Thoát vị thành bụng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Thoát vị thành bụng là tình trạng các tạng trong ổ bụng thoát ra ngoài ở vị trí thành bụng yếu. Vậy tình trạng này có nguy hiểm không. Cùng tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu, biến chứng và phương pháp điều trị bệnh lý này nhé!

1Thoát vị thành bụng là gì?

Thoát vị thành bụng là tình trạng các tạng trong ổ bụng tăng áp lực, thông qua vùng bụng có áp lực yếu, các tạng này thoát ra khỏi các cơ thành bụng tạo ra sự phình to của các mô.

Bệnh hay xảy ra ở những vùng thành bụng có vết mổ, do áp lực ở đây là yếu nhất, hoặc có thể xảy ra ở vùng rốn một trường hợp cần xử trí kịp thời.[1]

Thoát vị thành bụng là tình trạng tạng chui ra khỏi cơ thành bụng

2Nguyên nhân gây ra thoát vị thành bụng

Một số nguyên nhân sẽ làm hình thành nên vùng thành bụng yếu như:

• Vị trí thành bụng yếu bẩm sinh.
• Người bệnh mắc bệnh lý nền liên quan đến mô liên kết.
• Xuất hiện tình trạng thoái hóa thành bụng.
• Có tiền sử chấn thương bụng hoặc phẫu thuật vùng bụng.
• Phụ nữ sau sinh, đặc biệt là phụ nữ mổ lấy thai.
• Tình trạng khó thở mạn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), khí phế thũng.
• Táo bón mạn tính.
• Tính chất công việc liên quan đến kéo và đẩy nhiều.[2]

Rặn mạnh có thể làm cho tạng thoát ra khỏi cơ thành bụng

3Phân loại thoát vị thành bụng

Dựa vào các vị trí xảy ra thoát vị, người ta chia bệnh thành những loại sau:

• Thoát vị thượng vị: nằm giữa xương ức và rốn.
• Thoát vị rốn: xuất hiện xung quanh vùng rốn, hay gặp ở phụ nữ sau sinh.
• Thoát vị vết mổ: xảy ra ở vị trí vết mổ trước đây.
• Ngoài ra, còn có các loại thoát vị hiếm gặp như thoát vị bịt, thoát vị thắt lưng, thoát vị đáy chậu, thoát vị tọa.

4Triệu chứng của thoát vị thành bụng

Dấu hiệu đầu tiên để nhận biết tình trạng bệnh chính là xuất hiện một khối lồi vùng ổ bụng. Đặc biệt các khối này có thể xuất hiện khi người bệnh cười, khóc, ho, hắt xì, đại tiện, tập thể dục...

Người bệnh có thể cảm thấy khối thoát vị di chuyển đặc biệt khi người bệnh di chuyển hoặc những hoạt động làm tăng áp lực ổ bụng.

Một số trường hợp nặng hơn có thể xuất hiện những dấu hiệu như đau bụng âm ỉ, buồn nôn và nôn, đỏ vùng da thoát vị.

Có thể xuất hiện một khối lồi ra ngoài ổ bụng

5Biến chứng của thoát vị thành bụng

Các tạng thoát vị có thể di chuyển lại vào trong ổ bụng nhưng khi các tạng này thoát vị sẽ làm cho các mô xung quanh yếu hơn làm cho lỗ thoát vị yếu hơn và dễ xảy ra thoát vị trong tương lai gần.

Khối thoát vị càng lớn sẽ làm cho ruột bị đẩy ra càng nhiều dẫn đến mắc kẹt. Khi bị mắc kẹt, ruột sẽ không được cung cấp máu, có thể gây ra hoại tử ruột nếu không xử trí kịp thời.

Thoát vị thành bụng có thể gây hoại tử ruột

6Cách chẩn đoán thoát vị thành bụng

Thăm khám lâm sàng

Bác sĩ tiến hành thăm khám khối thoát vị và đánh giá xem có thể đẩy khối thoát vị vào hay không. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng tiến hành khai thác các dấu hiệu liên quan đến thoát vị như:

• Xuất hiện lần đầu tiên khi nào.
• Khối có thay đổi kích thước theo thời gian không.
• Khối có gây khó chịu hay không.
• Người bệnh có bệnh mạn tính nào đi kèm hay không.

Xét nghiệm

Khi không đánh giá chính xác được khối thoát vị hoặc để nhìn rõ hơn cấu trúc bên trong, bác sĩ có thể yêu cầu các chẩn đoán hình ảnh như:

• Siêu âm.
• Cắt lớp vi tính (CT - scanner).
• Cộng hưởng từ (MRI).

7Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Khi xuất hiện những khối lồi vào thành bụng, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Ngoài ra khi xuất hiện đau bụng dữ dội hoặc phát ban trên da, nôn, buồn nôn nên đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu.

Nơi khám chữa thoát vị thành bụng

Khi xuất hiện những dấu hiệu của thoát vị thành bụng, người bệnh nên đến ngay các cơ sở y tế gần nhất hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Bệnh viện Gia An 115.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức, Bệnh viện E, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

8Các liệu pháp điều trị thoát vị thành bụng

Nếu thoát vị có thể đẩy lên có thể theo dõi sự phát triển của khối thoát vị. Tuy nhiên, trong một số trường hợp sau, phẫu thuật là phương pháp được lựa chọn:

• Khối thoát vị không đẩy lại được.
• Khối thoát vị gây ra những triệu chứng đau, nôn và buồn nôn.
• Khối thoát vị lớn.

9Chăm sóc sau phẫu thuật

Sau khi phẫu thuật để giúp bệnh nhân nhanh hồi phục nên thực hiện những biện pháp sau:

• Vệ sinh vết mổ sạch sẽ, đảm bảo vết mổ luôn trong tình trạng khô, sạch.
• Theo dõi những biến chứng xuất hiện sau mổ như chảy máu, sốt cao, rét run, vết mổ tấy đỏ, chảy mủ...
• Dành thời gian nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh, có thể đi bộ nhẹ nhàng.
• Khám lại theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Xây dựng thực đơn khoa học, tránh ăn quá no giúp hạn chế tăng áp lực thành bụng.

Vệ sinh vết mổ sạch sẽ tránh nhiễm khuẩn

10Biện pháp phòng ngừa thoát vị thành bụng

Để phòng ngừa thoát vị thành bụng, bạn có thể tham khảo những biện pháp sau:

• Nâng vật nặng đúng tư thế và kỹ thuật.
• Duy trì cân nặng ở mức độ phù hợp (BMI dao động từ 18 đến 22).
• Tập các bài tập tăng cường sức mạnh các cơ thành bụng.
• Bỏ hút thuốc lá, có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để sử dụng một số biện pháp phù hợp.
• Thực hiện chế độ sinh hoạt điều độ, tránh mắc tiểu đường.[3]

Kiểm soát BMI trong ngưỡng thích hợp

Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn các kiến thức về thoát vị thành bụng. Bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu thực hiện tăng cường sức mạnh các cơ vùng này. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!