Bong gân cổ tay là một chấn thương phổ biến khi chơi thể thao gây đau nhức, khó chịu và ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt hàng ngày. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bong gân cổ tay thông qua bài viết dưới đây nhé!
1Bong gân cổ tay là gì?
Bong gân cổ tay là chấn thương khi dây chằng vùng cổ tay bị kéo giãn quá mức và rách.
Dựa vào mức độ tổn thương dây chằng, bong gân thường được chia thành 3 mức độ::
- Bong gân độ 1: Các dây chằng bị kéo căng nhưng không bị rách.
- Bong gân độ 2: Các dây chằng bị rách một phần và có thể hạn chế một số chức năng của cổ tay.
- Bong gân độ 3: Dây chằng bị rách hoàn toàn hoặc bị kéo ra khỏi xương và cần được phẫu thuật.
Bong gân cổ tay là chấn thương khi dây chằng cổ tay bị kéo giãn quá mức và rách
2Nguyên nhân gây bong gân cổ tay
Bất cứ hoạt động gây đủ lực để kéo căng hoặc xoắn dây chằng cổ tay đều có thể dẫn đến tình trạng bong gân cổ tay. Các nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:
- Ngã với tư thế vươn bàn tay ra đỡ.
- Duỗi hoặc bị vặn cổ tay quá mạnh, đột ngột.
- Chấn thương khi hoạt động thể thao.
- Chấn thương do tai nạn xe cộ.
- Bê vác vật nặng sai tư thế.
Té ngã là nguyên nhân phổ biến nhất của bong gân cổ tay
3Triệu chứng
Cổ tay bị bong gân thường rất đau kèm theo các triệu chứng khác bao gồm:
- Sưng tấy.
- Bầm tím.
- Đỏ và nóng ở khu vực xung quanh cổ tay khi chạm vào.
- Có thể cảm thấy tiếng lộp cộp ở cổ tay.
4Biến chứng nguy hiểm
Nếu không được điều trị, bong gân cổ tay có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:
- Gãy xương, đặc biệt là một số loại gãy xương cổ tay dưới xương quay (gãy kiểu Pouteau-Colles hoặc Goyrand-Smith).
- Căng cơ.
- Chấn thương gân.
- Tổn thương thần kinh.
Gãy xương là biến chứng nguy hiểm khi bị bong gân cổ tay
5Cách chẩn đoán bệnh
- Khám sức khỏe: Bác sĩ kiểm tra tiền sử bệnh, sức khỏe tổng quát và bất kỳ vết thương nào trước đây ở bàn tay hoặc cổ tay.
- Chụp X-quang cổ tay: kiểm tra xem xương có bị tổn thương hay không.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): quan sát cấu trúc xương và khớp.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT): xác định tổn thương dây chằng hoặc các sụn khớp, mô mềm,...
Chụp X-quang cổ tay giúp kiểm tra xem xương có bị tổn thương hay không
6Bong gân cổ tay mất bao lâu thì khỏi?
Thời gian phục hồi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng bong gân cổ tay, cơ địa của mỗi người, thường kéo dài trung bình từ 2 - 10 tuần.
- Nhẹ như bong gân độ 1 thường khoảng 2 - 4 tuần.
- Nặng như bong gân độ 3 có thể mất tới 3-6 tháng.
Trong quá trình hồi phục, bạn có thể tham gia một hoạt động nhẹ không gây ảnh hưởng đến vùng cổ tay. Dù vậy, đừng cố gắng sử dụng cổ tay trước khi vết thương lành hẳn nếu không bạn có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn ở vùng cổ tay.
Thời gian phục hồi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng bong gân cổ tay
7Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Bạn nên đi khám bác sĩ để nhận được sự tư vấn nếu:
- Xuất hiện cơn đau sau khi bị ngã hoặc chấn thương khác ở vùng cổ tay.
- Khớp cổ tay bị nóng hoặc sưng.
- Gặp khó khăn khi cử động cổ tay.
- Cơn đau vẫn tiếp diễn sau khi ngừng các hoạt động.
Nơi khám chữa bong gân
Hãy đến các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám chuyên khoa cơ xương khớp hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín và nổi tiếng dưới đây để được thăm khám và tư vấn điều trị.
-
Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Đại học Y dược Tp.Hồ Chí Minh, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình.
-
Hà Nội: Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
8Xử lý khi bị bong gân
Khi bị bong gân cần xử lý ban đầu tại nhà như sau:
- Băng ép (nẹp cổ tay) bằng băng thun hoặc băng cuộn, băng vải giúp giảm sưng đau và tạo điều kiện nâng đỡ cho vùng dây chằng bị tổn thương.
- Nâng cao hoặc kê nhẹ nhàng, hạn chế cử động khu vực cổ tay để giảm sưng và bầm tím.
- Chườm lạnh bằng túi chườm hoặc nước đá, nước lạnh trong 10 – 15 phút lên vùng khớp bị đau để làm xoa dịu cơn đau và giảm sưng.
- Liên hệ đến cơ sở y tế để được trợ giúp và phải bảo đảm nơi bị tổn thương bong gân luôn an toàn.
Chườm nước đá lạnh khi bị bong gân để làm xoa dịu cơn đau và giảm sưng
9Các phương pháp chữa bong gân cổ tay
Nguyên tắc chung trong xử trí bong gân được Hiệp hội Phẫu thuật viên chấn thương Hoa Kỳ (AAOS) khuyến cáo là RICE:
- Nghỉ ngơi (Rest): Hạn chế vận động cổ tay để cho khớp và gân cơ được nghỉ ngơi.
- Chườm lạnh (Ice): bằng cách quấn một chiếc khăn mỏng quanh túi đá, đắp lên vùng bị đau trong 20 phút để giảm sưng và đau.
- Băng ép (Compression): quanh vùng khớp bị bong gân bằng băng thun hoặc dụng cụ băng ép để giảm sưng. Tránh băng quá chặt hoặc quá lỏng.
- Kê cao cổ tay (Elevation): cao hơn khu vực tim để giảm sưng và phù nề.
Sử dụng thuốc giảm đau
Các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc acetaminophen sẽ giúp giảm đau và sưng tấy. Tuy nhiên, những loại thuốc NSAID có thể có tác dụng phụ như tăng nguy cơ tim mạch và loét dạ dày. Do đó, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng thuốc giảm đau.
Băng cổ tay
Sử dụng băng cổ tay hoặc thanh nẹp để giữ cố định cổ tay trước khi đến bác sĩ kiểm tra. Tuy nhiên băng phải đúng kỹ thuật để tránh các biến chứng xảy ra, sau đó bác sĩ sẽ quyết định có để bạn tiếp tục băng hay không.
Hơn nữa, việc sử dụng thanh nẹp để băng cổ tay quá lâu trong một số trường hợp có thể dẫn đến tình trạng cứng khớp và yếu cơ.
Có thể sử dụng băng cổ tay hoặc thanh nẹp để giữ cố định cổ tay khi bong gân
Phẫu thuật
Rất hiếm khi cần phẫu thuật cho cổ tay bị bong gân. Tuy nhiên, trường hợp bong gân cổ tay nặng cấp độ 3 khiến dây chằng bị đứt có thể phải phẫu thuật để sửa chữa tổn thương.
Thủ thuật phẫu thuật xâm lấn được gọi là nội soi khớp. Bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ và lắp máy soi khớp để quan sát xương và dây chằng. Từ đó, sẽ chèn các dụng cụ nhỏ để sửa chữa khớp cổ tay và dây chằng tại vị trí bị hỏng.
Nghiêm trọng hơn có thể yêu cầu phẫu thuật mở để cố định xương và sửa chữa dây chằng bị tổn thương.
Vật lý trị liệu
Trong quá trình điều trị, bạn sẽ tiến hành vật lý trị liệu bằng các bài tập kéo dài và tăng cường sức mạnh của cơ. Các bác sĩ chuyên môn sẽ tùy vào tình trạng chấn thương của bạn để đưa ra những bài tập và hướng dẫn cụ thể.
10Biện pháp phòng ngừa
Để phòng ngừa tình trạng bong gân cổ tay bạn nên:
- Tránh các hoạt động có thể gây chấn thương cho cổ tay.
- Khởi động trước khi chơi thể thao hoặc tập luyện.
- Mang các dụng cụ hỗ trợ thích hợp như đai bảo vệ cổ tay, bao đeo cổ tay đàn hồi,...
- Hãy cho cơ thể thời gian nghỉ ngơi và phục hồi sau khi hoạt động cường độ cao.
- Đừng cố gắng duy trì hoạt động nếu cổ tay của bạn bị đau.
Đồng thời, để giảm nguy cơ bị thương bạn cũng nên:
- Dọn dẹp ngăn nắp nhà và không gian làm việc để không thể vấp ngã.
- Không đứng trên ghế, bàn.
- Sử dụng gậy chống hoặc khung tập đi nếu gặp khó khăn khi đi lại.
Mang các thiết bị bảo vệ cổ tay thích hợp để phòng ngừa bong gân
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tình trạng bong gân cổ tay. Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích bạn nhé!
