Bệnh Takotsubo: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng đau thắt ngực đột ngột là bệnh Takotsubo hay còn gọi là hội chứng trái tim tan vỡ. Đây là một trong bệnh lý tim mạch mới được phát hiện trong thời gian gần đây. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị bệnh Takotsubo qua bài viết dưới đây nhé!

1Bệnh Takotsubo

Bệnh Takotsubo là bệnh lần đầu tiên được công bố tại Nhật Bản vào năm 1990. Bệnh thường xuất hiện sau những căng thẳng về thể chất hoặc tinh thần khiến cho thể tích thất trái lớn hơn gây giảm sức bơm máu của vùng này. Đây là vùng có chức năng bơm máu đi nuôi cơ thể của tim.[1]

Sở dĩ hội chứng lấy tên gọi là Takotsubo là do khi xảy ra bất thường của bệnh, tim có hình cổ hẹp, đáy tròn rất giống bình gốm Takotsubo mà ngư dân Nhật bản hay dùng để bẫy bạch tuộc.[2]

Bệnh này gây nên triệu chứng đau ngực đột ngột rất dễ nhầm lẫn với tình trạng của cơn đau thắt ngực không ổn định trong hội chứng vành cấp. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể hồi phục mà không bị tổn thương cơ tim hay mạch máu.[3]

Bệnh thường gặp ở phụ nữ, chiếm tới 90% tổng số ca bệnh. Độ tuổi thường gặp chủ yếu dao động từ 58 đến 75 tuổi. Theo một số nghiên cứu có khoảng 5% phụ nữ xuất hiện cơn đau thắt ngực do tim là do hội chứng này gây nên.[1]

Bệnh Takotsubo là tình trạng thất trái tăng kích thước nhưng giảm chức năng đột ngột

2Nguyên nhân gây bệnh Takotsubo

Các nhà khoa học hiện nay vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây nên tình trạng này. Giả thuyết được ủng hộ trong thời gian hiện nay là do khi cơ thể gặp stress sẽ tăng tiết hormone adrenaline làm cho tế bào cơ tim hoặc mạch vành xuất hiện những bất thường khiến cho chức năng co bóp của thất trái bị ảnh hưởng.

Một số nguyên nhân gây nên những căng thẳng về thể chất hoặc tinh thần có thể kể đến là:

• Huyết áp giảm đột ngột.
• Cơn đau dữ dội ở các cơ quan trong cơ thể như đau đầu, đau bụng.
• Bạo lực: bạo lực gia đình, bạo lực học đường.
• Cú sốc tinh thần, tổn thương tâm lý đột ngột.
• Tai nạn giao thông.
• Áp lực lớn về tinh thần như phát biểu trước đám đông, lo lắng khi tiếp xúc môi trường mới.[1]

Cú sốc lớn có thể là nguyên nhân gây bệnh Takotsubo

3Yếu tố nguy cơ gây bệnh Takotsubo

Một số yếu tố nguy cơ gây bệnh Takotsubo có thể kể đến như:

• Thiếu estrogen: theo thống kê có khoảng 90% phụ nữ mắc bệnh đang ở thời kỳ tiền mãn kinh.
• Người sử dụng chất kích thích hoặc gặp phải rối loạn tâm thần: làm giảm tác dụng của dây thần kinh số X (có tác dụng làm giảm nhịp tim và hoạt động của các cơ quan), tăng phản ứng hormone tủy thượng thận gây tăng tiết adrenalin.
• Di truyền: thụ thể α- và β-adrenergic có tính nhạy cảm cao dễ dẫn đến nguy cơ mắc bệnh.[4]

4Dấu hiệu bệnh Takotsubo

Các triệu chứng của bệnh Takotsubo thường diễn ra vài phút hoặc vài giờ sau căng thẳng với những đặc điểm như:

• Đau thắt ngực đột ngột dữ dội, cảm giác như có gì đó bóp nghẹt vào tim. Đây là triệu chứng thường gặp nhất.
• Khó thở.
• Nhịp tim không đều, nhịp tim nhanh.
• Hạ huyết áp: hoa mắt, chóng mặt, đau đầu.
• Ngất.[3]

Đau ngực dữ dội là triệu chứng hay gặp nhất của bệnh

5Tiên lượng và biến chứng của bệnh Takotsubo

Bệnh Takotsubo là bệnh có tiên lượng tốt với khả năng hồi phục hoàn toàn khoảng 96%. Tỷ lệ tử vong thấp khoảng 1 - 2%. Tuy nhiên, 11% người bệnh có khả năng tái phát sau 4 năm.[4]

Mặc dù tỷ lệ hồi phục hoàn toàn cao nhưng người bệnh có thể gặp một số biến chứng như:

• Phù phổi cấp.
• Vỡ thất trái.
• Suy tim.
• Hình thành cục máu đông trong tâm thất trái.
• Sốc tim.
• Tử vong.[3]

6Chẩn đoán bệnh Takotsubo (Hội chứng trái tim tan vỡ)

Để chẩn đoán hội chứng trái tim tan vỡ, bác sĩ sẽ thực hiện các thăm khám lâm sàng và thực hiện một số cận lâm sàng sau:

• Hỏi bệnh: khai thác các dấu hiệu lâm sàng đặc trưng như đau thắt ngực, khó thở có xuất hiện sau những hoàn cảnh đặc biệt hay không. Đồng thời khai thác những bệnh lý nền và tiền sử gia đình.
• Điện tâm đồ: xác định hoạt động bất thường vùng tâm thất trái.
• Chụp và dựng hình động mạch vành tại tim: không phát hiện cục máu đông hay lóc tách thành động mạch.
• Siêu âm tim: phát hiện vùng giảm chức năng ở tâm thất trái.
• Men tim: tăng nhưng không tăng cao như trong hội chứng vành cấp.

Siêu âm tim giúp đánh giá vùng giảm chức năng của thất trái

7Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Do khó thể phân biệt các triệu chứng lâm sàng của bệnh Takotsubo với các cơn đau do hội chứng vành cấp nên khi xuất hiện các dấu hiệu sau, người bệnh nên đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời:

• Đau thắt ngực đột ngột, dữ dội.
• Khó thở, có thể xuất hiện suy hô hấp.
• Chóng mặt, ngất.
• Nhịp tim nhanh.
• Tim đập không đều.[3]

Khi xuất hiện khó thở nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám

Địa chỉ khám bệnh tim mạch uy tín

Khi xuất hiện những cơn đau ngực bất thường nên đến các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Tim mạch. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến để được thăm khám và điều trị. Tham khảo một số bệnh viện đa khoa uy tín:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Viện Tim TP.HCM, Bệnh viện Đại học Y dược TP. HCM.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Tim Hà Nội, Viện Tim mạch - bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Quân đội Trung Ương 108.

8Điều trị bệnh Takotsubo (Hội chứng trái tim tan vỡ)

Điều trị cấp tính

Trong giai đoạn cấp tính, điều trị tương tự với hội chứng vành cấp nhằm cải thiện các triệu chứng đi kèm như:

• Tụt huyết áp: ưu tiên sử dụng bóng đối xung để tăng huyết áp thay vì sử dụng thuốc vận mạch.
• Tắc nghẽn đường ra thất trái: dùng thuốc ức chế beta giao cảm.[5]

Điều trị và theo dõi lâu dài

Sau khi đã khỏi bệnh, dựa vào tình trạng bệnh nhân, bác sĩ có thể cân nhắc sử dụng một số loại thuốc như:

• Bệnh lý của tim: sử dụng các thuốc ức chế men chuyển, ức chế thụ thể, chẹn beta giao cảm đến khi chức năng thất trái hồi phục.
• Phòng ngừa huyết khối: sử dụng các thuốc kháng kết tập tiểu cầu như aspirin.[5]

9Phòng ngừa bệnh Takotsubo (Hội chứng trái tim tan vỡ)

Mặc dù chưa tìm được chính xác nguyên nhân cũng như cách phòng ngừa đặc hiệu nhưng bạn có thể áp dụng những biện pháp sau để làm giảm căng thẳng về thể chất và tình thần:

• Thư giãn cơ thể: tập yoga, tắm nước nóng, thiền,...
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: ăn nhiều rau xanh và hoa quả, hạn chế chất béo bão hòa.
• Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần.
• Thường xuyên tâm sự với những người bạn cảm thấy tin tưởng.
• Xây dựng giấc ngủ thoải mái.
• Không hút thuốc lá.
• Hạn chế rượu bia và chất kích thích.[3]

Tập thể dục giúp cơ thể thoải mái và tăng cường hệ miễn dịch

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về bệnh Takotsubo. Đây là bệnh thường gặp ở nữ giới và có những triệu chứng rất giống với bệnh lý nguy hiểm hội chứng vành cấp nên bạn cần đến ngay các cơ sở y tế khi xuất hiện những đặc điểm đã kể trên. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!