Một trong những nguyên nhân khiến cho tinh trùng khó gặp trứng để thụ tinh là do tinh trùng có hình dạng bất thường, không thể di chuyển tốt đến vòi trứng. Hãy cùng bài viết dưới đây tìm hiểu nguyên nhân và các cách điều trị tinh trùng dị dạng nhé!
Tinh trùng dị dạng là gì?
Cấu trúc của một tinh trùng bình thường bao gồm đầu, thân và đuôi. Tinh trùng dị dạng được định nghĩa là bất thường hoặc khiếm khuyết một trong ba phần tạo nên tinh trùng đã nêu ở trên.
Theo định nghĩa của tổ chức Y tế thế giới WHO, một nam giới được đánh giá là tinh trùng bất thường khi tỷ lệ tinh trùng bất thường lớn hơn 96%.[1]
1Nguyên nhân gây tinh trùng dị dạng
Rất khó xác định được nguyên nhân chính xác gây ra tinh trùng dị dạng do các yếu tố đa dạng, phong phú và có thể phối hợp với nhau gây bệnh. Một số nguyên nhân hay gặp là:
- Gen di truyền.
- Điều trị ung thư bằng các phương pháp như hóa trị, xạ trị...
- Tình trạng viêm nhiễm như viêm tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt, viêm mào tinh hoàn...
- Chấn thương tinh hoàn, giãn tĩnh mạch tinh hoàn.
- Các bệnh lý khác: tiểu đường, viêm màng não.
- Thói quen sinh hoạt: mặc quần áo bó, tiếp xúc với các chất độc hại, sử dụng nhiều rượu bia hoặc các chất kích thích.
2Dấu hiệu tinh trùng dị dạng
Tinh trùng dị dạng không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu gián tiếp có thể cảnh báo tình trạng này như:
- Quan hệ vợ chồng thường xuyên và không sử dụng biện pháp tránh thai trong 1 năm nhưng vẫn chưa có dấu hiệu mang thai.
- Rối loạn cương dương hoặc ham muốn tình dục thấp.
- Xuất hiện đau vùng đáy chậu hoặc nhiễm khuẩn tiết niệu với các triệu chứng đau lưng, tiểu buốt, tiểu rắt, đau khi đi tiểu.
- Rối loạn nội tiết tố có thể làm lông trên cơ thể bị thay đổi màu sắc, rậm hơn hoặc rụng đi bất thường.[2]
Tình trạng viêm có thể xuất hiện triệu chứng đau vùng thắt lưng
3Cách chẩn đoán tinh trùng dị dạng
Khám lâm sàng
- Khám sức khỏe tổng quát: đánh giá những dấu hiệu suy sinh dục ở nam như rối loạn cương dương, giảm hoặc mất ham muốn hay gặp khó khăn trong việc xuất tinh.
- Thăm khám thực thể: khám vùng bìu xem số lượng, tình trạng bìu nhằm phát hiện các bệnh lý viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh,...
Bác sĩ đánh giá các dấu hiệu liên quan đến suy sinh dục
Các xét nghiệm cận lâm sàng
Xét nghiệm phải làm trong trường hợp này là xét nghiệm tinh dịch đồ. Để đảm bảo mẫu tinh dịch được kiểm tra chính xác, người bệnh nên kiêng xuất tinh từ 2 đến 7 ngày trước khi làm xét nghiệm. Xét nghiệm này sẽ giúp đánh giá hình dạng, số lượng, mức độ chuyển động của tinh trùng trong tinh dịch.
Tinh trùng dị dạng được chẩn đoán khi có ít hơn 4% tinh trùng có hình thái bình thường trong mẫu tinh dịch người bệnh.
Ngoài ra để xác định nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm như:
- Siêu âm bìu: đánh giá bìu, tinh hoàn và các cơ quan lân cận để đánh giá bất thường cấu trúc các cơ quan.
- Xét nghiệm máu: xét nghiệm nồng độ hormone tuyến yên và tuyến sinh dục như luteinizing (LH), testosterone để đánh giá nguyên nhân ở hệ thống nội tiết của cơ thể.
- Sinh thiết tinh hoàn để đánh giá khả năng sản xuất tinh trùng.
- Xét nghiệm kháng thể tinh trùng để đánh giá cơ thể có sản xuất ra các chất tiêu diệt tinh trùng hay không.
Tinh dịch đồ là xét nghiệm không thể thiếu trong chẩn đoán tinh trùng dị dạng
4Nơi khám chữa tinh trùng dị dạng uy tín
Khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh, bạn cần đến chuyên khoa Nam học để được thăm khám và điều trị kịp thời, bạn có thể tham khảo một số bệnh viện sau:
- Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Bệnh viện Bình Dân.
- Tại Hà Nội: Bệnh viện E, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.
5Các cách điều trị tinh trùng dị dạng
Phương pháp điều trị tự nhiên
Bổ sung cho cơ thể các sản phẩm giàu omega 3 để nâng cao chất lượng tinh trùng
Kỹ thuật hỗ trợ sinh sản
- Thụ tinh nhân tạo (IUI): sau khi chọn tinh trùng khỏe mạnh sẽ bơm trực tiếp vào buồng tử cung của nữ giới để nâng cao khả năng thụ tinh.
- Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) kết hợp tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI): phụ nữ sẽ được tiêm thuốc kích thích buồng trứng để thu được trứng đủ điều kiện. Sau đó lấy tinh trùng rồi chọn lọc dưới kính hiển vi tinh trùng khỏe. Bác sĩ sẽ tiến hành tiêm trực tiếp một tinh trùng vào bào tương noãn của trứng thu được hợp tử.
- Kỹ thuật tiêm tinh trùng có chọn lọc hình thái vào bào tương noãn (IMSI): đây là kỹ thuật cải tiến của IVF/ICSI với mức chọn lọc tinh trùng cao hơn nhằm đảm bảo xác suất thụ tinh lớn hơn. Đây là kỹ thuật cao (do có độ phóng đại lớn 6600 lần) giúp quan sát và lựa chọn tinh trùng có hình thái bình thường và không có không bào hoặc không bào chiếm nhỏ hơn 4% vùng nhân.
Dùng thụ tinh nhân tạo để tăng khả năng trứng và tinh trùng gặp nhau
6Cách phòng ngừa tinh trùng dị dạng
Ăn uống khoa học
Xây dựng chế độ ăn phù hợp, bổ sung các thực phẩm có chứa các vitamin và khoáng chất tốt cho tinh trùng như:
- Đạm: có nhiều trong thịt đỏ, lươn, tôm,...
- Chất xơ: có nhiều trong rau xanh và trái cây.
- Vitamin C: có nhiều trong ổi, cam, quýt,...
- Vitamin B9 (axit folic): có nhiều trong lòng đỏ trứng, rau chân vịt, cải xanh, rau súp lơ,...
- Kẽm: có nhiều trong ngao, hàu, sò,...
Bổ sung các thực phẩm giàu kẽm để nâng cao chất lượng tinh trùng
Hạn chế uống rượu
Các chất trong bia, rượu có thể tác động làm suy giảm testosterone. Chính điều này sẽ làm cho giảm chất lượng tinh trùng, tăng số lượng tinh trùng dị dạng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Vì vậy, nên hạn chế uống rượu bia, chỉ khống chế ở mức độ nhất định, không nên uống thường xuyên tránh gây hại. Nam giới nên uống 2 ly tiêu chuẩn mỗi ngày.
Lưu ý, một ly tiêu chuẩn tương đương 1 chén rượu mạnh (40 độ, 30 ml), 1 ly rượu vang (13,5 độ, 100ml), 1 vại bia hơi (330ml), 2/3 chai hoặc lon bia (330 ml).
Hạn chế uống rượu bia để duy trì nồng độ testosterone ổn định trong cơ thể
Không hút thuốc lá
Trong thuốc lá có chứa rất nhiều chất độc hại tác động đến các hệ cơ quan trong cơ thể trong đó có tinh hoàn. Các chất này làm tăng nồng độ cadmium và giảm nồng độ kẽm làm cho quá trình sản xuất tinh trùng bị ảnh hưởng.
Bỏ thuốc lá là việc làm cần thiết nên nam giới cần phải có kế hoạch bỏ thuốc lá phù hợp. Có thể sử dụng một vài loại hỗ trợ cai thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
Nicotin trong thuốc lá có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng
Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên
Luyện tập thể dục thể thao không chỉ nâng cao sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể khiến cho cơ thể ít mắc các bệnh liên quan đến sinh dục.
Mặt khác, luyện tập thường xuyên còn giúp nâng cao khả năng quan hệ khiến cho nam giới tự tin vào khả năng của mình và duy trì quan hệ đều đặn. Chính điều này sẽ giúp cho tinh trùng sản xuất thường xuyên và không bị tích tụ.
Tập thể dục thể thao giúp hệ miễn dịch được nâng cao
Quan hệ tình dục an toàn
Các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục có thể khiến cho vi sinh vật tấn công vào các cơ quan sản sinh ra tinh trùng như tinh hoàn gây ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng.
Mọi người nên quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su và chung thủy với một bạn tình để tránh mắc bệnh.
Sử dụng các biện pháp an toàn để tránh lây nhiễm các bệnh tình dục
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về tinh trùng dị dạng, đặc biệt là các phương pháp cải thiện khả năng sinh sản trong trường hợp này. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
