Rách cơ chóp xoay vai: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa trị

Các cơ chóp xoay vai đóng vai trò quan trọng trong cử động nâng, xoay khớp vai giúp cơ thể vận động linh hoạt. Rách cơ chóp xoay vai sẽ khiến người bệnh gặp nhiều bất lợi trong cuộc sống. Cùng tìm hiểu về rách cơ chóp xoay vai qua bài viết dưới đây nhé!

1Rách cơ chóp xoay vai là gì?

Hệ thống cơ chóp xoay vai là một cấu trúc giải phẫu bao gồm 4 cơ vùng cánh tay và các đầu gân bao quanh khớp vai. Nhờ đó, vùng khớp vai được giữ cố định và cho phép thực hiện các cử động vai bình thường như nâng, gấp, xoay trong và xoay ngoài.

Rách cơ chóp xoay vai là những tổn thương làm mất sự toàn vẹn của hệ thống này khiến việc vận động vai trở nên khó khăn và đau nhức. Tùy vào vị trí và nhóm cơ bị tổn thương mà rách cơ chóp xoay vai được chia thành 2 nhóm chính:

• Rách một phần: là tình trạng rách kích thước nhỏ. Dù có những tổn thương gân cơ tuy nhiên các mô liên kết vẫn bám vào xương cánh tay để thực hiện chức năng.
• Rách hoàn toàn: là loại chấn thương nghiêm trọng xảy ra khi toàn bộ cơ và gân tách ra khỏi xương khiến người bệnh đau dữ dội và không thể vận động vai và cánh tay.[1],[2]

Rách cơ chóp xoay vai là tình trạng mất toàn vẹn của gân cơ quanh vai

2Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ

Rách cơ chóp xoay vai có nhiều nguyên nhân khác nhau từ những chấn thương mạnh, cấp tính đến những tổn thương từ từ thông qua các hành động có tính chất chu kỳ hàng ngày. Một số nguyên nhân chính có thể dẫn đến rách cơ chóp xoay vai gồm:

• Nghề nghiệp: thường gặp ở những người thường xuyên phải vận động vai tầm rộng như thợ sơn nhà, thợ xây dựng hoặc công nhân.
• Vận động viên: việc tập luyện các động tác giống nhau trong thời gian dài có thể khiến các vận động viên bị tổn thương cơ chóp xoay vai. Dạng chấn thương này hay gặp ở các bộ môn như bóng chày, bóng bàn, cử tạ hoặc chèo thuyền.
• Các nguyên nhân khác: rách cơ chóp xoay vai thường gặp ở người trên 60 tuổi vì liên quan đến tình trạng gai xương và thiếu máu nuôi dưỡng gân cơ hoặc tiền sử gia đình.[1]

Rách cơ chóp xoay vai thường gặp ở vận động viên tập luyện cường độ cao

3Dấu hiệu rách cơ chóp xoay vai

Các triệu chứng của bệnh rách cơ chóp xoay vai rất đa dạng, người bệnh đôi khi không gặp các biểu hiện bất thường. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể xuất hiện các triệu chứng sau:

• Cảm thấy đau nhức mỗi khi cử động vai, hết đau khi nằm yên cố định.
• Khó nâng, hạ phần vai bên tổn thương, hạn chế xoay vai.
• Nghe thấy tiếng bất thường ở vai mỗi khi di chuyển.
• Gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động sinh hoạt thông thường.[1]

Khó nâng, hạ phần vai có thể là triệu chứng của bệnh

4Biến chứng của rách cơ chóp xoay vai

Rách cơ chóp xoay vai là bệnh lý xương khớp cần được phát hiện và điều trị sớm để tránh những biến chứng xấu của bệnh có thể dẫn đến tàn phế. Một số biến chứng thường gặp gồm:

• Yếu khớp vai: sự tổn thương các cơ và gân quanh khớp vai sẽ làm vai lỏng lẻo và yếu dần theo thời gian khiến việc vận động gặp nhiều bất tiện.
• Viêm khớp vai: các tế bào cơ quanh vùng tổn thương có thể bị viêm nhiễm và hoại tử làm người bệnh đau âm ỉ quanh vai, nóng đỏ ngoài ra và hạn chế cử động.
• Đông cứng khớp vai: hiện tượng này thường xảy ra khi rách cơ chóp xoay vai kéo dài gây căng cứng và dày hóa phần mô liên kết quanh vai dẫn đến khớp vai không thể cử động kể cả khi bác sĩ thăm khám lâm sàng.[1][2]

5Cách chẩn đoán

Để chẩn đoán bệnh rách cơ chóp xoay vai, các bác sĩ sẽ dựa vào các tiền sử, diễn biến của triệu chứng và kết quả cận lâm sàng. Các kỹ thuật chẩn đoán phổ biến hiện nay gồm:

• Hỏi tiền sử bệnh: bác sĩ cần khai thác thông tin về nghề nghiệp của bạn, tiền sử gia đình cũng như tiến triển của các triệu chứng đau, hạn chế vận động khớp vai nhằm đưa ra nhận định ban đầu.
• Chụp X-quang: là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh đơn giản và có giá trị trong việc phát hiện các tổn thương gai xương, viêm khớp hoặc trật khớp gây ra tình trạng rách cơ chóp xoay vai.
• Chụp cộng hưởng từ MRI hoặc siêu âm: giúp bác sĩ quan sát được các tổn thương phần mềm (gân, cơ) quanh khớp vai nhằm chẩn đoán và phân loại bệnh chính xác hơn.[1]

Chụp cộng hưởng từ có thể giúp bác sĩ chẩn đoán các tổn thương của gân, cơ quanh vai

6Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Các triệu chứng của rách cơ chóp xoay vai có thể mơ hồ và không rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, để được chẩn đoán và điều trị bệnh sớm nhất, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay khi phát hiện các triệu chứng sau:

• Đau vùng vai và cánh tay kéo dài.
• Đau tăng lên mỗi khi cử động và biến mất khi nghỉ ngơi.
• Vùng khớp vai yếu khiến bạn không thể thực hiện các động tác sinh hoạt bình thường.
• Sưng nóng, đỏ và đau ở 1 hoặc cả 2 bên khớp vai.[2]

Nơi khám chữa khi bị rách cơ

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình, Nội tổng quát. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

7Các phương pháp chữa rách cơ xoay vai

Tùy theo nguyên nhân và mức độ tổn thương gân cơ quanh khớp mà bác sĩ có thể sử dụng các phác đồ khác nhau đối với từng bệnh nhân rách cơ chóp xoay vai. Một số biện pháp điều trị phổ biến gồm:

Không phẫu thuật

Các biện pháp không phẫu thuật thường được áp dụng với bệnh nhân nhẹ, rách cơ 1 phần như:

• Vật lý trị liệu: các bài tập luyện hàng ngày có thể giúp phát triển và làm khỏe hơn hệ thống cơ chóp xoay vai. Từ đó, hạn chế tình trạng yếu cơ, khó vận động.
• Sử dụng thuốc: người bệnh có thể sử dụng một số thuốc giảm đau, chống viêm để cải thiện triệu chứng của bệnh.
• Nghỉ ngơi: bạn nên giữ khớp vai ở vị trí cố định giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc hồi phục vết rách cơ chóp xoay vai.
• Tiêm steroid: là biện pháp giúp giảm đau nhanh chóng nhưng chỉ có tác dụng tạm thời và cần được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa có kinh nghiệm.[1]

Rách cơ chóp xoay vai có thể được điều trị bằng tập vật lý trị liệu

Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp thường được chỉ định đối với những bệnh nhân nặng, vết rách cơ hoàn toàn. Phương pháp được sử dụng phổ biến nhất là phẫu thuật nội soi khớp vai.

Người bệnh sau phẫu thuật thường có thời gian hồi phục ngắn, kích thước sẹo nhỏ và ít nguy cơ nhiễm trùng hơn so với phẫu thuật truyền thống.[1]

8Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa tổn thương rách cơ chóp xoay vai, bạn có thể thực hiện một số biện pháp đơn giản dưới đây như:

• Vận động viên thể thao nên xây dựng chế độ tập luyện và nghỉ ngơi hợp lý để hệ thống gân cơ quanh vai có thời gian được hồi phục, tránh chấn thương.
• Khuyến khích tập các bài tập luyện hỗ trợ nâng cao sức mạnh của cơ quanh vai.
• Không mang vác vật quá nặng.
• Trong trường hợp đau khớp vai chỉ nên chườm đá mỗi 10 phút/lần chứ không nên tự ý thực hiện các can thiệp khác khi chưa được sự cho phép của bác sĩ.[3]

Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích về bệnh rách cơ chóp xoay vai. Bạn hãy thường xuyên tập luyện thể thao và thực hiện chế độ nghỉ ngơi hợp lý để phòng ngừa bệnh nhé!