Lệch khớp cắn: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục hiệu quả

Lệch khớp cắn là bệnh lý răng miệng gặp ở khá nhiều người. Tình trạng này không những khiến di lệch hàm gây mất thẩm mỹ mà còn khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong ăn uống. Cùng tìm hiểu về bệnh lệch khớp cắn qua bài viết dưới đây nhé!

1Lệch khớp cắn là gì?

Khớp cắn là thuật ngữ dùng để sự phối hợp nhịp nhàng giữa các răng, xương hàm, khớp thái dương và hệ thống cơ quanh miệng. Nó giúp cơ thể thực hiện được động tác khép miệng và ăn nhai.

Lệch khớp cắn là hiện tượng răng hàm trên và hàm dưới không thể cắn chặt lại với nhau trong quá trình ăn nhai, phát âm. Tình trạng này có thể do sự mất cân đối giữa hai hàm hoặc khấp khểnh các răng.[1]

Lệch khớp cắn là hiện tượng hai hàm răng không thể cắn chặt lại với nhau

2Nguyên nhân gây lệch khớp cắn

Tình trạng di lệch khớp cắn có thể xuất hiện dưới sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau như:[2]

• Di truyền: là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh. Người bệnh thường có sự phát triển bất thường về hình dạng và kích thước của hai xương hàm từ thời kỳ bào thai.
• Dị tật bẩm sinh: trẻ bị sứt môi - hở hàm ếch hoặc các dị tật vùng hàm mặt khác có thể làm tăng nguy cơ bị lệch khớp cắn.
• Thói quen sinh hoạt: trẻ mút ngón tay, ngậm mũi vú giả kéo dài hoặc đẩy lưỡi về phía răng cửa trong thời gian dài có thể gây thay đổi tương quan cấu trúc giữa hai xương hàm.
• Bệnh lý răng miệng: lệch khớp cắn cũng có thể gặp sau sâu răng, viêm nha chu gây mất răng sớm, răng mọc quá dày, khấp khểnh hoặc quá thưa.
• Chấn thương: bệnh nhân sau những chấn thương tại vùng hàm mặt có thể làm tổn thương xương hàm, khớp thái dương gây lệch khớp cắn.
• Phương pháp điều trị hoặc kế hoạch chỉnh nha không phù hợp: di lệch khớp cắn có thể gặp trong một số kỹ thuật nha khoa như chụp mão răng, trám răng, dùng máng hoặc mắc cài chỉnh nha không phù hợp với cấu trúc xương hàm của người bệnh. Đây là trường hợp không thường gặp nhưng vẫn có nguy cơ gây lệch khớp cắn.

Thói quen mút tay ở trẻ em có thể là nguyên nhân gây lệch khớp cắn

3Dấu hiệu lệch khớp cắn

Bệnh lệch khớp cắn khiến hai hàm không thể chạm khít vào nhau, từ đó có thể gây ra một số triệu chứng điển hình như:

• Xương hàm trên và hàm dưới phát triển không đồng đều hoặc phát triển lệch bên gây ra tình trạng mặt và hàm bất cân xứng.
• Lệch lạc, chen chúc răng gây cản trở việc ăn nhai, khiến người bệnh cảm thấy mỏi hàm, chán ăn.
• Thường xuyên bị viêm loét má và lưỡi do cắn vào khi nhai.
• Phát âm không rõ chữ, nói ngọng do cắn hở hoặc cắn chéo.
• Có thể gặp tình trạng ngưng thở khi ngủ.

Khoảng cách giữa hai hàm xa nhau là dấu hiệu điển hình của bệnh

4Lệch khớp cắn có sao không?

Lệch khớp cắn sẽ cải thiện đáng kể nếu có những can thiệp sớm. Ngược lại, người bệnh phát hiện và điều trị bệnh quá muộn sẽ dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng:

• Ảnh hưởng chức năng: Ăn nhai không hiệu quả do các răng ko khớp nhau, khiến người bệnh cảm thấy mỏi hàm, chán ăn.
• Ảnh hưởng thẩm mỹ: Mặt bất cân đối, lệch lạc, hô vẩu, dài cằm, răng chen chúc.
• Ảnh hưởng khớp thái dương hàm: Tình trạng lệch khớp cắn gây ảnh hưởng lâu dài đến hoạt động và sinh lý khớp, thậm chí dẫn đến rối loạn khớp thái dương hàm do sự bất thường trong việc ăn nhai kéo dài khiến cơ hàm căng giãn quá mức làm người bệnh đau khi há miệng, không thể nhai được.
• Ảnh hưởng đến mô mềm: Hay cắn má và lưỡi gây tổn thương dạng loét.
• Ảnh hưởng tâm lý: người bệnh lệch khớp cắn thường kém tự tin về ngoại hình, khả năng giao tiếp nên có xu hướng sống tách biệt. Do đó, bệnh nhân rất dễ bị tự kỷ, rối loạn lo âu hoặc trầm cảm.
• Gãy răng: lệch khớp cắn có thể làm tăng nguy cơ gãy răng cửa khi có va chạm mạnh vào vùng mặt như trong tai nạn giao thông, ngã cao hoặc đang chơi thể thao.
• Ngoài ra, lệch khớp cắn cũng đôi khi là nguyên nhân gây ra chứng ngưng thở khi ngủ và ảnh hưởng đến chức năng phát âm.

Người bệnh lệch khớp cắn có thể bị trầm cảm

5Cách chẩn đoán

Để chẩn đoán và xác định mức độ lệch khớp cắn, bác sĩ có thể dựa vào nhiều kỹ thuật thăm khám và cận lâm sàng khác nhau như:

• Hỏi bệnh: bác sĩ sẽ khai thác thông tin về thói quen khi còn nhỏ, thời điểm mọc răng và các chấn thương trước đây của bệnh nhân.
• Khám lâm sàng: bác sĩ sẽ dựa vào việc quan sát sự tương quan giữa hai xương hàm khi cắn chặt vào nhau, tình trạng răng trong mỗi hàm để chẩn đoán bệnh.
• Chụp X-quang xương hàm: nhằm xác định được mức độ di lệch và biến chứng có thể gặp của bệnh.

Chụp X-quang xương hàm có thể giúp bác sĩ chẩn đoán lệch khớp cắn

6Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Để nâng cao hiệu quả điều trị và hạn chế biến chứng, người bệnh lệch khớp cắn nên đến khám nha sĩ sớm nếu có những triệu chứng sau:

• Không cắn chặt được răng hàm trên và hàm dưới với nhau.
• Gặp khó khăn trong ăn uống, nói chuyện.
• Thường xuyên bị loét miệng do cắn vào má.
• Kém thẩm mỹ

Nơi khám chữa lệch khớp cắn

Khi có các biểu hiện nghi ngờ bệnh lệch khớp cắn, bạn nên đến các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Răng hàm mặt. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Răng Hàm Mặt Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương, Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cu Ba, Bệnh viện Bạch Mai.

7Các cách khắc phục lệch khớp cắn

Tùy theo từng nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp điều trị lệch khớp cắn khác nhau:

• Niềng răng: bác sĩ sẽ sử dụng các mắc cài để kéo răng về đúng vị trí, làm đều hàm răng cũng như điều chỉnh hoạt động của hai xương hàm giúp cải thiện khả năng ăn nhai.
• Nhổ răng: thường áp dụng với bệnh nhân lệch khớp cắn do quá nhiều răng khiến chúng mọc chen chúc. Sau khi nhổ răng, bác sĩ có thể kết hợp với niềng răng hoặc đeo máng hàm để nắn chỉnh khớp cắn.
• Phẫu thuật hàm: với những bệnh nhân lệch khớp cắn nặng, không đáp ứng với chỉnh nha thông thường. Bác sĩ có thể phẫu thuật nẹp vít xương hàm để cải thiện tình trạng bệnh.

Niềng răng là một biện pháp điều trị lệch khớp cắn hiệu quả

8Biện pháp phòng ngừa lệch khớp cắn

Mặc dù phần lớn bệnh nhân lệch khớp cắn là những bất thường bẩm sinh do di truyền. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể giảm nguy cơ bệnh nghiêm trọng nếu thực hiện một số biện pháp sau:

• Ngăn ngừa thói quen xấu bằng việc không cho trẻ mút tay và sử dụng núm vú giả khi trẻ được từ 2 - 3 tuổi.
• Nhổ răng sữa đúng cách khi trẻ có dấu hiệu lung lay răng, giữ khoảng khi mất răng sữa sớm.
• Khám nha khoa định kỳ 2 lần/năm để điều trị tốt bệnh sâu răng, viêm nha chu.
• Với bệnh nhân mất răng hoặc răng thưa cần thực hiện trồng hoặc niềng răng để nâng cao hiệu quả điều trị.
• Sử dụng các dụng cụ chỉnh nha phù hợp tại các cơ sở nha khoa uy tín để hạn chế biến chứng.

Nhổ răng sữa đúng cách có thể giúp hạn chế bệnh lệch khớp cắn

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về nguyên nhân, biến chứng và cách điều trị bệnh lệch khớp cắn. Hãy chia sẻ thông tin này đến với tất cả bạn bè và người thân của bạn nhé!