Các phương pháp phòng ngừa thiếu máu tại nhà bạn nên biết

Thiếu máu là tình trạng bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trạng thái này kéo dài có thể gây nên những ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe. Cùng tìm hiểu cách trị thiếu máu tại nhà qua bài viết dưới đây nhé!

1Nguyên nhân bị thiếu máu

Có nhiều yếu tố gây nên tình trạng thiếu hụt các tế bào hồng cầu như:

• Do tạo máu không đủ.
• Mất nhiều máu.
• Vòng đời của hồng cầu ngắn hơn bình thường.

Một số nguyên nhân có thể dẫn tới tình trạng thiếu máu là:

• Thiếu sắt: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, vì sắt là vi chất cần thiết để tạo ra hồng cầu. Một số tình trạng sinh lý hoặc bệnh lý như hành kinh, mang thai, xuất huyết tiêu hóa, ung thư có thể dẫn đến thiếu sắt.
• Thiếu vitamin: vitamin B9 và vitamin B12 là các chất có tác dụng quan trọng trong việc hình thành hồng cầu. Khi các chất này bị thiếu hụt sẽ hình thành hồng cầu bất thường không có khả năng vận chuyển oxy.
• Viêm: một số tình trạng như viêm mạn tính, bệnh tự miễn khiến cơ thể không tạo đủ hồng cầu.
• Bệnh lý tủy xương: tủy xương là cơ quan sản xuất hồng cầu. Vì vậy, khi cơ quan này bất thường có thể ảnh hưởng đến sự hình thành và hoàn thiện tế bào hồng cầu trưởng thành.
• Tan máu: hồng cầu bị phá hủy nhanh hơn bình thường nhưng tủy xương không kịp tạo mới. Thalassemia là một bệnh lý nằm trong nhóm nguyên nhân này.[1]

2Các dấu hiệu cảnh báo thiếu máu

Các triệu chứng thiếu máu thường đa dạng và phong phú, phụ thuộc nhiều vào nguyên nhân gây ra và mức độ thiếu máu. Một số dấu hiệu của tình trạng thiếu máu có thể kể đến là:

• Mệt mỏi.
• Khó thở.
• Da nhợt nhạt.
• Nhịp tim nhanh.
• Chóng mặt.
• Đau ngực.
• Tay chân lạnh.
• Đau đầu.

Thiếu máu có thể gây ra khó thở

3Cách chẩn đoán thiếu máu

Dựa vào những triệu chứng cũng như tiền sử bệnh của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm

• Công thức máu toàn phần: giúp chẩn đoán và xác định mức độ thiếu máu.
• Phết máu ngoại biên: quan sát kích thước, hình dạng và màu sắc hồng cầu.
• Các xét nghiệm chuyên sâu khác để tìm nguyên nhân như hồng cầu lưới, tình trạng sắt, điện di huyết sắc tố, đánh giá tủy xương.

Công thức máu toàn phần là xét nghiệm chẩn đoán thiếu máu

4Cách phòng ngừa thiếu máu tại nhà

Thiếu máu là một tình trạng phổ biến, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Bạn có thể khắc phục và phòng ngừa bằng cách thực hiện một số thay đổi đơn giản trong lối sống và chế độ dinh dưỡng tại nhà như sau:

Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu sắt

Việc bổ sung các thực phẩm giàu sắt giúp giảm nguy cơ cũng như cải thiện tình trạng thiếu máu do thiếu sắt. Lượng sắt khuyến nghị mỗi ngày cho người lớn từ 19 đến 50 tuổi như sau:

• Nam: 8 mg.
• Nữ: 18 mg.
• Mẹ bầu: 27 mg.
• Phụ nữ cho con bú: 9 mg

Với những người trên 50 tuổi thì chỉ cần cung cấp 8 mg sắt mỗi ngày để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.

Một số thực phẩm giàu sắt có thể kể đến là:

• Gan động vật.
• Thịt gà tây.
• Thịt đỏ.
• Hải sản.
• Ngũ cốc.
• Rau củ màu xanh đậm.[2]

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể sử dụng các thực phẩm chức năng hoặc viên uống bổ sung sắt. Tuy nhiên, cần lưu ý một số điều sau:

• Sắt hấp thu tốt nhất khi bụng đói, nhưng có thể gây khó chịu, buồn nôn cho một số người. Có thể khắc phục bằng cách uống sắt với một ít thức ăn.
• Không nên dùng sắt cùng lúc với sữa, các thực phẩm giàu chất xơ, thực phẩm hoặc đồ uống chứa caffeine, trà vì sẽ làm giảm hấp thu sắt.
• Khi uống sắt có thể gặp phải những tác dụng phụ như táo bón, buồn nôn. Nếu có những triệu chứng này, bạn nên liên hệ với dược sĩ, bác sĩ để được tư vấn đổi sang một loại sắt khác.[3]

Bổ sung các sản phẩm giàu sắt để cung cấp đủ nguyên liệu tạo máu

Bổ sung folate

Folate (vitamin B9) là một trong những chất quan trọng trong sự hình thành hồng cầu. Một số thực phẩm giàu folate có thể kể đến là:

• Rau chân vịt.
• Lạc.
• Ngũ cốc.
• Hoa quả như cam, chanh, bưởi.
• Trứng.

Bên cạnh chế độ ăn uống, bạn cũng có thể sử dụng một số loại thực phẩm chức năng để tăng cường bổ sung folate.[4]

Chọn thực phẩm giàu vitamin C

Vitamin C là một chất dinh dưỡng quan trọng, có tác dụng tăng cường khả năng hấp thu sắt của cơ thể. Vì vậy, bên cạnh việc cung cấp đủ sắt, người bệnh cũng nên bổ sung đầy đủ vitamin C. Một số thực phẩm chứa nhiều vitamin C trong cuộc sống là:

• Cam, quýt.
• Bông cải xanh.
• Bưởi.
• Ổi
• Ớt.
• Dâu tây.
• Cà chua.

Hạn chế rượu bia, trà và cà phê

Rượu là thực phẩm ảnh hưởng không tốt đến khả năng tạo máu của tủy xương, làm giảm sản xuất hoặc sản xuất ra những tế bào hồng cầu bất thường.

Ngoài ra, uống rượu nhiều có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu các vi chất của cơ thể dẫn đến thiếu hụt các khoáng chất và vitamin quan trọng như sắt, canxi, magie, kẽm, vitamin A, C, D, E.[5]

Caffeine và polyphenol trong trà, cà phê là những chất làm giảm hấp thu sắt từ thực phẩm. Do đó, để đảm bảo cung cấp đủ sắt cho cơ thể, bạn nên hạn chế uống những loại đồ uống này trong khoảng thời gian ít nhất một giờ trước và sau bữa ăn.[6]

Hạn chế rượu bia giúp làm giảm quá trình thiếu máu

Thiếu máu do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó có một số nguyên nhân không thể khắc phục tại nhà. Vì vậy, khi bạn thực hiện một số điều chỉnh chế độ ăn và sinh hoạt không thể cải thiện thiếu máu thì nên cân nhắc đến các cơ sở y tế để được thăm khám nhé!