Mê sảng là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Mê sảng là một rối loạn dẫn tới thay đổi ý thức. Rối loạn này thường xuất hiện đột ngột trong vòng vài giờ và cần được cấp cứu kịp thời. Tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử trí mê sảng qua bài viết dưới đây nhé!

1Mê sảng là gì?

Mê sảng là một trạng thái thay đổi ý thức của người bệnh. Tình trạng này dẫn đến những nhầm lẫn về môi trường xung quanh. Mê sảng do nhiều nguyên nhân gây ra và thường diễn biến đột ngột chỉ sau vài giờ.

Mê sảng quá mức

Mê sảng quá mức được biểu hiện qua tình trạng tăng hoạt động của người bệnh. Đây là loại mê sảng dễ nhận biết nhất. Người bệnh sẽ xuất hiện tình trạng bồn chồn, lo lắng, hay thay đổi tâm trạng và có thể chống lại những sự chăm sóc của người khác.

Mê sảng quá mức dẫn tới bồn chồn lo lắng

Mê sảng giảm hoạt động

Loại mê sàng này thường khó phát hiện hơn. Người bệnh có thể ít hoạt động hơn bình thường. Các hoạt động thường thấy ở giai đoạn này có thể kể đến như buồn ngủ hay chậm chạp.

Người bệnh có thể cảm thấy choáng váng và ít tương tác với người khác hơn bình thường.

Mê sảng hỗn hợp

Mê sảng hỗn hợp là sự kết hợp giữa các triệu chứng của mê sảng quá mức hoặc mê sảng giảm hoạt động. Các triệu chứng có thể chuyển đổi nhanh chóng giữa mê sảng quá mức hoặc mê sảng giảm hoạt động.[1]

2Mê sảng và bệnh mất trí nhớ có giống nhau không?

Mê sảng và mất trí nhớ không giống nhau. Tuy nhiên, đôi khi mê sảng có thể bị nhầm lẫn với mất trí nhớ. Bảng dưới đây thể hiện được sự khác nhau giữa hai triệu chứng này:

3Nguyên nhân gây mê sảng

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng mê sảng là do những thông tin tại não bộ không được xử lý chính xác. Sự rối loạn này do nhiều nguyên nhân gây ra:

• Sử dụng một số loại thuốc gây ra tác dụng phụ mê sảng như một số loại thuốc giảm đau có chứa tiền chất của chất gây nghiện, thuốc điều trị rối loạn giấc ngủ, thuốc điều trị trầm cảm,...
• Sử dụng ma túy hay rượu.
• Một số bệnh lý như suy giảm chức năng gan, đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
• Rối loạn điện giải như natri thấp, canxi thấp.
• Nhiễm độc chất như carbon monoxide, xyanua,...
• Dinh dưỡng kém, mất nước.
• Thiếu ngủ, rối loạn cảm xúc nghiêm trọng.

Lạm dụng rượu có thể dẫn tới mê sảng

4Triệu chứng mê sảng

Một số triệu chứng của mê sảng có thể được kể đến như:

Giảm nhận thức về môi trường xung quanh

Tình trạng giảm nhận thức về môi trường xung quanh sẽ được biểu hiện bằng một số vấn đề như:

• Khó tập trung vào một vấn đề.
• Không thể tìm ra câu hỏi cho một số vấn đề thường gặp.
• Ít phản ứng với môi trường xung quanh.

Khó tập trung vào một vấn đề có thể là dấu hiệu của mê sảng

Khả năng tư duy kém

Chức năng não bộ suy giảm có thể dẫn tới một số vấn đề như:

• Trí nhớ kém, hay quên các sự kiện gần đây.
• Khó khăn khi nhớ lại một số vấn đề.
• Nói lan man hoặc vô nghĩa.
• Khó khăn khi đọc hoặc viết.

Thay đổi hành vi và cảm xúc

Sự thay đổi cảm xúc và hành vi do mê sảng có thể dẫn tới một số vấn đề như:

• Lo lắng, sợ hãi, không tin tưởng người khác.
• Không còn nhiều cảm xúc.
• Thay đổi tâm trạng nhanh chóng.
• Tính cách thay đổi.
• Bồn chồn, lo lắng.
• Hoạt động chậm chạp.
• Thay đổi thói quen thức-ngủ.

5Các yếu tố nguy cơ làm tăng chứng mê sảng

Lưu ý, bất cứ người bệnh nặng nào nhập viện cũng có thể dẫn tới mê sảng. Một số yếu tố nguy cơ có thể dẫn tới tình trạng này có thể kể đến như:

• Tuổi cao: Những thay đổi tự nhiên trong não bộ khi về già cũng dễ dẫn tới mê sảng.
• Các bệnh thoái hóa não: Sự thoái hóa cấu trúc não có thể khiến cho sự dẫn truyền các chất thần kinh bị ảnh hưởng.
• Rối loạn tâm thần: Những người có tiền sử rối loạn tâm thần, đặc biệt là trầm cảm có nguy cơ mắc chứng mê sảng nhiều hơn những người khác.
• Mất thị lực và thính lực có thể khiến cho khả năng xử lý thông tin não bộ bị ảnh hưởng.
• Lạm dụng rượu bia hoặc các thuốc hướng thần.
• Tiền sử mắc chứng mê sảng trước đây.[2]

Người bị trầm cảm có nguy cơ xuất hiện mê sảng

6Cách chẩn đoán chứng mê sảng

Chẩn đoán mê sảng thường kết hợp nhiều yếu tố như:

• Hỏi bệnh và khám bệnh.
• Quan sát hành vi.

Không có bất kỳ xét nghiệm nào có thể chẩn đoán mê sảng. Tuy nhiên, sựa vào những triệu chứng mà bác sĩ ghi nhận được thì sẽ chỉ định một số xét nghiệm như:

• Xét nghiệm rối loạn điện giải.
• Xét nghiệm đường máu.
• Xét nghiệm nhiễm trùng.

7Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi có các dấu hiệu sau

Mê sảng là triệu chứng nguy hiểm. Vì vậy, khi xuất hiện những dấu hiệu nguy hiểm sau, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được điều trị:

• Nhận thức suy giảm.
• Ít tập trung vào sự việc.
• Kích động.
• Trí nhớ suy giảm.
• Tính cách thay đổi.
• Bồn chồn, lo lắng.

Khi xuất hiện tình trạng không tập trung, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám

Nơi khám chữa bệnh

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Thần kinh, Nội tổng quát. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, Bệnh viện Nhân Dân 115, Bệnh viện Nhi đồng 1.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại Học Y Hà Nội, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

8Phương pháp điều trị chứng mê sảng

Điều trị mê sảng chủ yếu dựa vào nguyên nhân mà có hướng điều trị phù hợp.

• Thuốc: Không có điều trị cụ thể cho mê sảng. Các phương pháp điều trị hướng tới kiểm soát nguyên nhân ví dụ trong trường hợp rối loạn điện giải hoặc điều trị triệu chứng bằng cách sử dụng thuốc chống loạn thần.
• Điều trị biến chứng: Việc kiểm soát và điều trị các biến chứng cũng được hướng tới phù hợp.

9Biện pháp phòng ngừa

Mê sảng có thể phòng ngừa được. Tuy nhiên, còn phụ thuộc nhiều vào việc đánh giá của nhân viên y tế. Một vào lời khuyên trong trường hợp này như:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Theo dõi những đặc điểm bất thường của người bệnh.
• Nói chuyện để giúp người nhà duy trì sự tập trung.
• Hay đưa những đồ vật quen thuộc cho người bệnh.
• Người nhà nên tham gia các hoạt động cùng với người bệnh.

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các thông tin về mê sảng. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!