Trẻ sơ sinh ngủ không sâu giấc, dễ khóc là do đâu? Cách xử lý hiệu quả

Trẻ sơ sinh là lứa tuổi cần phải ngủ nhiều để giúp cơ thể hoàn thiện các chức năng. Tuy nhiên, nhiều trẻ sơ sinh lại gặp phải tình trạng dễ bị thức giấc bởi những tiếng động rất nhỏ. Cùng tìm hiểu nguyên nhân trẻ sơ sinh ngủ không sâu giấc và cách xử lý qua bài viết dưới đây nhé!

1Giấc ngủ lý tưởng đối với trẻ sơ sinh

Thông thường, trẻ sơ sinh dành khoảng 16-18 giờ/ngày để ngủ, thời gian mỗi giấc ngủ của trẻ thường kéo dài từ 1 - 2 giờ do trẻ nhỏ có mức sử dụng năng lượng cao nhưng nguồn cung cấp lại hạn chế nên thường xuyên phải dậy để bú sữa mẹ. Đến khi trẻ được 1 tháng tuổi, thời gian ngủ trong ngày của trẻ sẽ giảm xuống khoảng còn 14 giờ/ngày.

Trẻ sơ sinh sẽ mất khoảng 11 tuần để phát triển chu kỳ ngủ-thức trong 24 giờ. Sau đó, trẻ có thể không xảy ra tình trạng thức giấc thường xuyên nữa.[1]

Trẻ sơ sinh có thể ngủ 16-18 giờ một ngày

2Trẻ sơ sinh ngủ không sâu giấc là thế nào?

Trẻ sơ sinh sau khi rời khỏi bụng mẹ, đang trong giai đoạn thích nghi với môi trường bên ngoài nên khó có thể có một giấc ngủ tốt khi mới sinh ra.

Những đặc trưng liên quan đến tình trạng rối loạn giấc ngủ của trẻ sơ sinh bao gồm:

• Trẻ khó đi vào giấc ngủ.
• Trẻ hay tỉnh dậy trong giấc ngủ.
• Trẻ xuất hiện tình trạng gắt ngủ.
• Một tiếng động nhỏ có thể khiến trẻ thức dậy và quấy khóc.[1]

Trẻ sơ sinh dễ gặp phải tình trạng gắt ngủ

3Nguyên nhân trẻ ngủ không sâu giấc, hay quấy khóc

Nguyên nhân sinh lý

Trẻ sơ sinh có hai chu kỳ ngủ riêng bao gồm REM và Non-REM:

• REM: là phần đầu của giấc ngủ. Trong giai đoạn này, trẻ ngủ không sâu giấc, rất dễ bị đánh thức bởi bất kỳ tác động nào. Thời gian chu kỳ REM kéo dài từ 15 - 20 phút.
• Non-REM: giai đoạn trẻ ngủ sâu và êm dịu hơn, rất khó bị đánh thức. Thời gian kéo dài chu kỳ này từ 15 - 20 phút.

Giấc ngủ của trẻ thay đổi giữa hai trạng thái REM và Non-REM. Với người lớn tỷ lệ R/N là 1:3 nhưng ở trẻ sơ sinh chỉ là 1:1. Mặt khác, thời gian của hai trạng thái này cũng ngắn dẫn đến tình trạng trẻ ngủ không sâu giấc.[2]

Tỷ lệ giữa hai phần của giấc ngủ là REM và Non-REM của trẻ khác so với người lớn nên dễ bị đánh thức hơn

Nguyên nhân bệnh lý

Khi trẻ sơ sinh mắc các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến thể trạng của trẻ dẫn tới cảm giác khó chịu làm cho trẻ khó đi vào giấc ngủ. Một số nguyên nhân có thể kể đến là:

• Trẻ bị còi xương: dẫn đến tình trạng thiếu các vi chất trong cơ thể như canxi, kẽm, sắt. Đặc biệt khi thiếu sắt trẻ có thể gặp phải tình trạng chân hoạt động liên tục trong giai đoạn đầu của giấc ngủ gây nên tình trạng ngủ không sâu giấc.
• Trẻ bị nhiễm khuẩn đường mũi họng: sẽ khiến cho đờm, chất nhầy tiết ra nhiều gây cản trở đường dẫn khí kết hợp với khi ngủ trẻ có đường thở nằm ngang dẫn tới thiếu oxy, khiến trẻ khó chịu, dễ tỉnh dậy.
• Trẻ mắc các bệnh lý nội khoa: gây nên tình trạng khó chịu cho trẻ, khiến trẻ mệt mỏi, không thoải mái nên khó đi vào giấc ngủ.
• Trẻ bị mộng du: trẻ có thể xuất hiện những hoạt động bất thường trong giấc ngủ như nói, gặp ác mộng, xuất hiện hoạt động bất thường,... gây nên tình trạng mệt mỏi, ngủ không sâu giấc.
• Trẻ bị béo phì: Béo phì khiến các nhóm cơ ở đường thở bị phình đại dễ khiến trẻ khó thở, khó nuốt. Những trẻ này thường có xu hướng thở bằng miệng, khó ngủ, ngủ không sâu giấc.

Trẻ mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn khiến cơ thể không thoải mái làm trẻ khó đi vào giấc ngủ

Các nguyên nhân do sinh hoạt

Một số thói quen về chăm sóc có thể ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ của trẻ như:

• Lịch trình ngủ của bé không hợp lý: do trẻ ngủ cả ngày nên khi đến đêm, trẻ có thể thức vì thời gian ngủ cả ngày đã đủ gây nên tình trạng quấy khóc về đêm.
• Trẻ không phân biệt được ngày, đêm: do nằm trong phòng có ánh sáng cả ngày nên nhịp sinh học sẽ bị ảnh hưởng, có thể dẫn đến giảm hormone melatonin - một hormone quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ.
• Nơi ngủ quá nhiều tiếng ồn: khiến cho trẻ khó đi vào giấc ngủ sâu do cảm thấy nguy hiểm.
• Thói quen ngủ của bé bị thay đổi: khi thay đổi môi trường sinh hoạt những thích nghi của trẻ với môi trường cũ không còn phù hợp có thể dẫn đến thói quen ngủ thay đổi khiến trẻ ngủ không sâu giấc.
• Cho trẻ ăn gần giờ ngủ: khiến dạ dày của trẻ căng, gây nên tình trạng khó chịu khi đi vào giấc ngủ làm cho trẻ quấy khóc.
• Trẻ bị đói: khiến cho trẻ khó chịu và có xu hướng tìm nguồn thức ăn bằng các hoạt động quấy khóc, ảnh hưởng đến lịch ngủ của trẻ.
• Trẻ không tự ngủ được: trẻ cần phải được ru ngủ thì mới có thể đi vào giấc ngủ. Trong trường hợp không được chăm sóc và theo dõi thường xuyên trẻ có thể thức cả ngày gây nên những bất thường liên quan đến giấc ngủ.[3]

Cho trẻ ăn gần giờ đi ngủ sẽ làm trẻ cảm thấy khó chịu

Hăm tã gây khó ngủ cho bé

Khi tã bị ướt sẽ gây kích ứng và khó chịu cho trẻ, khiến trẻ khó đi vào giấc ngủ. Mặt khác khi thay tã cho trẻ có thể khiến trẻ tỉnh giấc vì:

• Phải bật điện để thay tã cho trẻ.
• Hành động thay tã tác động vào trẻ dễ làm cho trẻ thức giấc.[4]

Hăm tã khiến trẻ cảm thấy bứt rứt, không ngủ được

4Tác hại của việc trẻ sơ sinh ngủ không đủ giấc

Khi trẻ sơ sinh ngủ không đủ giấc có thể gây nên những tác hại cho sự phát triển của trẻ như:

• Hệ miễn dịch không hoàn thiện, dễ bị mắc những bệnh lý nhiễm khuẩn.
• Cản trở sự phát triển thể chất của trẻ.
• Giảm tốc độ hình thành và hoàn thiện não bộ.
• Có nguy cơ xuất hiện béo phì trong tương lai.[5]

Giấc ngủ không sâu có thể làm ảnh hưởng xấu đến hệ miễn dịch non nớt của trẻ

5Trẻ sơ sinh ngủ không sâu giấc phải làm sao?

Xây dựng thói quen sinh hoạt cố định cho bé

Cần phải xây dựng cho trẻ thói quen ngủ ngày và đêm, tránh tình trạng ngủ quá nhiều vào ban ngày, khiến trẻ quấy khóc về đêm.

Vào ban đêm, các bậc phụ huynh có thể áp dụng những gợi ý sau để tăng cường hiệu quả giấc ngủ cho trẻ:

• Cường độ đèn ngủ để ở mức thấp.
• Không gây ra những tiếng động quá lớn cho trẻ.
• Không chơi với trẻ vào ban đêm.
• Không nên thay đổi tư thế của trẻ.[6]

Để đèn ngủ yếu giúp trẻ dễ đi vào giấc ngủ

Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp cho bé

Một chế độ dinh dưỡng phù hợp có thể giúp trẻ sơ sinh có một giấc ngủ hiệu quả. Chính vì vậy, phụ huynh cần lưu ý cung cấp đầy đủ những chất dinh dưỡng như vitamin D, kẽm, magie, sắt,… để đảm bảo cho sự phát triển của trẻ.

Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ

Tạo môi trường ngủ lý tưởng

Việc tạo môi trường lý tưởng cho trẻ là hết sức cần thiết để hỗ trợ trẻ ngủ ngon và sâu giấc. Phụ huynh có thể tham khảo một số gợi ý sau để tạo một môi trường ngủ thoải mái cho trẻ:

• Thay quần áo và tã mới cho trẻ trước khi đi ngủ.
• Đảm bảo không khí, nhiệt độ, ánh sáng phù hợp với trẻ.
• Có thể bật nhạc nhẹ nhàng hoặc hát ru để trẻ dễ đi vào giấc ngủ.
• Không nên nằm võng hoặc bế trẻ khi ngủ.

Bật nhạc nhẹ cho trẻ dễ ngủ

Đối với các tình trạng nghi ngờ bệnh lý

Khi đã tập những thói quen cho trẻ nhưng trẻ vẫn khó đi vào giấc ngủ, có thể cân nhắc tình trạng trẻ mắc những bệnh lý tiềm ẩn ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Ngoài ra, khi trẻ xuất hiện những đặc điểm bất thường như giảm phát triển thể chất hay mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn, phụ huynh nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám phù hợp.

Đưa trẻ đi khám nếu có những dấu hiệu bất thường

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về tình trạng trẻ ngủ không sâu giấc để giúp tạo cho trẻ môi trường ngủ thích hợp, hỗ trợ trẻ phát triển và hoàn thiện chức năng các cơ quan trong những tháng đầu đời. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!.