Trẻ bị đau bụng: Nguyên nhân, biểu hiện, cách chữa trị tại nhà hiệu quả

Đau bụng là tình trạng phổ biến ở trẻ em do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, biểu hiện đau bụng ở trẻ em và cách chữa trị tại nhà hiệu quả thông qua bài viết dưới đây nhé!

1Nguyên nhân trẻ bị đau bụng

Có rất nhiều vấn đề sức khỏe có thể gây đau bụng ở trẻ em, bao gồm:

• Vấn đề về đường ruột: táo bón, ruột kích thích.
• Nhiễm trùng: viêm dạ dày, viêm đường ruột, nhiễm trùng thận, bàng quang.
• Các vấn đề liên quan đến thực phẩm: ăn quá nhiều thức ăn dầu mỡ, thức ăn chua, thức ăn quá ngọt, ngộ độc thực phẩm hoặc dị ứng thực phẩm.
• Vấn đề bên ngoài bụng, căng cơ
• Đôi khi trẻ em có thể đau bụng do rối loạn tâm thần, thường gặp ở một số em học sinh bị stress, trầm cảm,... đã kích thích hệ tiêu hóa, gây nên các cơn co thắt ruột, tạo ra các cơn đau bụng.
• Các vấn đề về ngoại khoa: viêm ruột thừa, tắc ruột hoặc lồng ruột.
• Đau bụng kinh: các bé gái đến tuổi dậy thì có thể bị đau bụng trước khi kỳ kinh bắt đầu.[1]

Ăn quá nhiều thức ăn chua cũng gây đau bụng ở trẻ

2Biểu hiện đau bụng ở trẻ em

Trẻ bị đau bụng thường có những biểu hiện sau:

• Với những trẻ nhỏ chưa biết nói, sẽ thường xuyên quấy khóc, nhất là sau khi ăn hoặc bú sữa.
• Trẻ lớn thường ưỡn lưng, ôm bụng, mặt cau có, khó chịu.
• Có thể đi kèm với tình trạng đầy hơi, chướng bụng, xì hơi liên tục, tiêu chảy, táo bón, sốt,…
• Một số trường hợp trẻ nôn ói khi lên cơn đau bụng.

Khi đau bụng trẻ thường quấy khóc

3Khi nào trẻ đau bụng cần đi khám bác sĩ?

Trẻ em có thể đau bụng vì nhiều lý do khác nhau, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Dưới đây là một số biểu hiện cần đi khám bác sĩ ngay:

• Cơn đau dữ dội: cơn đau ở mức độ nghiêm trọng, trẻ em khó chịu, khóc vì đau bụng, dù đau liên tục hay đau từng cơn thì cũng cần phải đến gặp bác sĩ thăm khám ngay.
• Có máu trong phân: Những cơn đau bụng dữ dội kèm theo máu trong phân có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nghiêm trọng, bệnh viêm ruột hoặc một vấn đề đường ruột khác. Vì vậy, bất cứ khi nào con bạn bị đau bụng và có máu trong phân, hãy đi khám bác sĩ để được đảm bảo an toàn.
• Đau bụng ở phía dưới bên phải bụng: có thể nghĩ đến do viêm ruột thừa. Ban đầu, cơn đau bụng do viêm ruột thừa thường quanh rốn, nhưng sau đó di chuyển đến vùng 1/4 bụng dưới bên phải.
• Nôn: là một trong những triệu chứng đi kèm thường gặp. Hãy đưa trẻ đến bệnh viện nếu trẻ bị nôn ói trong hơn 24 giờ hoặc trẻ nôn ói liên tục, ói ra tất cả mọi thứ sau khi ăn hoặc uống, dịch ói có màu xanh hoặc vàng, có sự xuất hiện của máu đỏ tươi hoặc máu đông.
• Trẻ sốt cao hoặc có vẻ buồn ngủ hơn bình thường: các biểu hiện này đi kèm với đau bụng thì trẻ cần được kiểm tra ngay vì đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng nghiêm trọng và còn là dấu hiệu của huyết áp thấp hoặc mất máu.
• Tiêu chảy: thường đi kèm với đau bụng. Tình trạng tiêu chảy có thể tồn tại ngay cả khi trẻ đã hết đau bụng. Đa số các trường hợp tiêu chảy thường diễn ra trong khoảng 1 - 3 ngày. Trẻ cần được đưa đến cơ quan y tế nếu đi tiêu quá nhiều, trẻ có biểu hiện mất nước, phân hôi tanh, trong phân có đàm máu.[2]

Khi trẻ đau bụng kèm tiêu chảy nên đưa trẻ đi khám

4Cách chữa đau bụng cho trẻ em tại nhà

Massage bụng

Khi bé bị đau bụng, đầy hơi hoặc khó tiêu, mẹ có thể massage bụng và quanh rốn bé với một chút dầu khuynh diệp. Thực hiện động tác massage nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ trong khoảng 1-2 phút sẽ giúp bụng bé ấm lên, tiêu hóa tốt hơn và bé sẽ thấy dễ chịu hơn.

Xoa bụng cho trẻ để giảm đau

Chườm ấm

Chườm ấm là một trong những cách chữa đau bụng ở trẻ em hiệu quả được rất nhiều phụ huynh áp dụng. Chườm ấm có tác dụng tăng tuần hoàn máu, thúc đẩy quá trình tiêu hóa và làm giảm các cơn đau bụng hiệu quả.

Mẹ có thể sử dụng túi chườm hoặc khăn ấm áp lên vùng bụng trẻ bị đau. Chú ý thử độ nóng trước khi đặt lên bụng để tránh làm trẻ bị bỏng. Mẹ có thể áp dụng phương pháp này vài lần trong ngày hoặc mỗi khi trẻ lên cơn đau.

Chườm ấm với nhiệt độ vừa phải, tránh gây bỏng cho trẻ

Vuốt lưng giảm đau bụng cho trẻ

Việc xoa, vuốt lưng giúp bé ợ hơi, vừa giảm khó chịu, giúp bé cảm thấy thoải mái hơn. Luôn luôn nhớ làm nhẹ nhàng và cẩn thận khi vuốt lưng cho trẻ. Tránh áp lực quá mạnh có thể gây đau hoặc làm tổn thương bé.

Mẹ cần sử dụng lòng bàn tay ấn nhẹ vào vùng lưng của trẻ, động tác này sẽ có giúp làm ấm và làm dịu vùng bụng, từ đó giúp giảm co thắt cơ bụng và làm giảm đau bụng cho trẻ.

Vuốt lưng giúp làm ấm và dịu cơn đau bụng của trẻ

Xây dựng chế độ ăn

Để giúp bé nhanh chóng cải thiện tình trạng đau bụng, cách tốt nhất là mẹ phải thay đổi chế độ ăn cho trẻ. Chế độ ăn phù hợp cho trẻ khi bị đau bụng là:

• Không cho trẻ ăn các loại thực phẩm dễ gây dị ứng.
• Không cho trẻ ăn quá no mà nên chia thành nhiều bữa ăn trong ngày.
• Hạn chế các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ đóng hộp, bánh kẹo ngọt, nước có gas,…
• Nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa để hạn chế áp lực lên dạ dày và chú ý cho trẻ uống nhiều nước mỗi ngày.
• Tăng cường các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin như rau, củ, quả, trái cây,… Ngoài ra, sữa chua, mật ong, trà hoa cúc cũng có tác dụng chữa đau bụng hiệu quả cho trẻ nên mẹ có thể bổ sung thêm trong khẩu phần dinh dưỡng hàng ngày.

Cho trẻ ăn nhiều rau củ quả, trái cây để tốt cho hệ tiêu hóa

Cho trẻ uống đủ nước

Khi đau bụng thường kèm theo tiêu chảy và nôn, gây mất nước và điện giải. Trường hợp mất nước nhẹ, có thể bù nước bằng cách uống nhiều nước hơn để bù lại lượng nước đã mất, giúp trẻ hồi phục nhanh hơn.

Khi bé bị tiêu chảy hoặc nôn nhiều hơn và có các dấu hiệu mất nước nặng (mắt trũng, không uống được hoặc uống kém, nếp véo vào da mất chậm, lì bì hoặc khó đánh thức) thì cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay, đồng thời trên đường đi nên cho trẻ uống dung dịch điện giải (Oresol) và tiếp tục cho bú.[3]

Cha mẹ cần pha Oresol đúng theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ, không được cho trẻ uống một lúc quá nhiều mà nên kiên nhẫn cho bé uống từ từ, khoảng 50-100ml cho từng ngụm nhỏ. [4]

Khi trẻ bị đau bụng kèm nôn hay tiêu chảy ba mẹ cần chú ý bù nước cho trẻ

Cho trẻ ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa

Khi trẻ trong giai đoạn bệnh, đường tiêu hóa kém gây khó hấp thu, do đó cha mẹ cần cho trẻ ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa như cháo, súp, ngũ cốc hay sữa chua. Khi bé giảm đau bụng cho trẻ ăn trở lại bình thường và ăn nhiều hơn để trẻ mau hồi phục.

Nếu trẻ không nôn trớ từ 12 - 24 giờ thì có thể cho bé ăn uống lại bình thường nhưng vẫn cho bé uống nhiều nước. [4]

Cho trẻ ăn cháo để tiêu hóa

Không tự sử dụng thuốc

Nôn và tiêu chảy là một hoạt động bảo vệ cơ thể để tống các tác nhân gây bệnh ra khỏi cơ thể. Cha mẹ không được tự ý cho trẻ sử dụng các thuốc chống nôn và cầm tiêu chảy mà không có chỉ định của bác sĩ.

Sử dụng thuốc chống nôn, cầm tiêu chảy không phù hợp sẽ dẫn đến tình trạng giảm nhu động ruột, giảm hấp thu và kéo dài thời gian lưu lại trong đường tiêu hoá của vi khuẩn, độc tố gây ngộ độc thực phẩm làm trẻ bị chướng bụng và kéo dài thời gian bệnh.[4]

Không tự ý dùng thuốc khi không có chỉ định của bác sĩ

Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn thêm nhiều thông tin giúp phát hiện và điều trị kịp thời khi trẻ bị đau bụng.Hãy chia sẻ bài viết đến người thân và bạn bè nếu cảm thấy hữu ích nhé!