Tràn khí màng phổi: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Tràn khí màng phổi là một trong những bệnh lý gây đau tức ngực, khó thở hoặc đe dọa đến tính mạng nếu tràn khí lượng lớn. Cùng tìm hiểu về bệnh lý tràn khí màng phổi qua bài viết dưới đây nhé!

1Tràn khí màng phổi là gì?

Tràn khí màng phổi là tình trạng xuất hiện không khí ở giữa lớp lá thành và lá tạng của phổi (hai lớp thanh mạc che phủ và bao bọc phổi) hay tại khoang màng phổi. Sự xuất hiện của lớp không khí này khiến quá trình giãn nở, hô hấp của phổi gặp trở ngại dẫn đến khó thở.[1]

Nếu lượng khí trong khoang màng phổi nhiều có thể dẫn đến xẹp 1 phần hoặc toàn bộ 1 bên phổi.

Tràn khí màng phổi là tình trạng xuất hiện không khí ở khoang màng phổi gây chèn ép, khó thở

2Nguyên nhân

Bệnh lý

Một số bệnh lý mạn tính tại phổi có thể dẫn đến vỡ các phế nang khiến khí tràn vào khoang màng phổi như:

• Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
• Khí phế thũng.
• Giãn phế nang.

Chấn thương

Chấn thương là nguyên nhân thường gặp gây tràn khí màng phổi theo nhiều cơ chế:

• Vết thương hở tại lồng ngực tạo ra sự thông thương giữa không khí bên trong và ngoài màng phổi.
• Chấn thương ngực gây vỡ phế quản có thể khiến không khí từ đường dẫn khí vào khoang màng phổi.

Lối sống

Tràn khí màng phổi cũng có thể xảy ra với một số người có thói quen sinh hoạt không phù hợp, thường xuyên sử dụng các chất kích thích như:

• Thường xuyên đi máy bay hoặc lặn biển do sự thay đổi áp suất đột ngột.
• Hút thuốc lá nhiều năm.
• Sử dụng ma túy dạng hít.

Các nguyên nhân khác

Một số ít trường hợp có thể gặp tràn khí màng phổi do:[2]

• Thủ thuật điều trị: người bệnh có thể xuất hiện bệnh sau tiến hành đặt đường truyền tĩnh mạch trung tâm hoặc sinh thiết phổi, màng phổi.
• Tràn khí màng phổi nguyên phát: thường gặp ở nam giới trẻ tuổi, cơ thể gầy yếu do các túi phế nang đột ngột vỡ và đẩy không khí vào màng phổi.

3Dấu hiệu

Tràn khí màng phổi thường có diễn biến nhanh chóng với những triệu chứng đặc trưng của bệnh như:

• Đau tức ở 1 bên hoặc cả 2 bên ngực, đau tăng lên khi hít vào.
• Hơi thở ngắn và nông.
• Nhịp thở tăng, trở nên dồn dập hơn.
• Ho khan.
• Nếu tràn khí màng phổi mức độ nặng có thể xuất hiện khó thở, môi và đầu ngón tay tím tái.

4Biến chứng nguy hiểm

Tràn khí màng phổi nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng như:

• Xẹp phổi: do không khí chèn ép vào nhu mô phổi khiến 1 phần hoặc toàn bộ phổi không thể giãn nở để thực hiện chức năng hô hấp.
• Suy hô hấp: dẫn đến thiếu oxy trong máu, ảnh hưởng đến hoạt động của tất cả các cơ quan khác trong cơ thể.
• Tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp: phổi giảm khả năng giãn nở gây tăng lượng khí tồn dư bên trong và tăng nguy cơ mắc viêm phế quản, viêm phổi.
• Tràn dịch màng phổi: có thể xuất hiện sau khi phổi được giãn nở trở lại do tăng lượng dịch, máu đến phổi.

5Cách chẩn đoán

Bệnh lý tràn dịch màng phổi có thể được chẩn đoán dựa vào một vài phương pháp như:

• Khám lâm sàng: bác sĩ sẽ kiểm tra hình dáng, các vết thương trên lồng ngực để tìm kiếm nguyên nhân gây bệnh. Đồng thời, kiểm tra rung thanh và nghe phổi giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh.
• Cận lâm sàng: mức độ bệnh có thể được phát hiện thông qua phim chụp X-quang ngực hoặc chụp cắt lớp vi tính ngực (CT). Ngoài ra, bác sĩ có thể dựa vào kết quả cận lâm sàng này để phát hiện được nguyên nhân hoặc biến chứng của bệnh.

6Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Tràn khí màng phổi có thể nhanh chóng dẫn đến suy hô hấp nên người bệnh cần đến gặp bác sĩ sớm nếu có những triệu chứng như:

• Hơi thở ngắn, nhịp thở nhanh trên 20 lần/phút.[3]
• Khó thở, đau ngực tăng dần.
• Môi hoặc đầu ngón tay, ngón chân chuyển sang màu xanh tím.
• Sau chấn thương, va chạm vào vùng ngực.

Nơi khám chữa bệnh tràn khí màng phổi

Nếu nghi ngờ có những triệu chứng của tràn khí màng phổi, người bệnh nên đến các phòng khám chuyên khoa khoa hô hấp hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa tại nơi cư trú để được thăm khám và tư vấn điều trị.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín và nổi tiếng dưới đây:

• Tp. Hồ Chí Minh: bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Nhân dân 115, bệnh viện Thống Nhất…
• Hà Nội: bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, bệnh viện Quân đội Trung ương 108…

7Các phương pháp chữa tràn khí màng phổi

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp để điều trị tràn khí màng phổi. Các bác sĩ sẽ cân nhắc và lựa chọn từng phác đồ phù hợp với tình trạng của mỗi bệnh nhân:

• Theo dõi: nhằm đánh giá mức độ nặng của bệnh thông qua các chỉ số như nhịp thở, tần số mạch đập, huyết áp hoặc tri giác của người bệnh (còn tỉnh táo, lơ mơ hoặc hôn mê).
• Bổ sung oxy: người bệnh có thể được chỉ định thở oxy qua gọng kính hoặc qua mặt nạ để cung cấp đủ lượng oxy cần thiết cho hoạt động sống của cơ thể.
• Chọc hút khí màng phổi: bác sĩ sẽ sử dụng một chiếc kim riêng biệt, chọc vào phần trên của lồng ngực để đưa không khí ra ngoài giúp giảm đau, giảm khó thở cho người bệnh.
• Dẫn lưu ống ngực: thường được dùng cho những bệnh nhân tràn khí màng phổi số lượng lớn, hay tái phát với mục đích đưa từ từ lượng khí trong khoang màng phổi ra ngoài.
• Gây dính màng phổi bằng hóa chất: bác sĩ có thể sử dụng bột talc nhằm gây dính màng phổi, giảm tình trạng tràn khí màng phổi tái phát trong bệnh COPD hoặc khí phế thũng.
• Phẫu thuật: tràn khí màng phổi do giãn phế nang có thể điều trị bằng cách phẫu thuật cắt bỏ phế nang bị bệnh.

Người bệnh tràn khí màng phổi có thể điều trị bằng phương pháp thở oxy

8Biện pháp phòng ngừa

Bạn có thể phòng ngừa mắc tràn khí màng phổi với một số biện pháp đơn giản như:[4]

• Hạn chế hút thuốc lá để giảm nguy cơ mắc bệnh lý hô hấp mạn tính như COPD, giãn phế nang hoặc ung thư phổi.
• Giảm sự thay đổi áp suất đột ngột như đi lên cao với tốc độ quá nhanh hoặc lặn xuống nước quá nhanh và sâu .
• Tham gia giao thông an toàn để tránh chấn thương ngực do tai nạn.
• Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có những kiến thức bổ ích về bệnh tràn khí màng phổi. Hãy chia sẻ bài viết đến với những người thân và bạn bè xung quanh bạn nhé!