Sốc nhiễm khuẩn: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Sốc nhiễm khuẩn là giai đoạn cuối của nhiễm khuẩn huyết, khi cơ thể không thể chống lại được tình trạng nhiễm khuẩn. Tình trạng này sẽ rất nhanh dẫn tới tử vong. Vậy nguyên nhân, cách phát hiện cũng như điều trị bệnh này là gì, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

1Sốc nhiễm khuẩn là gì?

Sốc nhiễm khuẩn là tình trạng cơ thể nhiễm khuẩn gây ra sốc (huyết áp thấp, suy đa tạng). Đây là bệnh cần điều trị ngay lập tức nhằm lập lại cân bằng cho cơ thể. Tỷ lệ sốc nhiễm trùng tử vong rất cao dao động từ 20 đến 50%.[1]

Sốc nhiễm khuẩn là giai đoạn cuối của nhiễm khuẩn huyết khi mà cơ thể không còn đủ sức để chống chọi với những chất độc mà vi khuẩn tiết ra.

Cần phải hiểu rằng nhiễm khuẩn huyết là tình trạng vi khuẩn lan tràn trong máu và sốc nhiễm khuẩn chỉ là một giai đoạn trong tình trạng này. Thông thường có ba giai đoạn của nhiễm khuẩn huyết đó là:

• Nhiễm khuẩn huyết: là tình trạng vi khuẩn vào máu, hệ thống miễn dịch đáp ứng quá mức với vi khuẩn.
• Nhiễm khuẩn huyết nặng: bắt đầu xuất hiện tình trạng suy yếu các cơ quan.
• Sốc nhiễm khuẩn: cơ thể hoàn toàn mất kiểm soát gây ra huyết áp thấp.[2]

Sốc nhiễm khuẩn là giai đoạn cuối của nhiễm trùng huyết

2Nguyên nhân

Các vi sinh vật gây bệnh các cơ quan nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới tình trạng vi sinh vật di chuyển vào trong máu. Lúc này, theo dòng máu chúng sẽ di chuyển đến các cơ quan khác để gây bệnh.

Thông thường, các vi khuẩn sẽ gây nhiễm khuẩn huyết. Tuy nhiên, virus, nấm, ký sinh trùng gây ra những ổ nhiễm bệnh, nếu không được điều trị hoàn toàn có thể gây nên sốc nhiễm khuẩn.

Những người có hệ miễn dịch suy yếu sẽ dễ bị sốc nhiễm khuẩn hơn như:

• Trẻ em đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi.
• Người cao tuổi lớn hơn 65 tuổi.
• Phụ nữ đang mang thai.
• Người có khớp nhân tạo, đặt máy tạo nhịp tim và người ghép tạng phải dùng thuốc chống thải ghép.
• Người mắc các bệnh lý nền như HIV/AIDS, đái tháo đường, u lympho.

3Dấu hiệu

Ban đầu, sốc nhiễm khuẩn sẽ có những đặc điểm của nhiễm khuẩn huyết như:

• Nhịp tim nhanh trên 100 lần/phút, nhịp thở nhanh, nông.
• Nhiệt độ cơ thể cao, lớn hơn 38,5 độ C, có thể xuất hiện hạ nhiệt độ (nhỏ hơn 36 độ C).
• Xuất hiện những cơn rét run.
• Rối loạn tri giác: ngủ gà, hôn mê, mất phương hướng.

Ở giai đoạn sau khi đã bước vào sốc nhiễm trùng có thể gặp các dấu hiệu như:

• Huyết áp hạ thấp nhỏ hơn 90/60 mmHg.
• Xuất hiện tiểu ít, có thể không tiểu.
• Tim đập rất nhanh.
• Da lạnh, vã mồ hôi nhiều.
• Môi, ngón tay, ngón chân tím tái.

Các triệu chứng hay gặp của sốc nhiễm khuẩn

4Biến chứng nguy hiểm

Khi sốc nhiễm trùng xảy ra sẽ gây rối loạn hoạt động các cơ quan làm cho chúng bị mất cân bằng từ đó sẽ gây ra:

• Tổn thương cấu trúc não: viêm não, viêm màng não đi kèm.
• Suy đa tạng bao gồm suy gan, suy thận, suy tim.
• Xuất hiện những ổ hoại tử da.
• Tử vong.

5Cách chẩn đoán

Bác sĩ sẽ khám các chỉ số sinh tồn như mạch, huyết áp, nhiệt độ để xem xét can thiệp đưa về chỉ số cơ thể còn có thể hoạt động. Ngoài ra, bác sĩ sẽ tìm đường vào của các ổ nhiễm khuẩn như nhiễm trùng da, viêm phổi, nhiễm khuẩn đường tiêu hóa...

Các xét nghiệm được sử dụng để đánh giá tình trạng của cơ thể và tìm nguyên nhân như:

• Xét nghiệm máu: đánh giá suy gan, suy thận, rối loạn điện giải, mức độ O2 trong máu.
• Tổng phân tích nước tiểu: đánh giá tình trạng viêm đường niệu.
• Chẩn đoán hình ảnh: sử dụng siêu âm, cắt lớp vi tính (CT), cộng hưởng từ (MRI) để tìm ổ nhiễm khuẩn trong cơ thể.
• Cấy máu, cấy mủ: tìm kháng sinh phù hợp với căn nguyên gây bệnh.

6Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Khi gặp bất cứ vết thương nào xuất hiện tình trạng nhiễm trùng như vết thương lâu lành, vết thương chảy dịch, vết thương bẩn, kèm theo mệt mỏi, rét run thì bạn nên đến các cơ sở y tế để được điều trị.

Với những trường hợp sau bắt buộc phải đến ngay các cơ sở gần nhất để được điều trị:

• Nhịp tim nhanh, nhịp thở nhanh, xuất hiện khó thở.
• Sốt cao trên 38,5 độ C.
• Xuất hiện ho đờm, đau tức ngực, rối loạn định hướng, dần mất ý thức, hôn mê.
• Da lạnh, xanh tái, môi, móng tay, móng chân tím.[3]

Khi vết thương có dấu hiệu nhiễm khuẩn phải đến gặp bác sĩ

Nơi khám chữa khi bị sốc nhiễm khuẩn

Khi xuất hiện tình trạng sốc nhiễm khuẩn cần phải đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời. Tham khảo một số bệnh viện đa khoa uy tín như:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Gia An 115...
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Thanh Nhàn, Bệnh viện Nhiệt đới Trung Ương, Bệnh viện Trung Ương Quân đội 108...

7Các phương pháp chữa sốc nhiễm khuẩn

Cần phải lưu ý rằng bất cứ trường hợp sốc nhiễm khuẩn nào cũng phải được điều trị tích cực và theo dõi sát sao tại bệnh viện.

Sử dụng thuốc

• Thuốc kháng sinh: tiêu diệt vi khuẩn để giảm tình trạng gây bệnh của vi khuẩn.
• Truyền dịch qua đường tĩnh mạch: đảm bảo cơ thể không bị rối loạn huyết động.
• Thuốc vận mạch: làm mạch máu co lại giúp tăng huyết áp để đạt được huyết áp cần thiết duy trì các hoạt động của cơ thể.

Điều trị hỗ trợ

Trong trường hợp các cơ quan không thể thực hiện chức năng, bác sĩ có thể cân nhắc điều trị hỗ trợ như:

• Thở oxy: cung cấp oxy cho hệ hô hấp đang suy yếu.
• Lọc máu: tránh tình trạng các chất độc tích lũy trong cơ thể gây tử vong.
• Đặt sonde bàng quang: kiểm soát lượng nước tiểu.

Phẫu thuật

Bác sĩ có thể sử dụng phẫu thuật để loại bỏ những căn nguyên gây bệnh như các ổ nhiễm trùng trên da hoặc một số ổ nhiễm khuẩn khác có thể can thiệp.

Lưu ý khi bị sốc bác sĩ có thể tiến hành vừa hồi sức vừa phẫu thuật nếu tình trạng bệnh nhân không ổn định.

8Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa sốc nhiễm trùng, bạn có thể thực hiện những gợi ý sau:

• Chăm sóc những vết thương da cẩn thận, tỉ mỉ tránh nhiễm trùng.
• Đến gặp bác sĩ để được tư vấn dùng thuốc khi có những biểu hiện nhiễm trùng các cơ quan như viêm phổi, viêm đường tiết niệu, viêm não, áp xe gan...
• Tiêm các vaccine để phòng ngừa các bệnh như cúm, phế cầu, uốn ván, ho gà, bạch hầu.
• Luôn vệ sinh cơ thể sạch sẽ, rửa tay thường xuyên với xà phòng.

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về sốc nhiễm khuẩn. Cần phải đặc biệt quan tâm đến các vết thương tránh tình trạng nhiễm trùng. Đồng thời kịp thời phát hiện ra tình trạng nhiễm khuẩn trong cơ thể. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!