biết cũng như cách xử trí phù hợp để hạn chế những biến chứng. Cùng tìm hiểu hạ đường huyết ở trẻ em qua bài viết dưới đây nhé!

1Hạ đường huyết ở trẻ em là gì?

Hạ đường huyết ở trẻ em là tình trạng đường huyết của trẻ hạ thấp hơn bình thường. Trong một số trường hợp nhất định, trẻ có thể gặp những vấn đề nguy hiểm nếu không được xử trí kịp thời.[1]

Hạ đường huyết ở trẻ là tình trạng đường máu của trẻ hạ thấp

2Triệu chứng hạ đường huyết ở trẻ

Trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh có lượng đường trong máu nhỏ hơn 47mg/dl được định nghĩa là hạ đường huyết sơ sinh. Một số dấu hiệu của hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh có thể kể đến như:

• Run tay chân.
• Da xanh tái hoặc trắng bệch.
• Li bì.
• Hạ nhiệt độ.
• Co giật.

Tình trạng hạ đường huyết sẽ trở nên nghiêm trọng hơn nếu diễn ra liên tục trong 3 ngày.[2]

Trẻ hạ nhiệt độ bất thường có thể là dấu hiệu của hạ đường huyết

Trẻ em ở độ tuổi còn lại

Một số dấu hiệu hạ đường huyết ở trẻ em độ tuổi còn lại có thể kể đến như:

• Mệt mỏi.
• Run tay chân.
• Nhịp tim nhanh.
• Da nhợt nhạt.
• Đổ mồ hôi.
• Đau đầu.
• Nhìn mờ.
• Chóng mặt.
• Lú lẫn.[3]

Nhìn mờ có thể là dấu hiệu của hạ đường huyết

3Nguyên nhân hạ đường huyết ở trẻ

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới hạ đường huyết ở trẻ em như:

Trẻ bị tiểu đường

Trẻ bị tiểu đường thì thường là tiểu đường type 1. Với trường hợp này, người bệnh sẽ được yêu cầu sử dụng insulin để kiểm soát lượng đường trong máu.

Tuy nhiên, nếu dùng quá liều, dùng sai loại hoặc dùng sai thời điểm thì có thể gây nên tình trạng hạ đường huyết.

Dùng insulin không đúng cách có thể dẫn tới hạ đường huyết

Trẻ không bị bệnh tiểu đường

Ở những trẻ không bị tiểu đường thì có hai nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng này là:

• Bỏ bữa: Không cung cấp đầy đủ năng lượng cho cơ thể sẽ rất dễ bị hạ đường huyết. Tình trạng này hay gặp ở trẻ bị rối loạn tiêu hóa dẫn tới chán ăn.
• Hoạt động quá sức: Không ăn đồ ăn nhẹ trong quá trình luyện tập thể dục thể thao cũng rất dễ bị hạ đường huyết.

Trẻ sơ sinh

Với trẻ sơ sinh, sau khi kết thúc quá trình chuyển dạ, bác sĩ sẽ thực hiện cắt dây rốn. Việc này sẽ cắt đứt nguồn cung cấp glucose cho trẻ, dẫn tới tình trạng hạ đường huyết tạm thời.

Trẻ sơ sinh vừa mới sinh ra có thể không được cung cấp lượng thức ăn phfu hợp dẫn tới hạ đường huyết.

Một số tình trạng làm làm lượng đường trong máu ở trẻ sơ sinh có thể kể đến như:

• Suy giáp.
• Bệnh bất dung nạp fluctose.
• Bệnh rối loạn chuyển hóa galactose.
• Hội chứng Soto.[4]

Suy giáp có thể gây ra hạ đường huyết ở trẻ

4Biến chứng hạ đường huyết ở trẻ

Glucose là nguồn cung cấp năng lượng quan trọng cho não, do đó không đủ glucose làm giảm khả năng hoạt động của não.

Trong trường hợp hạ đường huyết nặng hoặc kéo dài, trẻ có thể nhìn mờ, co giật, mất ý thức. Lúc này nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến co giật và tổn thương não nghiêm trọng.[5]

Hạ đường huyết có thể gây ra co giật

5Chẩn đoán hạ đường huyết ở trẻ

Bác sĩ sẽ tiến hành nhận định triệu chứng bệnh nhân và đo lượng đường trong máu để xác định chính xác xem người bệnh có bị hạ đường huyết hay không.

Để xác định được nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm như:

• Đo nồng độ các chất chuyển hóa khác như lactat và ketone, cũng như nồng độ hormone tuyến giáp, tuyến thượng thận.
• Thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu khác nếu có dấu hiệu gợi ý liên quan.[6]

6Khi nào cần cặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ

Với trẻ sơ sinh nếu xuất hiện những vấn đề dưới đây cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để được điều trị:

• Bỏ bú: trẻ vài tiếng không ăn nhưng vẫn từ chối bú.
• Hạ thân nhiệt: cảm giác khi chạm vào người trẻ lạnh hơn bình thường.
• Không phản ứng: trẻ chậm phản ứng với xung quanh.
• Cơ yếu: cơ của trẻ mềm, không phản hồi.
• Tím tái: da trẻ trở nên tím tái.
• Nhịp thở bất thường: nhịp thở lớn hơn 60 lần/phút hoặc nhỏ hơn 40 lần/phút.[7]

Với trẻ ở những độ tuổi còn lại nếu xuất hiện những dấu hiệu sau thì nên đến các cơ sở y tế để được chăm sóc và điều trị:

• Chán ăn.
• Mờ mắt, giảm thị lực.
• Mệt mỏi.
• Đổ nhiều mồ hôi.
• Chóng mặt, choáng váng.

Khi trẻ mệt mỏi, cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được điều trị

Nơi khám chữa bệnh uy tín

Đưa trẻ đến thăm khám tại chuyên khoa Nhi của bệnh viện để tìm ra nguyên nhân và có phương án điều trị phù hợp. Một số bệnh viện uy tín:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Nhi Đồng, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Nhi Trung Ương, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai.

7Điều trị hạ đường huyết ở trẻ em

Trẻ sơ sinh

Nếu sau sinh 4 giờ nồng độ glucose trong máu thấp hơn 40 mg/dl hoặc nhỏ hơn 45 mg/dl trong 4-24 giờ đầu sau sinh, bác sĩ có thể yêu cầu tăng tần suất bú để tăng lượng đường trong máu.

Vào năm 2021, đã có một đánh giá cho rằng, việc sử dụng gel đường sữa cho trẻ sẽ giúp trẻ đảm bảo đủ đường cho hoạt động cho hoạt động của trẻ. Nếu hạ đường huyết nặng hơn và không thể cải thiện, trẻ sơ sinh sẽ được truyền glucose vào tĩnh mạch.

Trẻ em ở độ tuổi còn lại

Để điều trị tình trạng hạ đường huyết, bác sĩ sẽ tiến hành điều trị tình trạng lượng đường xuống thấp bằng việc cho trẻ ăn hoặc truyền glucose tùy từng trường hợp.

Sau khi đã cải thiện được lượng đường trong máu, bác sĩ sẽ tiến hành xác định nguyên nhân. Tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể cũng như tình trạng người bệnh mà sẽ có những biện pháp điều trị phù hợp.[8]

8Phòng ngừa hạ đường huyết ở trẻ

Trẻ sơ sinh

Đối với trẻ sơ sinh, để hạn chế tình trạng hạ đường huyết cần phải thực hiện những biện pháp như:

• Xác định trẻ sơ sinh có nguy cơ hạ đường huyết sớm.
• Cho ăn ngay giờ đầu tiên sau sinh.
• Xét nghiệm đường trong máu trong 30 phút sau sinh để tiến hành điều trị nếu có nguy cơ.

Trẻ em ở độ tuổi còn lại

Với trẻ lớn hơn, cần thực hiện những biện pháp sau để hạn chế tình trạng hạ đường huyết:

• Ăn các bữa chính và bữa phụ đúng thời gian quy định.
• Luôn dự trữ sẵn viên đường nếu có nguy cơ hạ đường huyết.
• Lập kế hoạch ăn nhẹ phù hợp.
• Cha mẹ cần hướng dẫn cho trẻ những dấu hiệu cần đến sự giúp đỡ của người lớn.

Trẻ có nguy cơ hạ đường huyết nên dự trữ sẵn viên đường

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về hạ đường huyết ở trẻ em. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!