Nhau tiền đạo (Rau tiền đạo): Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Nhau tiền đạo là tình trạng nhau bám không đúng vị trí trong tử cung. Bệnh lý này có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, nhất là trong 3 tháng cuối của thai kỳ và khi chuyển dạ. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu, cách chẩn đoán và điều trị nhau tiền đạo qua bài viết dưới đây nhé!

1Nhau tiền đạo là gì?

Nhau thai là một cơ quan hình thành từ bào tử có chức năng nối thai nhi với tử cung để cung cấp chất dinh dưỡng cho thai nhi. Bình thường, nhau thai thường phát triển ở vùng đáy tử cung (vùng chắc nhất của tử cung).

Nhau tiền đạo (rau tiền đạo) là tình trạng nhau không bám ở đáy tử cung mà bám ở gần cổ tử cung làm che kín một phần hoặc toàn bộ đường ra của thai nhi.[1]

Nhau tiền đạo là tình trạng nhau thai bám không đúng vị trí

2Phân loại nhau tiền đạo

Dựa vào vị trí bám và che lấp cổ tử cung mà người ta chia nhau tiền đạo thành bốn loại:

• Nhau bám thấp: nhau bám ở thân tử cung nhưng chưa chạm tới cổ tử cung.
• Nhau bám mép: nhau bám ở mép cổ tử cung nhưng không che lấp cổ tử cung.
• Nhau tiền đạo bán trung tâm: nhau che một phần cổ tử cung.
• Nhau tiền đạo trung tâm: nhau che hoàn hoàn cổ tử cung.[2]

Nhau tiền đạo được chia thành 4 loại

3Yếu tố nguy cơ gây nhau tiền đạo

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng nhau tiền đạo vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ có thể làm gia tăng tình trạng này:

• Hút thuốc lá hoặc sử dụng các chất kích thích như cocain.
• Sản phụ có tiền sử mắc u xơ tử cung.
• Sản phụ ngoài 35 tuổi.
• Thai nhi là thai đôi, thai ba.
• Điều trị bằng các phương pháp hỗ trợ sinh sản như kích trứng, lấy trứng làm tổn thương trứng và tử cung.
• Đã từng có tiền sử bị nhau tiền đạo trước đó.
• Từng sinh mổ hoặc từng bị tổn thương tử cung.[3]

4Dấu hiệu nhận biết

Khi thai nhi lớn dần, nhau tiền đạo có thể gây ra tình trạng chảy máu âm đạo đỏ tươi, thường xuất hiện ở sau tuần 20. Âm đạo cũng có thể bị chảy máu khi vùng kín bị tác động hoặc xuất hiện các cơn co tử cung do chuyển dạ.

Chảy máu âm đạo sau tuần 20 là một trong những dấu hiệu của nhau tiền đạo

5Biến chứng

Do nhau là cơ quan nối cơ thể của mẹ và thai nhi nên khi nhau bám không đúng vị trí sẽ gây ảnh hưởng cho cả hai.

Biến chứng đối với thai phụ

Đối với mẹ, khi nhau bám thấp có thể gây ra những thay đổi và biến chứng như:

• Xuất huyết nghiêm trọng: phần thân tử cung không dày như phần đáy nên khi thai nhi phát triển rất dễ dẫn tới xuất huyết.
• Sinh non hoặc khó sinh: khi nhau bám không đúng vị trí, ngôi của thai trong thời kỳ cuối sẽ không phù hợp để sinh nở tự nhiên dẫn tới khó sinh.
• Các biến chứng khác về nhau thai dẫn đến tình trạng đẻ non, gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé.
• Tử vong: mất máu quá nhiều nếu không được điều trị kịp thời có thể làm người mẹ tử vong.[4]

Nhau tiền đạo có thể gây sinh khó do ngôi thai bất thường

Biến chứng đối với thai nhi

Khi nhau tiền đạo xảy ra, thai nhi sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng làm xuất hiện nhiều hệ quả như:

• Trẻ bị suy dinh dưỡng bào thai.
• Trẻ buộc phải sinh non dẫn đến chưa hoàn thiện đủ các cơ quan, gây ra nhiều bệnh như não úng thủy, viêm nhiễm từ khi mới sinh hoặc suy hô hấp.

Trẻ sinh non có thể dẫn tới tình trạng suy hô hấp

6Cách chẩn đoán

Siêu âm là phương pháp chẩn đoán chính xác và ít gây ảnh hưởng đến sản phụ cũng như thai nhi nhất. Phương pháp này sẽ cho hình ảnh về nhau thai và các thành phần khác của thai giúp bác sĩ đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định tiến hành khám phụ khoa, đo các chỉ số sinh tồn, đặt monitoring để theo dõi tình trạng thai nhi nếu có dấu hiệu dọa đẻ non.

Siêu âm là phương pháp an toàn để chẩn đoán nhau tiền đạo

7Khi nào cần gặp bác sĩ

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Khi thai phụ bị chảy máu âm đạo, đặc biệt là chảy máu nhiều cuối thai kỳ, thai phụ nên đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

Bên cạnh đó, một số dấu hiệu khác mà mẹ bầu cũng nên chú ý để có biện pháp chữa trị kịp thời là:

• Đau bụng dữ dội.
• Xuất hiện những cơn gò tử cung.
• Chảy dịch âm đạo bất thường

Khi xuất hiện cơn gò tử cung nên đến ngay các cơ sở y tế

Nơi khám bệnh

Khi xuất hiện những dấu hiệu bất thường, sản phụ nên đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Phụ sản hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị kịp thời, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Đa khoa FV, Bệnh viện Hùng Vương, Bệnh viện Phụ sản Mekong, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Sản Trung ương, Bệnh viện E, Bệnh viện Sản Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai.

8Cách điều trị

Điều trị nếu có xuất huyết

Khi mẹ bầu bị xuất huyết nên nhập viện ngay để theo dõi tình trạng chảy máu, cũng như theo dõi tim thai, các hoạt động của thai và các cơn gò tử cung. Tùy vào tình trạng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ quyết định các bước xử trí tiếp theo.

Nếu sản phụ chảy máu nhiều lần thì cần nhập viện để theo dõi đến khi sinh. Đặc biệt là khi mẹ bầu vẫn xuất hiện tình trạng chảy máu khi thai đã được 36 tuần tuổi, bác sĩ có thể cân nhắc việc sinh mổ.

Điều trị nếu không có xuất huyết

Khi phát hiện nhau tiền đạo trên siêu âm, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi chặt chẽ tại nhà. Khi xuất hiện các dấu hiệu chảy máu âm đạo, co thắt âm đạo, hoa mắt hay chóng mặt thì nên đến các cơ sở y tế.

Khi thực hiện theo dõi tại nhà, thai phụ nên nghỉ ngơi hoàn toàn, tránh hoạt động mạnh, tránh quan hệ tình dục nhằm hạn chế ảnh hưởng đến thai nhi.

Có kế hoạch theo dõi và sinh con

Khi xuất hiện tình trạng nhau tiền đạo, bác sĩ sẽ có kế hoạch theo dõi cho đến khi cả mẹ và bé đều đã an toàn.

• Dùng corticosteroid: để kích thích trưởng thành phổi cho thai nhi nếu có nguy cơ sinh non.
• Dùng magie sunfat: bảo vệ não trong trường hợp có nguy cơ mổ trước 32 tuần.
• Theo dõi thai kỳ và khám thai thường xuyên theo chỉ định của bác sĩ: nhằm phát hiện sớm những biến chứng gây nguy hiểm cho thai nhi.
• Chỉ định sinh mổ cấp cứu nếu không kiểm soát được tình trạng chảy máu, tim thai không ổn định, rối loạn huyết động (mạnh nhanh trên 100 lần/phút, huyết áp thấp dưới 90/60 mmHg).

Tiêm corticoid trước sinh 48 giờ giúp trưởng thành phổi

9Biện pháp phòng ngừa

Tuy nhau tiền đạo chưa có biện pháp phòng ngừa đặc hiệu, nhưng sản phụ có thể áp dụng những biện pháp sau để có một kỳ mang thai an toàn:

• Khám thai định kỳ: để phát hiện sớm những yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng đến thai nhi.
• Không hút thuốc hoặc sử dụng các chất kích thích (nhất là cocain): để hạn chế sự ảnh hưởng của các chất độc đến bánh nhau.
• Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho mẹ và thai nhi: giúp cho bánh rau, thai nhi và sản phụ phát triển an toàn và khoẻ mạnh.
• Tránh hoạt động quá mạnh để không gây ảnh hưởng đến thai nhi.

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về nhau tiền đạo, đặc biệt là cách dấu hiệu nhận biết cũng như theo dõi tình trạng này. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!