Lệch vách ngăn mũi là một bất thường cấu trúc bẩm sinh và có thể là nguyên nhân gây ra nghẹt mũi, viêm xoang hoặc chảy máu mũi kéo dài. Cùng tìm hiểu về lệch vách ngăn mũi qua bài viết sau nhé!
1Lệch vách ngăn mũi là gì?
Cấu tạo của vách ngăn mũi
Vách ngăn mũi là cấu trúc dạng thành phẳng gồm phần sụn ở phía trước và phần xương gắn liền với hộp sọ ở phía sau. Bình thường, vách ngăn mũi nằm ở giữa và chia đều hai bên lỗ mũi.
Lệch vách ngăn mũi là gì?
Lệch vách ngăn mũi là khi cấu trúc xương sụn ngăn cách 2 bên mũi bị lệch sang 1 bên. Hiện tượng này chủ yếu có nguyên nhân bẩm sinh, tuy nhiên có một số nhỏ có thể xuất hiện sau những chấn thương vùng hàm mặt.[1]
Tùy theo hình dáng, mức độ biến dạng, lệch vách ngăn mũi có thể chia thành 3 dạng chủ yếu:[2]
- Lệch vách ngăn dạng chữ C: chiếm phần lớn các trường hợp, vách ngăn mũi chỉ lệch đơn thuần về 1 bên trái hoặc phải.
- Lệch vách ngăn dạng chữ S: do vách ngăn lệch không đều, có đoạn lệch về bên phải và phần còn lại lệch về bên trái.
- Mào hoặc gai vách ngăn: trường hợp này, không có sự di lệch nhiều tại vách ngăn, có thể chỉ xuất hiện một mào hoặc gờ nhỏ trên bề mặt vách.
Lệch vách ngăn mũi là khi cấu trúc xương sụn ngăn cách 2 bên mũi bị lệch sang 1 bên
2Nguyên nhân gây lệch vách ngăn mũi
Bẩm sinh
Phần lớn trẻ em có lệch vách ngăn mũi là có nguyên nhân bẩm sinh do:[2]
- Sự bất thường trong quá trình phát triển các mô liên kết (xương, sụn).
- Trẻ sinh khó gây ảnh hưởng đến cấu trúc mũi.
- Sụn và xương phát triển không đồng đều gây gai (mào) vách ngăn mũi.
Chấn thương vùng mũi
Vách ngăn mũi có thể bị vẹo hoặc lệch hoàn toàn sang 1 bên sau một lực tác động mạnh vào vùng mặt như trong tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt, thể thao… Ngoài ra, người bệnh có thể xuất hiện gãy xương gò má, hàm mặt kèm theo.[3]
Quá trình lão hóa
Khi tuổi càng cao, do quá trình lão hóa khiến các cấu trúc liên kết (xương, sụn) suy giảm về chất lượng dẫn đến:[1]
- Loãng xương.
- Giảm cốt hóa xương.
- Giảm độ đàn hồi của lớp sụn.
Quá trình lão hóa diễn ra lâu ngày có thể khiến vách ngăn mất độ vững chắc và dẫn đến lệch vách ngăn dạng chữ C hoặc chữ S.
Phẫu thuật chỉnh hình nâng mũi thất bại
Quá trình nâng mũi có thể tác động trực tiếp vào phần sụn hoặc xương vùng vách ngăn mũi. Nếu trong quá trình phẫu thuật nâng mũi hoặc tiêm filler vào mũi không thành công có thể dẫn đến vẹo vách ngăn, biến dạng mũi.[3]
Chấn thương vùng mũi có thể là nguyên nhân gây vẹo vách ngăn mũi
3Triệu chứng khi bị lệch vách ngăn mũi
Hầu hết các trường hợp lệch vách ngăn mũi thường không có triệu chứng hoặc biểu hiện kín đáo khiến người bệnh không biết họ bị bệnh. Một số triệu chứng có thể gặp khi lệch vách ngăn mũi như:[4]
- Tắc mũi hoặc nghẹt mũi kéo dài, thường chỉ xuất hiện ở bên hẹp hơn.
- Chảy nước mũi 1 bên.
- Chảy máu mũi.
- Đau vùng mũi lan sang 2 bên mắt và đầu.
- Ngáy to khi đi ngủ.
Ngủ ngáy là triệu chứng thường gặp của lệch vách ngăn mũi
4Biến chứng của lệch vách ngăn mũi
Lệch vách ngăn mũi mức độ nặng, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng:[5]
5Chẩn đoán lệch vách ngăn mũi
Bác sĩ có thể chẩn đoán lệch vách ngăn mũi bằng việc kết hợp nhiều phương pháp thăm khám, kiểm tra:[1]
Khám lâm sàng
Lệch vách ngăn mũi với độ di lệch lớn, điển hình có thể được chẩn đoán thông qua việc quan sát hình dạng mũi từ bên ngoài. Tuy nhiên, nếu lệch vách ngăn kín đáo thì bác sĩ có thể sử dụng ống nội soi để trực tiếp thăm khám vùng mũi.
Các chẩn đoán cận lâm sàng
- Nội soi tai mũi họng: đây là phương pháp cận lâm sàng phổ biến, giúp bác sĩ quan sát được hình dạng vách ngăn cũng như các bệnh lý viêm nhiễm vùng mũi xoang kèm theo.
- Chụp cắt lớp vi tính hàm mặt: nhằm cung cấp hình ảnh về vách ngăn bị lệch, giúp bác sĩ lên kế hoạch và cách thức phẫu thuật (nếu có chỉ định).
Nội soi tai mũi họng có giá trị cao trong chẩn đoán bệnh
6Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Người bệnh có những biểu hiện nghi ngờ lệch vách ngăn mũi cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán sớm khi:[2]
- Nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi tái phát nhiều lần.
- Chảy máu mũi.
- Mất ngủ, ngủ ngáy gây ảnh hưởng đến cuộc sống.
- Viêm xoang.
Chảy máu mũi là dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ
Nơi điều trị lệch vách ngăn mũi
Khi mắc lệch vách ngăn mũi, người bệnh có thể đến khám và điều trị tại khoa tai mũi họng của bệnh viện tại địa phương hoặc tham khảo các địa chỉ uy tín sau:
- Tp. Hồ Chí Minh: bệnh viện Tai - mũi - họng Tp. Hồ Chí Minh, bệnh viện Nhi đồng 1, bệnh viện Chợ Rẫy…
- Hà Nội: bệnh viện Tai - mũi - họng Trung ương, bệnh viện Nhi Trung ương, bệnh viện Hữu nghị Việt Đức…
7Điều trị lệch vách ngăn mũi
Lệch vách ngăn mũi có thể được điều trị bằng việc kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để hạn chế các triệu chứng khó chịu và điều trị triệt để nguyên nhân gây bệnh.
Dùng thuốc
Các loại thuốc thường chỉ có tác dụng giảm bớt các biểu hiện nghẹt mũi, tắc mũi hoặc khó thở ở bệnh nhân:[6]
- Thuốc thông mũi: giúp giảm tình trạng tắc nghẽn, ứ đọng dịch của mũi. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ khô mũi, chảy máu mũi, đục thủy tinh thể, loãng xương…
- Kháng histamin: nhằm hạn chế nghẹt mũi, đau nhức mũi và chảy nước mũi.
- Steroid xịt mũi: giúp giảm tình trạng viêm mũi, viêm xoang kéo dài, tái phát thường xuyên.
Phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp giúp điều trị dứt điểm nguyên nhân gây ra những triệu chứng khó chịu của người bệnh. Bác sĩ sẽ căn cứ vào hình dạng, mức độ di lệch của vách ngăn để thực hiện các điều chỉnh phù hợp.[7]
Phẫu thuật giúp điều trị triệt để lệch vách ngăn mũi
8Phòng tránh lệch vách ngăn mũi
Lệch vách ngăn mũi bẩm sinh sẽ không có biện pháp ngăn ngừa hiệu quả. Tuy nhiên, với những nguyên nhân khác, bạn có thể hạn chế bệnh với các biện pháp sau:[1]
- Hạn chế va chạm, chấn thương vùng hàm mặt do tai nạn, sinh hoạt hoặc thể thao.
- Thực hiện nâng mũi tại các cơ sở y tế có chuyên môn, uy tín.
- Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, nhất là canxi và các chất chống oxy hóa để làm chậm quá trình lão hóa.
- Đến gặp bác sĩ để phát hiện bệnh sớm nhằm hạn chế biến chứng.
Sử dụng chất chống oxy hóa nhằm giảm tốc độ lão hóa gây lệch vách ngăn mũi
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về nguyên nhân và cách điều trị lệch vách ngăn mũi. Hãy chia sẻ bài viết đến với tất cả bạn bè và người thân xung quanh bạn nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
