Chàm đồng tiền: Nguyên nhân, dấu hiệu, phòng ngừa và cách điều trị

Chàm đồng tiền là một bệnh lý da mạn tính gây ra các tổn thương hình đồng xu, gây ngứa và khó chịu. Hãy cùng tìm hiểu cụ thể hơn về nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị của bệnh chàm đồng tiền qua bài viết dưới đây nhé!

1Chàm đồng tiền là gì?

Bệnh chàm đồng tiền (chàm đồng xu) hay còn gọi là viêm da đồng tiền hoặc bệnh chàm dạng đĩa. Đây là một tình trạng viêm da mạn tính đặc trưng bởi các nốt tổn thương hình đồng xu phát triển trên da.

Vùng da bị viêm thường rất ngứa và có ranh giới rõ ràng. Sau đó, các nốt viêm da này trở nên khô và nứt nẻ. Trong một số trường hợp khác, có thể xuất hiện các mụn nước và chảy dịch trong suốt.

Bệnh chàm đồng tiền thường xuất hiện sau một chấn thương ngoài da như bỏng, trầy xước hoặc côn trùng cắn, nhưng cũng có những nguyên nhân khác. Các chấn thương này có thể gây ra một mảng hoặc nhiều mảng tổn thương hình đồng xu cùng lúc.

Bệnh chàm thể đồng tiền có xu hướng xảy ra ở nam giới nhiều hơn so với nữ giới. Theo Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (AAD), lần mắc bệnh đầu tiên thường sau 50 tuổi đối với nam giới và trước 30 tuổi đối với nữ giới. Một số trẻ bị viêm da dị ứng nặng có thể bị bệnh chàm đồng tiền.[1]

Bệnh chàm đồng tiền là một tình trạng viêm da mạn tính

2Nguyên nhân gây chàm đồng tiền

Hiện tại, nguyên nhân chính xác gây ra bệnh chàm đồng tiền vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố đã được chứng mình là có liên quan đến bệnh này:

• Da khô.
• Dị ứng tiếp xúc với kim loại.
• Giảm sản xuất lipid da.
• Nhiễm khuẩn tụ cầu.
• Sử dụng xà phòng gây kích ứng và làm khô da.
• Tắm nước nóng thường xuyên.
• Môi trường xung quanh có độ ẩm thấp.
• Chấn thương da như bỏng, vết côn trùng cắn hoặc trầy xước.
• Da tiếp xúc với vải thô như len.
• Sử dụng một số loại thuốc (thuốc kháng vi-rút, interferon, isotretinoin...).[2]

Da khô là yếu tố có liên quan đến bệnh chàm đồng tiền

3Triệu chứng chàm đồng tiền

Vị trí thường xuất hiện chàm đồng tiền là ở cánh tay, chân, bàn tay hoặc thân mình. Ban đầu, vùng da bị tổn thương là những nốt nhỏ hoặc mụn nước. Chúng có thể kết hợp với nhau thành hình giống đồng xu. Đặc điểm của chàm đồng tiền bao gồm:

• Thường rỉ dịch trong và đóng vảy.
• Ngứa dữ dội.
• Da có thể bị nóng rát hoặc châm chích.
• Tổn thương có thể có màu hồng, đỏ hoặc nâu tùy thuộc vào tông màu da.[3]

Chàm đồng tiền thường gây ngứa dữ dội

4Chàm đồng tiền có nguy hiểm không?

Nhìn chung, chàm đồng tiền là một tổn thương viêm ngoài da, không gây nguy hiểm đến sức khỏe. Tuy nhiên, do hàng rào da bị suy yếu, vùng bị tổn thương có thể bị nhiễm trùng da thứ phát, trong đó tụ cầu vàng là tác nhân gây nhiễm trùng da thường gặp nhất.

Cũng như các loại viêm da khác, chàm đồng tiền có thể gây ra tình trạng thay đổi sắc tố da sau viêm với biểu hiện như ban đỏ, giảm hoặc tăng sắc tố.[4]

Chàm đồng tiền làm tăng nguy cơ nhiễm trùng da

5Cách chẩn đoán viêm da thể đồng tiền

Để chẩn đoán chàm đồng tiền, trước hết, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh và các triệu chứng của bạn. Sau đó, bác sĩ tiến hành quan sát kỹ các tổn thương trên da để đánh giá vị trí, hình dạng, màu sắc và kích thước.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cạo nhẹ trên da để lấy mẫu xét nghiệm và phân tích dưới kính hiển vi, nhằm loại trừ các bệnh lý da khác có biểu hiện tương tự.

Nếu nghi ngờ chàm đồng tiền có liên quan đến dị ứng, bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm để tìm ra chất gây dị ứng. Việc chẩn đoán chính xác là rất quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả.[1]

Quan sát tổn thương trên da giúp bác sĩ chẩn đoán chàm đồng tiền

6Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi có các dấu hiệu sau

Nếu bạn có các dấu hiệu nghi ngờ chàm đồng tiền như xuất hiện các nốt hình đồng xu, ngứa dữ dội, mọc mụn nước, rỉ dịch trong... bạn nên trao đổi với bác sĩ để được điều trị. Việc điều trị có thể đẩy nhanh quá trình lành tổn thương và ngăn ngừa nhiễm trùng.

Trong quá trình điều trị, hãy chú ý đến các dấu hiệu nhiễm trùng như:

• Cảm giác đau tăng lên ở vùng da tổn thương.
• Vệt đỏ hoặc nâu trên da gần vết thương.
• Sưng tấy.
• Dịch lỏng trong đổi thành dịch mủ.[3]

Bạn nên đi khám bác sĩ da liễu nếu có các dấu hiệu nghi ngờ chàm đồng tiền

Cơ sở thăm khám uy tín

Nếu bạn có các dấu hiệu bị chàm đồng tiền cần được thăm khám và điều trị, hãy tìm đến những có sở y tế có khoa da liễu uy tín. Dưới đây là một số bệnh viện mà bạn có thể tham khảo:

• Hà Nội: Bệnh viện Da liễu Trung Ương, Bệnh viện Da liễu Hà Nội, Khoa Dị ứng - Miễn dịch bệnh viện Bạch Mai...
• TP.HCM: Bệnh viện Da liễu TP.HCM, Bệnh viện Gia An 115, Phòng khám Da liễu Sài Gòn...

7Cách điều trị viêm da thể đồng tiền

Chàm đồng tiền chưa có phương pháp chữa trị dứt điểm, mục tiêu của việc điều trị là kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tái phát. Điều này bao gồm:

• Làm sạch và ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu như ngứa và viêm.
• Khôi phục hàng rào bảo vệ tự nhiên của da.

Bên cạnh đó, người bệnh sẽ được hướng dẫn cách chăm sóc da đúng cách để ngăn ngừa tình trạng bùng phát trong tương lai.

Thuốc bôi ngoài da

Để kiểm soát các đợt bùng phát chàm đồng tiền, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc trị chàm bôi trực tiếp lên da ở dạng kem, gel hay thuốc mỡ bao gồm:

• Thuốc corticosteroid: giúp giảm viêm và ngứa.
• Thuốc kháng sinh: sử dụng khi có dấu hiệu nhiễm trùng.
• Thuốc ức chế calcineurin (tacrolimus, pimecrolimus): giúp giảm viêm và ngăn ngừa tái phát.

Đối với những trường hợp viêm da đồng tiền lan rộng và khó điều trị bằng thuốc bôi, bác sĩ có thể cân nhắc các phương pháp điều trị khác như:

• Liệu pháp chiếu tia cực tím: tiến hành 2 - 3 lần mỗi tuần, giúp giảm viêm và ức chế hệ miễn dịch.
• Corticosteroid đường uống: dùng trong thời gian ngắn để kiểm soát viêm nặng. [3]

Phương pháp quấn ướt

Bên cạnh các phương pháp điều trị kể trên, bác sĩ có thể đề xuất phương pháp quấn ướt để hỗ trợ điều trị chàm đồng tiền. Các bước tiến hành bao gồm:

• Bước 1: đầu tiên, bạn bôi một lớp dưỡng ẩm (như Vaseline) hoặc thuốc mỡ corticosteroid lên vùng da bị tổn thương.
• Bước 2: dùng băng ướt quấn vùng da này lại để giữ ẩm và giúp thuốc thẩm thấu tốt hơn. Nếu vùng da bị ảnh hưởng rộng, bạn có thể mặc đồ ngủ ẩm hoặc bộ đồ xông hơi.
• Bước 3: đắp khăn ấm hoặc mặc quần áo khô lên trên để giữ nhiệt.

Lưu ý rằng bạn cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về thời gian và tần suất quấn ướt trong ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.[5]

Vệ sinh và chăm sóc da

Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, người bệnh cần chủ động chăm sóc da để kiểm soát bệnh tốt hơn và ngăn ngừa tái phát. Người bệnh cần lưu ý những điều sau:

• Dưỡng ẩm thường xuyên: sử dụng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, không mùi hương, không gây kích ứng theo chỉ định của bác sĩ.
• Vệ sinh da sạch sẽ: tắm rửa bằng nước ấm và xà bông dịu nhẹ, tránh các sản phẩm có tính tẩy rửa mạnh.
• Duy trì độ ẩm không khí: sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà, đặc biệt là trong mùa khô.
• Lựa chọn trang phục phù hợp: mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, chất liệu mềm mại, tránh các loại vải gây kích ứng da.
• Tránh tiếp xúc với nguồn nhiệt cao: hạn chế ngồi gần lò sưởi hoặc các nguồn nhiệt khác.

Sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà giúp hạn chế khô da gây chàm đồng tiền

8Phương thức phòng ngừa viêm da thể đồng tiền

Để giảm nguy cơ bùng phát chàm đồng tiền, bạn có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc da sau:

• Lựa chọn sản phẩm chăm sóc da và chất tẩy rửa nhẹ nhàng, tránh những thành phần này có thể gây kích ứng da và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm nhiễm.
• Tránh mặc quần áo bó sát và các loại vải gây kích ứng, nên chọn quần áo rộng rãi, thoáng mát, làm từ chất liệu mềm mại như cotton.
• Căng thẳng có thể là một yếu tố kích hoạt chàm đồng tiền, vì vậy hãy tìm cách thư giãn và giảm stress.
• Sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm đặc như dầu khoáng hoặc kem dưỡng ẩm, đặc biệt là sau khi tắm khi da còn ẩm.
• Nếu da bị thương, hãy vệ sinh sạch sẽ và băng bó vết thương để tránh nhiễm trùng.
• Không nên tắm nước nóng quá lâu vì có thể làm khô da.
• Sử dụng sữa tắm dịu nhẹ có chứa chất dưỡng ẩm.
• Thay vì dùng khăn mặt, bông tắm hay xơ mướp, hãy dùng tay nhẹ nhàng làm sạch da.[3]

Sử dụng sữa tắm dịu nhẹ có chứa chất dưỡng ẩm để phòng ngừa chàm đồng tiền

Hiểu rõ về bệnh chàm đồng tiền, chủ động điều trị và chăm sóc da đúng cách sẽ giúp kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tái phát hiệu quả. Nếu thấy bài viết hữu ích, đừng quên chia sẻ để lan tỏa thông tin đến những người xung quanh nhé!