Hiện tượng thay đổi màu sắc da như vết bớt hoặc ban đỏ trên da… có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Triệu chứng này không những gây giảm tính thẩm mỹ, mất tự tin mà có thể nhiều bệnh lý khác nhau. Cùng tìm hiểu về nguyên nhân gây thay đổi màu sắc da qua bài viết dưới đây nhé!
1Thay đổi màu sắc da là gì?
Thay đổi màu sắc da là hiện tượng xuất hiện các mảng hoặc vùng da có màu sắc khác biệt hơn so với màu da trước đó. Da có thể biến đổi sang một số màu như: đỏ, tím, nâu, xanh hoặc đen…[1]
Những thay đổi màu sắc da có thể là vô hại hoặc ít ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu tiềm ẩn của nhiều bệnh lý nguy hiểm như nhiễm trùng, ung thư da.
Thay đổi màu sắc da là sự tăng hoặc giảm sắc tố bất thường trên bề mặt da
2Nguyên nhân gây thay đổi màu sắc da
Thay đổi màu sắc da có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau với những biểu hiện đặc trưng:
Lão hóa
Khi tuổi càng cao, tốc độ lão hóa tăng dần dẫn đến nhiều biến đổi bên trong và ngoài cơ thể, nhất là làn da. Sự tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong nhiều năm có thể khiến một vài vùng da tăng cường tổng hợp sắc tố melanin làm da đổi màu.[2]
Do đó, người lớn tuổi thường xuất hiện nhiều vết đồi mồi, tàn nhang tại các vùng da hở, hay tiếp xúc với ánh nắng như mặt, tay, chân hoặc ngực, lưng…
Vết bớt bẩm sinh
Vết bớt bẩm sinh là những mảng thay đổi màu sắc da xuất hiện ngay sau khi sinh ở trẻ. Các vết bớt thường có màu xanh, trắng, đỏ hoặc nâu nhạt, ít thay đổi về kích thước và có thể mờ dần khi trẻ lớn lên.
Các vết bớt bẩm sinh thường ít gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ và việc điều trị có thể được cân nhắc nếu chúng gây mất thẩm mỹ và giảm tự tin cho người bệnh.[3]
Rối loạn sắc tố da
Rối loạn sắc tố da là hiện tượng làn da có nhiều mảng tăng hoặc giảm sắc tố bất thường so với da tự nhiên. Một số loại rối loạn sắc tố da thường gặp:[1]
- Nám da: xuất hiện nhiều mảng tăng sắc tố màu nâu, có thể tăng về kích thước trên da mặt. Đây là bệnh thường gặp ở nữ giới do có liên quan chặt chẽ đến các loại nội tiết tố trong cơ thể và mức độ nhạy cảm với ánh sáng mặt trời.
- Bệnh bạch biến: là tình trạng một vài vùng da ngừng khả năng tổng hợp sắc tố melanin khiến da loang lổ, không đều màu và trắng hơn bình thường.
- Bệnh bạch tạng: là bệnh lý mang tính chất di truyền trong gia đình khiến người bệnh có da trắng nhợt, giảm hoặc mất sắc tố võng mạc, tóc trắng…
Nám da là nguyên nhân gây thay đổi màu sắc da
Dị ứng
Thay đổi màu sắc da có thể xuất hiện sau khi người bệnh tiếp xúc với các tác nhân lạ gây dị ứng với các biểu hiện như mẩn ngứa, ban đỏ trên da hoặc bọng nước. Một số bệnh dị ứng có biểu hiện tại da:[4]
- Viêm da cơ địa: do các tác nhân lạ gây rối loạn hệ thống miễn dịch tại da khiến người bệnh ngứa da, nổi mảng da đỏ, vảy da hoặc mụn nước toàn thân.
- Viêm da tiếp xúc: có thể gặp ngay khi còn nhỏ do tiếp xúc với quần áo, nước hoa hoặc mỹ phẩm không phù hợp gây kích ứng. Biểu hiện biến đổi màu sắc da thường khu trú tại vùng da tiếp xúc với yếu tố lạ.
Nhiễm trùng da
Các bệnh lý viêm nhiễm ngoài da hoặc toàn thân đều có thể dẫn đến biến đổi màu sắc da ở nhiều mức độ khác nhau:[5]
- Vi khuẩn: xâm nhập vào sâu trong da qua các vết thương, vết xây xát dẫn đến sưng đỏ, chảy dịch tại da quanh vết thương.
- Nấm: thường là các nốt da màu hồng nhạt, hình tròn hoặc bầu dục và có viền bao quanh trong các bệnh lang ben, hắc lào, nấm da đầu.
- Virus: gây ra những mảng da màu đỏ tím hoặc nâu kèm theo mụn nước, mụn cóc.
Các tổn thương hắc lào có thể khiến da thay đổi màu sắc
Ung thư da
Thay đổi màu sắc da có thể là biểu hiện ban đầu của bệnh ung thư da. Sự tiếp xúc với ánh sáng mặt trời cường độ cao hoặc hóa chất độc hại trong một thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ đột biến gen.
Các tế bào da bị đột biến sẽ tăng sinh liên tục, không tuân theo quy định bình thường của cơ thể dẫn đến hình thành ung thư da với một số triệu chứng đặc trưng như:[6]
- Da có nhiều đốm nhỏ màu hồng, nâu hoặc đen.
- Khối u chắc lồi lên trên bề mặt da.
- Bề mặt da có vết loét, ranh giới rõ ràng, lâu lành.
Các tình trạng bệnh lý khác
Ngoài những nguyên nhân thường gặp ở trên, thay đổi màu sắc da có thể gặp ở một số bệnh lý khác như:[1]
Tác dụng phụ của thuốc/các phương pháp chữa bệnh
Thay đổi màu sắc da cũng có thể xuất hiện sau khi thực hiện một số phương pháp chữa bệnh:[1]
- Xạ trị: là phương pháp sử dụng tia phóng xạ trong điều trị ung thư. Sau điều trị, người bệnh có thể gặp tình trạng da bỏng rát, mẩn đỏ hoặc bong tróc.
- Nhiễm kim loại nặng: sau một thời gian dài tiếp xúc với các kim loại như thủy ngân, arsen… có thể khiến da sạm màu do tăng sản xuất melanin.
- Điều trị bệnh bằng nhiệt: các phương pháp dùng nhiệt có thể giúp giãn cơ, tăng cường tuần hoàn nhưng nếu dùng sai cách có thể khiến da bị nóng đỏ, đau rát thậm chí gây bỏng.
- Thuốc nội tiết: việc sử dụng các loại thuốc tránh thai, thuốc điều trị bệnh tuyến giáp có thể gây rối loạn hormone khiến da dễ bị thay đổi sắc tố hơn.
Xạ trị ung thư có thể khiến da thay đổi màu sắc
3Chẩn đoán tình trạng thay đổi màu sắc da
Điều quan trọng nhất đối với một bệnh nhân thay đổi màu sắc da là cần xác định được nguyên nhân gây bệnh. Do đó, bác sĩ sẽ phối hợp nhiều phương pháp khác nhau để chẩn đoán bệnh:[5]
- Hỏi bệnh sử: nhằm xác định được thời gian và diễn biến giúp bác sĩ đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.
- Khám lâm sàng: bác sĩ sẽ quan sát, sờ nắn vùng da biến đổi màu sắc cũng như thăm khám toàn thân để xác định nguyên nhân gây bệnh.
- Xét nghiệm máu: giúp phát hiện được tình trạng nhiễm trùng hoặc một số bệnh lý tự miễn gây thay đổi màu sắc da.
- Sinh thiết da: bác sĩ sẽ sử dụng một loại kim đặc biệt giúp lấy được một lượng nhỏ mẫu da để quan sát dưới kính hiển vi nhằm xác định các bệnh lý vảy nến, ung thư da…
4Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cho thấy cần gặp bác sĩ
Thay đổi màu sắc da có thể chỉ là những biểu hiện tạm thời và tự khỏi theo thời gian. Tuy nhiên, bạn nên đến khám bác sĩ sớm nếu thấy những dấu hiệu sau:
- Vùng da thay đổi màu sắc to dần.
- Đau và ngứa rát trên da.
- Xuất hiện mụn nước, chảy dịch mủ tại vùng da thay đổi màu sắc.
- Vết loét da lâu lành.
Địa chỉ khám da liễu uy tín
Khi người bệnh có vùng da thay đổi màu sắc gợi ý các bệnh lý nguy hiểm, bạn có thể đến các phòng khám chuyên khoa da liễu hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:
- Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Da liễu Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Chợ Rẫy…
- Hà Nội: Bệnh viện Da liễu Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Quân đội Trung ương 108…
5Điều trị tình trạng thay đổi màu sắc da
Tùy vào các nguyên nhân gây thay đổi màu sắc da khác nhau mà bác sĩ sẽ sử dụng nhiều kỹ thuật điều trị riêng biệt đối với từng bệnh nhân, cụ thể như:
- Ung thư da: bác sĩ có thể chỉ định phối hợp nhiều phương pháp hóa trị, xạ trị hoặc liệu pháp miễn dịch để điều trị bệnh sớm nhất có thể.
- Dị ứng: người bệnh cần loại bỏ hoàn toàn tác nhân lạ gây bệnh và sử dụng thuốc kháng histamin hoặc chống viêm corticoid.
- Vết bớt da bẩm sinh hoặc rối loạn sắc tố da: thường không cần điều trị do ít ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Nấm da: có thể sử dụng các loại kem dưỡng ẩm làm mềm da, thuốc kháng nấm để tiêu diệt hết tác nhân gây bệnh.
Sử dụng kem dưỡng ẩm có thể giúp điều trị các bệnh thay đổi màu sắc da
6Biện pháp ngăn ngừa da thay đổi màu
Bạn có thể ngăn ngừa tình trạng thay đổi màu sắc da gây giảm tính thẩm mỹ, mất tự tin nếu áp dụng một số phương pháp sau:
- Sử dụng kem chống nắng phù hợp để bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời.
- Mặc quần áo kín khi ra ngoài đường.
- Hạn chế ra ngoài vào buổi trưa nắng gắt.
- Vệ sinh da sạch sẽ, hạn chế xây xát da gây viêm nhiễm.
- Tránh tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng như lông thú, phấn hoa, thức ăn hoặc mỹ phẩm…
Sử dụng kem chống nắng có thể ngăn ngừa việc thay đổi màu sắc da
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm những hiểu biết về các bệnh lý có thể dẫn đến thay đổi màu sắc da. Hãy chia sẻ những thông tin bổ ích này đến với tất cả bạn bè và người thân xung quanh bạn nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
