Tàn nhang là gì? Nguyên nhân và cách điều trị tàn nhang hiệu quả

Tàn nhang là một vấn đề về da phổ biến, thường xuất hiện do tác động của ánh nắng mặt trời hoặc yếu tố di truyền. Để điều trị tàn nhang tận gốc, việc hiểu rõ nguyên nhân hình thành và áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp là rất quan trọng. Hãy tìm hiểu cụ thể qua bài viết dưới đây!

1Tàn nhang là gì?

Tàn nhang là những đốm nhỏ, phẳng, thường xuất hiện ở các khu vực da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời. Những đốm này có thể có màu nâu nhạt, nâu đậm, đỏ hoặc nâu vàng.

Tàn nhang rất phổ biến, không gây nguy hiểm cho sức khỏe và thường xuất hiện rõ hơn vào mùa hè.

Bất kỳ ai cũng có thể xuất hiện tàn nhang. Tuy nhiên, những người có làn da sáng màu, tóc vàng hoặc tóc đỏ dễ bị tàn nhang hơn. Ở những người có làn da sẫm màu, tàn nhang thường có màu nâu đậm hơn.[1]

Tàn nhang là những đốm nhỏ, phẳng trên da

2Nguyên nhân gây tàn nhang

Tàn nhang hình thành khi hắc tố melanin (sắc tố quyết định màu da) tích tụ dưới bề mặt da. Các yếu tố chính gây ra tàn nhang bao gồm:

• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: các tế bào da sản xuất thêm melanin để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, khiến tàn nhang xuất hiện sau khi da tiếp xúc nhiều với ánh nắng. Tàn nhang thường xuất hiện trên các vùng da như mặt, cánh tay, cổ, lưng và ngực. Vào mùa hè, tàn nhang có xu hướng đậm màu hoặc lan rộng, nhưng thường mờ đi hoặc biến mất vào mùa đông khi lớp da mới thay thế lớp cũ.
• Yếu tố di truyền: gen MC1R quyết định loại melanin mà cơ thể sản xuất. Người có tóc đỏ, tóc vàng hoặc nâu nhạt, da sáng và mắt sáng thường sản xuất nhiều pheomelanin (loại không có khả năng bảo vệ da khỏi tia UV) nên dễ bị tàn nhang hơn. Ngược lại, những người có tóc, mắt và da sẫm màu sản xuất chủ yếu eumelanin (loại bảo vệ da tốt hơn) nên ít bị tàn nhang hơn.
• Bệnh lý hiếm gặp: một rối loạn hiếm gặp như bệnh xeroderma pigmentosum (XP) làm tăng độ nhạy cảm của da với ánh nắng, dẫn đến nguy cơ tàn nhang cao hơn.[2] [1]

Tóm lại, tàn nhang chủ yếu xuất hiện do tác động của tia UV từ mặt trời, kết hợp với yếu tố di truyền và một số tình trạng bệnh lý đặc biệt.

Tàn nhang chủ yếu xuất hiện do tác động của tia UV từ mặt trời

3Dấu hiệu nhận biết tàn nhang

Tàn nhang được chia thành hai loại chính là Ephelides và Solar Lentigines với các dấu hiệu nhận biết cụ thể như sau:[1]

4Cách nhận biết tàn nhang, sạm nắng, nốt ruồi

Tàn nhang, sạm nắng và nốt ruồi là ba loại dấu hiệu phổ biến trên da, dễ gây lẫn lộn nhưng vẫn có những đặc điểm riêng giúp phân biệt:[2]

5Cách chẩn đoán tàn nhang

Việc chẩn đoán tàn nhang thường không quá phức tạp và chủ yếu dựa vào quan sát trực tiếp. Bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu sẽ quan sát các đốm trên da, tập trung vào hình dạng, màu sắc và vị trí của chúng.

Sau đó, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tiền sử gia đình có bị tàn nhang hoặc các yếu tố di truyền khác.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng đèn Wood hoặc kính phóng đại để quan sát chi tiết hơn các đốm sắc tố trên da.

Việc chẩn đoán tàn nhang thường chủ yếu dựa vào quan sát

6Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi có các dấu hiệu sau

Bạn nên gặp bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia y tế nếu các đốm tàn nhang hoặc vết trên da có những biểu hiện bất thường sau:

• Thay đổi về kích thước, hình dạng hoặc màu sắc.
• Có đường viền không đều hoặc không rõ ràng.
• Hình dạng không đối xứng (khi chia đôi, hai nửa không giống nhau).
• Xuất hiện tình trạng đau, ngứa hoặc chảy máu.
• Bị nhô lên khỏi bề mặt da.
• Có những vùng tối màu hoặc chứa nhiều màu sắc khác nhau.[1]

Nơi khám chữa bệnh

Khi các dấu hiệu bất thường của đốm tàn nhang, bạn nên đến các phòng khám chuyên khoa da liễu hoặc bệnh viện tại địa phương để được thăm khám.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:

• TP.HCM: Bệnh viện Da liễu TP Hồ Chí Minh, Bệnh viện Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh, Bệnh viện Thống Nhất,…
• Hà Nội: Bệnh viện da liễu Trung Uơng, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Quân đội Trung ương 108,…

7Phương pháp điều trị tàn nhang

Có nhiều phương pháp điều trị tàn nhang tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng da, bao gồm:.

• Điều trị laser: sử dụng ánh sáng tập trung để làm mờ vùng da tàn nhang. Laser Nd YAG 1064 Q-Switched cho hiệu quả cao, nhưng cần nhiều buổi để đạt kết quả mong muốn. Tác dụng phụ có thể bao gồm sưng, đỏ, ngứa, hoặc thay đổi màu da.
• Áp lạnh: sử dụng nitơ lỏng để phá hủy tế bào da bất thường. Phương pháp này an toàn, không cần gây mê và ít thời gian hồi phục. Tác dụng phụ có thể là giảm sắc tố, chảy máu hoặc phồng rộp.
• Kem làm mờ da: chứa hydroquinone giúp ức chế sản xuất melanin và làm sáng da. Tuy nhiên, có nguy cơ gây viêm, khô da hoặc đổi màu da.
• Kem retinoid: dẫn xuất vitamin A, giúp cải thiện vùng da tổn thương do ánh nắng và ngăn ngừa tàn nhang mới. Có thể gây đỏ, khô, bong tróc hoặc kích ứng da.
• Peel da bằng hóa chất: sử dụng axit glycolic hoặc axit trichloroacetic để loại bỏ da tổn thương và tái tạo da mới. Cần thời gian hồi phục khoảng 2 tuần, trong đó da có thể bị đỏ, bong tróc và sưng.
• Phương pháp tự nhiên: một số cách phổ biến gồm nước chanh, mật ong, sữa chua, kem chua hoặc hành tây. Tuy nhiên, hiệu quả chưa được khoa học chứng minh và nên ngừng sử dụng nếu da bị kích ứng.[3]

8Biện pháp phòng ngừa tàn nhang

Để ngăn ngừa hoặc giảm thiểu sự xuất hiện của tàn nhang, việc bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời là rất quan trọng. Mặc dù bảo vệ da không thể làm mờ tàn nhang đã có, nhưng có thể ngăn ngừa sự hình thành tàn nhang mới.

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa được Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (AAD) khuyến nghị:

• Sử dụng kem chống nắng chống tia UVA và UVB với SPF từ 30 trở lên và có khả năng chống nước.
• Che chắn da bằng quần áo dài tay, mũ và kính mát.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng vào giờ cao điểm, từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều.
• Bôi lại kem chống nắng mỗi 2 giờ khi ra ngoài hoặc sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi.
• Tránh sử dụng giường tắm nắng.

Những biện pháp này giúp bảo vệ làn da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, từ đó giảm nguy cơ hình thành tàn nhang.[2]

Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời để giảm thiểu sự xuất hiện của tàn nhang

Để phòng ngừa tàn nhang hiệu quả, bạn nên bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời bằng cách sử dụng kem chống nắng và che chắn kỹ càng khi ra ngoài. Hãy chia sẻ bài viết này để mọi người cùng biết cách chăm sóc da đúng cách và ngăn ngừa tàn nhang!