Quả sơ ri có tác dụng gì? 10 tác dụng của quả sơ ri với sức khỏe

Sơ ri là loại quả chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa tốt cho cơ thể. Vậy quả sơ ri có tác dụng gì? Hãy cùng tìm hiểu công dụng và cách dùng quả sơ ri hiệu quả qua bài viết dưới đây nhé!

1Giới thiệu chung về quả sơ ri

Sơ ri là quả gì?

Sơ ri có tên khoa học là Malpighia glabra L., thuộc họ Măng Rô (Malpighiaceae). Sơ ri có nguồn gốc từ châu Mỹ, sau đó được nhập trồng lấy quả và làm hàng rào phổ biến ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ nước ta như Tiền Giang, Bến Tre.

Đây là một loại cây nhỏ mọc thành dạng bụi, cành màu xám với các đặc điểm:

• Lá: Lá mọc so le, dài 5 - 7cm, đầu tròn, thuôn về phía gốc, cuống rất ngắn.
• Hoa: Hoa màu hồng, 5 cánh với 5 răng nhọn, mọc ra từ kẽ lá.
• Quả: Quả hạch màu đỏ tươi, hình cầu hơi dẹt, có 3 rãnh nông chia quả thành 3 phần bằng nhau, hạt nhỏ, mềm, mùi dễ chịu, mọng nước, vị ngọt hơi chua.[1]

Quả sơ ri có màu đỏ tươi, xuất hiện phổ biến ở các tỉnh miền Tây nước ta

Thành phần dinh dưỡng của quả sơ ri

Trong 100g quả sơ ri có chứa các chất dinh dưỡng như sau:

• Nước: 91,4g.
• Chất xơ: 1,1g.
• Vitamin C: 1680mg.
• Kali: 146mg.
• Magie: 18mg.
• Canxi: 12mg.
• Photpho: 11mg.
• Sắt: 0,2mg.[2]

Quả sơ ri cung cấp nhiều vi chất cho cơ thể

2Các tác dụng của quả sơ ri đối với sức khỏe

Tăng cường hệ miễn dịch

Với hàm lượng vitamin C vượt trội (1650mg/100g), sơ ri là vũ khí tự nhiên giúp củng cố hệ miễn dịch. Dưỡng chất này kích thích bạch cầu hoạt động mạnh mẽ, không chỉ tăng cường sức đề kháng mà còn giúp giảm nhẹ triệu chứng khi bị cảm lạnh.[3]

Hàm lượng vitamin C chứa trong quả sơ ri giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả

Giảm viêm

Việc bổ sung quả sơ ri vào chế độ ăn uống hằng ngày giúp kiểm soát tình trạng viêm mãn tính hiệu quả. Tác dụng này có được là do sơ ri chứa nhiều hợp chất có đặc tính chống viêm như vitamin C, axit gallic, quercetin và myricetin.[4]

Làm đẹp da

Hàm lượng vitamin C cao chứa trong quả sơ ri có tác dụng kích thích cơ thể sản sinh collagen - một loại protein quan trọng trong cấu trúc da. Nhờ đó duy trì được tính đàn hồi, độ săn chắc cũng như giảm thiểu nếp nhăn và các dấu hiệu lão hóa da. Ngoài ra, vitamin C còn là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ làn da khỏi tổn hại do các gốc tự do gây ra.

Để tận dụng tối đa lợi ích làm đẹp từ quả sơ ri, bạn có thể ăn trực tiếp, ép lấy nước uống hoặc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da có chứa chiết xuất sơ ri. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng hiệu quả của việc sử dụng sơ ri có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa và tình trạng da của mỗi người.[3]

Ăn quả sơ ri giúp làm đẹp da

Cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa

Quả sơ ri có tiềm năng lớn trong việc cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa nhờ khả năng điều chỉnh hệ vi sinh vật đường ruột theo hướng có lợi và giảm tình trạng viêm nhiễm. Cụ thể là khi kết hợp đậu nành lên men với quả sơ ri đã làm tăng cường sự phát triển của các vi khuẩn có lợi như Bifidobacterium và Prevotella.

Quả sơ ri còn giúp hạn chế sự phát triển của Enterococcus, Clostridium cocoides và Eubacterium rectall - nhóm vi khuẩn liên quan đến sản xuất các cytokine gây viêm.[4]

Quả sơ ri giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột

Hỗ trợ phòng ngừa và điều trị ung thư

Lá sơ ri đã được chứng minh là có khả năng làm giảm khả năng sống sót của tế bào ung thư vú và ung thư ruột kết nhờ chứa các hợp chất như acerolanin A, acerolanin B và acerolanin C. Điều này mở ra tiềm năng sử dụng chiết xuất sơ ri như một phần quan trọng trong chế độ dinh dưỡng phòng ngừa cho những người có nguy cơ cao mắc ung thư vú hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh.

Một nghiên cứu khác còn chỉ ra rằng chiết xuất từ quả sơ ri có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư cổ tử cung và làm suy yếu chức năng của protein Pgp, một protein gây ra tình trạng kháng thuốc ở nhiều loại ung thư như ung thư gan, thận, vú và phổi.

Nhờ đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ và khả năng gây độc tế bào ung thư, quả sơ ri được xem xét như một liệu pháp bổ sung tiềm năng trong hóa trị liệu và phòng ngừa ung thư.[4]

Quả sơ ri là dược liệu tiềm năng trong hỗ trợ phòng ngừa và điều trị ung thư

Giảm đường huyết

Một nghiên cứu được tiến hành trên những chú chuột để đánh giá khả năng kiểm soát đường huyết của nước ép sơ ri. Kết quả cho thấy có sự giảm đáng kể lượng đường trong máu ở những đối tượng dùng loại nước ép này. Tác dụng này có được là nhờ các hợp chất polyphenolic chứa trong quả sơ ri có tác dụng ức chế maltase và α-glucosidase, từ đó làm giảm sự hấp thụ glucose vào máu.[5]

Những phát hiện này mở ra hướng đi đầy hứa hẹn cho việc phát triển các liệu pháp điều trị tiểu đường từ quả sơ ri. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế của sơ ri trong việc kiểm soát đường huyết trên người vẫn cần được làm sáng tỏ thông qua các nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn để đảm bảo tính chính xác và an toàn.

Kháng khuẩn

Chiết xuất từ quả sơ ri có khả năng kháng khuẩn đáng kể đối với Staphylococcus aureus, Salmonella typhimurium và Listeria monocytogenes. Tác dụng này có được là nhờ các hợp chất như flavonoid, anthocyanin, axit phenolic và axit ascorbic chứa trong quả sơ ri.

Ngoài ra, sơ ri còn có khả năng ức chế đáng kể sự hình thành màng sinh học của các loài nấm Candida gây bệnh như Candida kurei và Candida parapsilosis. Điều này mở ra hướng đi mới trong việc phát triển các liệu pháp tự nhiên để kiểm soát các bệnh lý nhiễm trùng từ sơ ri.[6]

Chiết xuất từ quả sơ ri có khả năng kháng khuẩn đáng kể đối với Staphylococcus aureus

Hỗ trợ ngừa rối loạn mỡ máu

Việc bổ sung quả sơ ri vào chế độ ăn uống hằng ngày giúp mang lại những lợi ích đáng kể cho những người bị rối loạn lipid máu. Cụ thể là sơ ri giúp hạn chế sự tích tụ mỡ ở gan, tránh tình trạng tăng cân quá mức cũng như duy trì một hệ tim mạch khỏe mạnh.[6]

Quả sơ ri hỗ trợ ngừa rối loạn mỡ máu

Bảo vệ chức năng gan

Một nghiên cứu trên chuột trong vòng 7 tuần đã chỉ rằng, chiết xuất quả sơ ri giúp hạn chế lắng đọng chất béo trong gan ở những con chuột có chế độ ăn giàu chất béo. Tác dụng này có được là nhờ vào khả năng chống oxy hóa và giảm giải phóng enzyme gan aspartate của quả sơ ri.[6]

Một nghiên cứu khác tập trung vào tác dụng của polysaccharides có trong quả sơ ri (ACP) trong việc điều trị bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) ở chuột được cho ăn chế độ nhiều chất béo. Kết quả cho thấy ACP có khả năng bảo vệ gan khỏi NAFLD bằng cách ức chế quá trình sản xuất mỡ, giảm tình trạng viêm và stress oxy hóa, cũng như cải thiện chức năng của ty thể.

Chiết xuất quả sơ ri được cho là có tác dụng bảo vệ tế bào gan

Cung cấp vitamin cho cơ thể

Việc bổ sung quả sơ ri vào chế độ ăn hàng ngày là một cách tuyệt vời để tăng cường lượng vitamin tự nhiên. Bên cạnh vitamin C, quả sơ ri còn chứa một số vitamin quan trọng khác như vitamin A, vitamin B2 và vitamin B3. Chúng không chỉ giúp nâng cao hệ miễn dịch, duy trì làn da khỏe mạnh mà còn đảm bảo hệ thần kinh hoạt động một cách ổn định.[7]

Sơ ri chứa nhiều vitamin quan trọng đối với sức khỏe

3Hướng dẫn sử dụng quả sơ ri an toàn, hiệu quả

Liều dùng của quả sơ ri

Lượng sơ ri khuyến nghị sử dụng ở người trưởng thành như sau:

• Quả chín: 50 - 100g/tuần.
• Quả xanh: 10 - 20g/tuần.
• Nước ép: 100 - 250ml/ngày.

Bạn chỉ nên dùng khoảng 50 - 100g quả sơ ri chín mỗi tuần

Cách sử dụng quả sơ ri an toàn, hiệu quả

Bạn có thể sử dụng sơ ri trực tiếp như một loại trái cây tươi hoặc dùng để chế biến thành các món ăn hay thức uống như sau:

• Ăn trực tiếp: Rửa sạch và thưởng thức quả sơ ri như một bữa phụ trong ngày.
• Nước ép sơ ri: Có thể kết hợp thêm một số loại hoa quả khác như chuối, dâu tây, xoài để tăng cường lượng chất dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể.
• Salad sơ ri: Kết hợp sơ ri với rau và hoa quả thích hợp như dâu tây, kiwi, cam, nho không những cung cấp chất dinh dưỡng mà còn kích thích vị giác hiệu quả.
• Mứt sơ ri: Nấu sơ ri với đường cho đến khi thu được hỗn hợp keo dính để ăn kèm với bánh mì, bánh quy hoặc sữa chua.

Bạn có thể bảo quản sơ ri tươi ngon trong khoảng 5 - 7 ngày bằng cách cho chúng vào hộp nhựa hoặc thủy tinh có lót giấy thấm nước và đặt vào ngăn mát tủ lạnh. Nếu muốn bảo quản lâu hơn thì bạn hãy cân nhắc đặt sơ ri vào ngăn đông tủ lạnh.[3]

Nước ép sơ ri là thức uống được nhiều người ưa chuộng

4Các tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng quả sơ ri

Mặc dù quả sơ ri mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng nếu sử dụng không đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ sau đây:

• Tiêu chảy: Lượng vitamin C cao trong sơ ri có thể gây kích ứng đường ruột, dẫn đến tiêu chảy.
• Sỏi thận: Hàm lượng vitamin C cao có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận ở những người có tiền sử bệnh sỏi thận.
• Dị ứng: Một số người có cơ địa nhạy cảm với quả sơ ri có thể xuất hiện tình trạng ngứa, khó thở.[3]

Tiêu thụ quá nhiều sơ ri có thể gây tiêu chảy

5Một số lưu ý khi sử dụng quả sơ ri

Tương tác thuốc

Do quả sơ ri chứa lượng lớn vitamin C nên có thể ảnh hưởng tới một số loại thuốc như:

• Warfarin: Sơ ri có thể làm giảm hiệu quả của thuốc chống đông máu Warfarin, từ đó tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
• Thuốc điều trị ung thư: Vitamin C có thể làm giảm tác dụng của thuốc kháng ung thư nhóm alkyl hóa như cyclophosphamide, chlorambucil,...
• Estrogen: Vitamin C có thể làm giảm tốc độ đào thải estrogen ra khỏi cơ thể, dẫn đến tăng tác dụng và tác dụng phụ của thuốc chứa estrogen.
• Nhôm phosphat: Sơ ri làm tăng lượng thuốc chứa nhôm.[8]

Sơ ri có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc chống đông

Một số lưu ý khi sử dụng quả sơ ri

Mặc dù quả sơ ri là một loại quả tốt cho sức khỏe nhưng trong một số trường hợp dưới đây, bạn cần hỏi ý kiến của bác sĩ để được tư vấn:

• Phụ nữ có thai hoặc cho con bú.
• Người có tiền sử dị ứng với quả sơ ri.
• Có tiền sử dị ứng.
• Người bệnh gout, người có tiền sử sỏi thận.

Ngoài ra, bạn nên lựa mua sơ ri ở những cửa hàng uy tín, đảm bảo chọn những quả tươi và không bị dập nát. Đồng thời, khi ăn nên nhai kỹ và không ăn hạt để tránh ảnh hưởng xấu tới hệ tiêu hóa.

Người có tiền sử sỏi thận không nên ăn quá nhiều quả sơ ri

Sơ ri là loại quả mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể, vì vậy bạn nên đưa chúng vào chế độ ăn uống hằng ngày. Nếu bài viết bổ ích thì hãy chia sẻ ngay cho bạn bè và người thân nhé!