Viêm tinh hoàn quai bị: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Viêm tinh hoàn quai bị là một bệnh có thể dẫn đến có thể dẫn đến vô sinh nam. Tìm hiểu thêm về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị viêm tinh hoàn quai bị qua bài viết sau đây!

1Nguyên nhân

Vi-rút quai bị xâm nhập vào cơ thể qua khoang tỵ hầu và hạch bạch huyết, nơi chúng phát triển mạnh. Sau đó, chúng lan ra các bộ phận khác, trong đó có tinh hoàn, gây viêm nhiễm và tổn thương cho các tế bào sản xuất tinh trùng. Điều này làm cho ống sinh tinh bị viêm, sưng và xơ cứng.

Vì số lượng ống sinh tinh trong mỗi tinh hoàn chỉ từ 400 đến 600, nên nếu bị xơ hoá kéo dài và nặng có thể dẫn đến vô sinh ở nam giới.

Nguyên nhân của viêm tinh hoàn quai bị là do nhiễm trùng bởi vi-rút quai bị

2Dấu hiệu của viêm tinh hoàn quai bị

Dấu hiệu của viêm tinh hoàn quai bị thường xuất hiện sau khi người bệnh đã có các triệu chứng của bệnh quai bị như sốt, đau họng, sưng đau ở các tuyến nước bọt. Các dấu hiệu gồm có:

• Sưng to và đau ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn (gấp khoảng 2-3 lần) .
• Đỏ và nóng ở vùng da phủ lên tinh hoàn .
• Cảm giác căng tức và nặng ở tinh hoàn.
• Đau khi chạm vào hay di chuyển tinh hoàn.
• Đau khi đi tiểu hay quan hệ tình dục.
• Sốt cao và lạnh run.
• Buồn nôn và nôn mửa.

Các dấu hiệu của viêm tinh hoàn quai bị thường kéo dài từ 4 đến 10 ngày và có thể giảm dần sau đó. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể gặp biến chứng như vô sinh, teo tinh hoàn, u tinh hoàn hay viêm màng não.

Viêm tinh hoàn quai bị gây đau khi tiểu hoặc trong quá trình quan hệ tình dục

3Cách chẩn đoán bệnh

Để chẩn đoán viêm tinh hoàn quai bị, bác sĩ sẽ thực hiện các bước sau:

Khám lâm sàng

• Hỏi tiền sử: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, thời gian xuất hiện, tiền sử mắc bệnh quai bị hay tiêm phòng quai bị của người bệnh.
• Biểu hiện lâm sàng: Bác sĩ sẽ khám và cảm nhận tinh hoàn của người bệnh để kiểm tra độ sưng, đau, nóng và cứng của tinh hoàn.

Tinh hoàn của bệnh nhân sưng lên gấp ba bốn lần so với bình thường

Xét nghiệm cận lâm sàng

• Siêu âm: Là phương pháp chẩn đoán viêm tinh hoàn quai bị. Siêu âm có thể cho thấy sự tăng cường mạch máu ở tinh hoàn do viêm, cũng như loại trừ các nguyên nhân khác như xoắn tinh hoàn hay u tinh hoàn.
• Xét nghiệm nước tiểu: Có thể giúp loại trừ viêm tinh hoàn do nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Xét nghiệm Realtime RT-PCR: Là phương pháp xét nghiệm vi-rút quai bị bằng cách phát hiện RNA của vi-rút trong máu, nước bọt hay niệu đạo của người bệnh. Phương pháp này có độ nhạy và độ đặc hiệu cao.
• Xét nghiệm miễn dịch hấp thụ liên kết với Enzyme (ELISA): Là phương pháp xét nghiệm kháng thể IgM và IgG chống vi-rút quai bị trong huyết thanh của người bệnh. Phương pháp này có thể xác định được giai đoạn cấp tính hay mãn tính của bệnh.

Siêu âm được chỉ định để đánh giá mức độ viêm và loại trừ các bệnh lý khác ở tinh hoàn

4Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Nếu bạn có các dấu hiệu của bệnh viêm tinh hoàn quai bị như: tinh hoàn sưng to, da bìu phù nề, đau khi sờ vào tinh hoàn, khi quan hệ. Bạn cần đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được khám và điều trị kịp thời.

Đừng tự ý dùng thuốc hay các biện pháp tự chữa ở nhà, vì điều này có thể làm cho tình trạng của bạn trở nên tồi tệ hơn.

Hãy gặp bác sĩ ngay khi nghi ngờ mình mắc viêm tinh hoàn quai bị

Nơi khám chữa bệnh viêm tinh hoàn quai bị uy tín

Khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh, bạn cần đến cơ sở y tế gần nhất hoặc các bệnh viện uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời. Bạn có thể tham khảo một số bệnh viện uy tín sau:

• TP. Hồ Chí Minh: Phòng khám nam khoa bệnh viện Hùng Vương, Bệnh viện Đại học Y Dược, Bệnh viện Bình Dân, Bệnh viện Chợ Rẫy...
• Hà Nội: Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện E...

5Cách điều trị viêm tinh hoàn quai bị

Viêm tinh hoàn quai bị vẫn là một bệnh khó điều trị vì chưa có thuốc đặc hiệu nào. Cách điều trị viêm tinh hoàn quai bị phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh. Các phương pháp điều trị thường được áp dụng gồm có:

• Điều trị nội khoa: thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol, thuốc chống viêm như ibuprofen, acid mefenamic, diclofenac,.... Ngoài ra, người bệnh cần nghỉ ngơi, giữ ấm, uống nhiều nước.
• Điều trị ngoại khoa: Chỉ áp dụng khi có biến chứng như áp xe tinh hoàn, xoắn tinh hoàn hay u tinh hoàn. Phẫu thuật có thể bao gồm rạch mủ, cắt bỏ tinh hoàn hay cắt bỏ u tinh hoàn. Phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người bệnh, do đó cần được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa và có sự đồng ý của người bệnh.

Bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau kháng viêm để giảm bớt các triệu chứng bệnh

6Cách phòng ngừa viêm tinh hoàn quai bị

Bên cạnh việc tiêm phòng quai bị, bạn cũng cần thực hiện các biện pháp sau để phòng ngừa viêm tinh hoàn quai bị:

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với những người mắc bệnh quai bị hoặc có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh.
• Giữ vệ sinh cá nhân và duy trì môi trường xung quanh sạch sẽ bao gồm cả nơi ở, nơi học tập và làm việc.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và đeo khẩu trang khi ra ngoài.
• Duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng: chất đạm, chất béo, protein, rau, củ, trái cây tươi, vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng.
• Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ và điều trị kịp thời các bệnh nam khoa.
• Hãy đảm bảo rằng mọi người đều thực hiện việc tiêm vắc-xin phòng bệnh quai bị.

Vắc-xin MMR II có thể ngừa các bệnh sởi, quai bị và rubella

Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ khi có dấu hiệu của viêm tinh hoàn quai bị hoặc nghi ngờ mình đã mắc quai bị. Bạn nên chủ động tiêm vắc-xin phòng bệnh quai bị cho bản thân và trẻ để phòng ngừa viêm tinh hoàn quai bị và các biến chứng của bệnh nhé!