Choáng váng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị hiệu quả

Choáng váng là cảm giác mất thăng bằng do nhiều nguyên nhân gây nên. Triệu chứng này có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý nguy hiểm. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa choáng váng qua bài viết dưới đây nhé!

1Choáng váng là gì?

Choáng váng là từ ngữ để mô tả cảm giác mất thăng bằng, không thể điều khiển được cơ thể, dễ té ngã, chòng chành, không ổn định.

Choáng váng là tình trạng thường gặp ở nhiều đối tượng khác nhau. Một số trường hợp người cao tuổi bị choáng váng nên đến gặp bác sĩ để được tiếp cận chẩn đoán và điều trị bệnh lý nguyên nhân.[1]

Choáng váng là cảm giác mất thăng bằng của cơ thể

2Nguyên nhân gây choáng váng

Các vấn đề về rối loạn tai trong

Tai trong là một trong những cơ quan đảm nhận cảm giác về thăng bằng trong cơ thể. Khi cơ quan này bị ảnh hưởng có thể gây nên tình trạng choáng váng. Một số nguyên nhân hay gặp là:

• Viêm mê nhĩ: vùng xương ở tai trong bị viêm khiến cho hệ thống mê nhĩ giữ thăng bằng bị ảnh hưởng.
• Viêm dây thần kinh tiền đình: làm ảnh hưởng đến sự dẫn truyền cảm giác thăng bằng gây khó khăn cho não bộ trong việc xử lý thông tin định hướng trong không gian.
• Chóng mặt do thay đổi tư thế: việc thay đổi tư thế đột ngột có thể ảnh hưởng tới não bộ gây nên tình trạng choáng váng, đầu lâng lâng.

Viêm mê nhĩ gây nên tình trạng rối loạn hoạt động cơ quan thăng bằng của cơ thể

Thiếu máu, các vấn đề về thần kinh

• Thiếu máu: tình trạng thiếu máu làm hệ thần kinh không đủ năng lượng để thực hiện chức năng gây nên choáng váng.
• U thần kinh thính giác: các khối u ở vùng tai có thể ảnh hưởng đến vùng đảm nhận chức năng thăng bằng của cơ thể.
• Chấn động não: các tác động vào não có thể làm cho khu vực cảm nhận thăng bằng ảnh hưởng.
• Rối loạn thần kinh: một số bệnh lý như đau đầu, parkinson dẫn đến sự thay đổi trong việc dẫn truyền thần kinh.

Thiếu máu làm giảm oxy lên não bộ gây ra choáng váng

Các nguyên nhân khác

• Bệnh lý tim mạch: suy tim, xơ vữa động mạch có thể làm giảm lượng máu cung cấp cho não bộ, khiến chúng không thể thực hiện đầy đủ chức năng.
• Lo lắng và căng thẳng: gây ảnh hưởng đến việc xử lý thông tin của hệ thần kinh.
• Ngộ độc CO: CO kết hợp chặt với hồng cầu ngăn cản oxy kết hợp với tế bào này gây nên tình trạng thiếu chất dinh dưỡng cho não bộ.
• Hạ đường huyết: đường trong máu giảm khiến não không được cung cấp đủ năng lượng để thực hiện chức năng.
• Say tàu xe: do các cấu trúc về thăng bằng bị ảnh hưởng bởi sự rung lắc của xe.[2]

Tình trạng căng thẳng làm rối loạn máu lên não sẽ gây ảnh hưởng đến cơ quan thăng bằng trong não bộ

3Yếu tố nguy cơ gây choáng váng

Choáng váng là tình trạng có thể gặp ở bất kỳ đối tượng nào ở bất kỳ thời điểm nào. Tuy nhiên, một số yếu tố sau có thể làm tăng nguy cơ gặp phải choáng váng như:

• Độ tuổi: ở người cao tuổi, hệ thống thần kinh có thể bị suy yếu. Mặt khác, người cao tuổi có nguy cơ cao bị choáng váng do gặp tác dụng phụ của các thuốc điều trị bệnh mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường.
• Tiền sử bệnh và gia đình: người từng mắc hoặc trong gia đình có người mắc các bệnh lý liên quan đến thần kinh có thể làm tăng nguy cơ gặp tình trạng choáng váng.

4Biểu hiện của choáng váng

Khi bị choáng váng, bạn sẽ gặp những tình trạng như:

• Mất cảm giác thăng bằng: cảm giác rằng cơ thể quay cuồng, không nhận biết rõ được bản thể với môi trường xung quanh.
• Cảm thấy yếu sức: cảm giác không thể di chuyển cơ thể, chỉ muốn ngồi xuống.
• Cảm giác lâng lâng, quay vòng trong đầu: luôn cảm thấy cơ thể không chạm đất, có thể cảm thấy nhà cửa quay.[3]

Choáng váng làm cơ thể cảm thấy quay cuồng

5Biến chứng của choáng váng

Choáng váng nếu không được xử trí thích hợp có thể gây nên những biến chứng nguy hiểm như:

• Người bệnh bị ngã gây chấn thương.
• Bị choáng khi vận hành máy móc hoặc tham gia giao thông có thể gây nên tai nạn.
• Choáng váng kéo dài ảnh hưởng đến chất lượng công việc cũng như chất lượng cuộc sống.

6Cách chẩn đoán choáng váng

Tùy thuộc vào nguyên nhân mà bác sĩ hướng tới, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm như:

• Kiểm tra chuyển động của mắt: theo dõi chuyển động của mắt khi nhìn một vật để đánh giá mức độ cân bằng.
• Kiểm tra chuyển động đầu: sử dụng nghiệm pháp Dix-Hallpike để tạo ra một cơn chóng mặt giả định để theo dõi chuyển động của mắt.
• Tư thế chụp ảnh: bệnh nhân được đứng trên bục và thay thế nhiều tư thế khác nhau để xác định được cơ quan nào chi phối thăng bằng lớn nhất.
• Thử nghiệm ghế quay: người bệnh được ngồi trên ghế xoay để xác định mức độ choáng váng.

7Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Đến gặp bác sĩ khi cảm thấy mất thăng bằng và choáng váng kéo dài hoặc cảm thấy choáng váng kèm theo các triệu chứng như:

• Đau đầu, đau ngực, cảm giác tức nghẹn, đau lan ra vai và cổ
• Buồn nôn, khó thở, đổ mồ hôi lạnh
• Xuất hiện tình trạng tê tay, chân
• Khó nói, khó hiểu những gì người khác nói
• Rối loạn tri giác: không phân biệt được phương hướng, lơ mơ, ngủ gà, hôn mê.[4]

Khi xuất hiện đau đầu dữ dội nên đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám

Nơi khám chữa choáng váng

Khi xuất hiện dấu hiệu choáng váng, người bệnh nên đến các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện Đa khoa, Nội Thần kinh. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Gia An 115, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Lão khoa Trung Ương, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Thanh Nhàn.

8Bị choáng váng nên làm gì?

Điều trị không dùng thuốc

• Nghỉ ngơi: nằm nghỉ ở trên giường hoặc ngồi nghỉ để qua cơn choáng váng.
• Tránh các chuyển động đột ngột: không thay đổi tư thế đứng lên, ngồi xuống, nằm xuống một cách đột ngột.
• Cân nhắc sử dụng thiết bị hỗ trợ đi lại: có thể sử dụng xe lăn để hạn chế sự thay đổi tư thế.
• Thay đổi chế độ ăn uống: bổ sung những thực phẩm tăng cường tuần hoàn não bộ.
• Cải thiện lối sống: giảm stress, ngủ đủ giấc, tập thể dục để hệ thần kinh trong trạng thái thoải mái.
• Uống nhiều nước, ít nhất 2 lít/ngày.
• Hạn chế cà phê, thuốc lá, rượu và các chất gây kích thích.

Cần nghỉ ngơi khi gặp tình trạng choáng váng

Dùng thuốc

Khi xác định được nguyên nhân cụ thể, bác sĩ sẽ yêu cầu dùng thuốc để điều trị bệnh lý nền:

• Thuốc lợi tiểu: dùng để điều trị bệnh Meniere.
• Thuốc giảm chóng mặt và buồn nôn: nhằm giảm các triệu chứng đi kèm với choáng váng như thuốc kháng histamine và thuốc kháng cholinergic.
• Thuốc chống lo âu: dùng để giảm tình trạng lo lắng, giúp tinh thần thoải mái.
• Thuốc phòng ngừa đau đầu: nhằm giảm các cơn đau nửa đầu, hỗ trợ hoạt động của các tế bào thần kinh.

Cách làm giảm choáng váng khác

• Liệu pháp cân bằng: tham gia các lớp học vật lý trị liệu giúp đối phó với cơn choáng váng trong cuộc sống.
• Tâm lý trị liệu: khi nguyên nhân gây nên choáng váng là tâm lý, cần thực hiện điều trị tâm lý hành vi để giải quyết tận gốc nguyên nhân.
• Loại bỏ cơ quan cảm giác bên trong tai: phẫu thuật cắt bỏ mê nhĩ ở tai trong nếu tình trạng choáng váng không cải thiện.

Gặp bác sĩ tâm lý để giải tỏa những vấn đề gây lo âu

9Biện pháp phòng ngừa

Để làm giảm tình trạng choáng váng, bạn có thể thực hiện những biện pháp sau:

• Tránh di chuyển hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
• Khi mệt mỏi nên nghỉ ngơi, không nên vận động quá sức.
• Hạn chế sử dụng cà phê, rượu hoặc thuốc lá.
• Bổ sung đủ nước cho cơ thể: uống ít nhất 2l/ngày.
• Nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng.
• Thực hành một số bài tập thiền, yoga.

Xây dựng giấc ngủ ngon để giảm tình trạng choáng váng

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về choáng váng. Đây là triệu chứng hay gặp trong cuộc sống hàng ngày, nếu chúng thường xuyên diễn ra cần đến các cơ sở để được thăm khám nguyên nhân. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!