Gãy xương cẳng tay: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách sơ cứu

Gãy xương cẳng tay là tình trạng gãy xương phổ biến ở người lớn và trẻ em. Chúng xảy ra sau khi bị va chạm mạnh, chấn thương hay tai nạn trong sinh hoạt hằng ngày. Hãy tìm hiểu về nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị tình trạng gãy xương cẳng tay này nhé!

1 Gãy xương cẳng tay là gì?

Cánh tay bao gồm 3 xương chính: xương cánh tay, xương khuỷu và xương quay.

• Xương cánh tay chạy từ vai đến khuỷu tay.
• Ở khuỷu tay, xương cánh tay nối với 2 xương: xương quay và xương trụ. Những xương này giúp điều chỉnh chức năng gấp duỗi khuỷu tay, cổ tay và úp ngửa cánh tay.

Gãy xương cẳng tay là tình trạng gãy phần xương trụ và/hoặc xương quay ở cẳng tay. Gãy xương cẳng tay hay xảy ra sau khi bị va chạm mạnh, chấn thương hay tai nạn trong sinh hoạt hằng ngày.

Gãy xương cẳng tay là một chấn thương thường gặp xảy ra ở cả trẻ em và người lớn. Ở người lớn, gãy xương cẳng tay chiếm gần một nửa tổng số trường hợp xương gãy. Ở trẻ em, đây là loại gãy xương rất phổ biến khi chỉ đứng sau gãy xương đòn. [1]

Các kiểu gãy xương cẳng tay phổ biến bao gồm:

• Gãy cả xương quay và xương trụ.
• Gãy đơn thuần (gãy 1 trong 2 xương trụ hoặc quay).
• Gãy 1/3 đầu trên xương trụ.
• Gãy 1/3 đầu dưới xương quay.

Gãy xương cẳng tay là tình trạng gãy phần xương trụ và/hoặc xương quay ở cẳng tay

2 Nguyên nhân của chấn thương gãy xương cẳng tay

Các nguyên nhân chủ yếu gây gãy xương cẳng tay bao gồm:

• Ngã: Ngã với bàn tay hoặc khuỷu tay dang rộng là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến gãy xương.
• Chấn thương trong thể thao: Những chấn thương trực tiếp lên cẳng tay làm gãy xương ở vị trí này.
• Tai nạn giao thông: Gãy xương do tai nạn ô tô, tai nạn xe đạp hoặc va chạm mạnh trực tiếp khác.
• Bị lạm dụng hoặc bạo lực. [2]

Ngã với bàn tay hoặc khuỷu tay dang rộng là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến gãy xương cẳng tay

3 Yếu tố nguy cơ

Một số tình trạng bệnh lý hoặc hoạt động thể chất có thể làm tăng nguy cơ gãy xương cẳng tay:

• Chơi các môn thể thao có tính chất vận động mạnh hay nguy hiểm như bóng đá, thể dục dụng cụ, quyền anh, võ thuật các loại, trượt tuyết và trượt ván cũng làm tăng nguy cơ gãy tay.
• Những bất thường về xương gây yếu xương, chẳng hạn như loãng xương và khối u xương đều làm tăng nguy cơ gãy xương cẳng tay. Kiểu gãy này được gọi là gãy xương bệnh lý.

4 Dấu hiệu gãy xương cẳng tay

Tiếng tách hoặc tiếng rắc có thể là dấu hiệu đầu tiên cho thấy bạn đã bị gãy tay. Sau đó, một số dấu hiệu gãy xương cẳng tay sẽ bao gồm:

• Đau ở vùng gãy dữ dội, có thể tăng lên khi cử động.
• Sưng tấy.
• Bầm tím.
• Biến dạng, chẳng hạn như cánh tay hoặc cổ tay bị cong.
• Nếu gãy hở thì xương cẳng tay có thể đâm xuyên qua da lồi ra ngoài và chảy máu.
• Không thể xoay cánh tay vì quá đau.

Nếu gãy hở thì xương cẳng tay có thể đâm xuyên qua da lồi ra ngoài và chảy máu.

5 Biến chứng của gãy xương cẳng tay

Tiên lượng cho hầu hết các trường hợp gãy xương cẳng tay là rất tốt nếu được điều trị sớm. Nhưng nếu không chữa trị kịp thời và hợp lý sẽ dẫn đến các biến chứng bao gồm:

• Tăng trưởng không đồng đều: Vì xương của trẻ vẫn đang phát triển nên gãy xương ở khu vực gần đầu của xương trụ hay quay (đĩa tăng trưởng) có thể cản trở sự phát triển của xương đó.
• Viêm xương khớp: Gãy xương kéo dài vào khớp có thể gây viêm khớp ở đó nhiều năm sau.
• Kém linh hoạt: Việc cố định bằng khung kim loại để chữa lành vết gãy ở xương cẳng tay trong trường hợp gãy nặng đôi khi có thể dẫn đến giảm linh hoạt khi chuyển động của khuỷu tay hoặc vai.
• Nhiễm trùng xương: Nếu một phần xương gãy nhô ra qua da, nó có thể tiếp xúc với vi trùng có thể gây nhiễm trùng. Điều trị kịp thời loại gãy xương này là rất quan trọng.
• Chấn thương thần kinh hoặc mạch máu: Nếu xương bị gãy thành hai mảnh trở lên, các đầu lởm chởm lúc gãy có thể làm tổn thương các dây thần kinh và mạch máu gần đó.
• Hội chứng chèn ép khoang: Cánh tay bị thương sưng tấy quá mức có thể cắt đứt nguồn cung cấp máu đến một phần cánh tay, gây đau và tê. Thông thường xảy ra từ 24 đến 48 giờ sau khi bị thương, hội chứng chèn ép khoang là một cấp cứu y tế cần phải phẫu thuật.

6 Chẩn đoán gãy xương cẳng tay

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ kiểm tra các dấu hiệu gãy tay ở cẳng tay xem có bị đau, sưng tấy, biến dạng hoặc vết thương hở không. Sau khi xem xét về các triệu chứng và nguyên nhân, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu làm thêm một số chẩn đoán hình học để xác định vị trí và tình trạng của vết thương.

Các phương pháp cận lâm sàng

Chụp X - quang để xác định vị trí và mức độ vết thương. Đôi khi nếu nghi ngờ gãy xương có ảnh hưởng đến mạch máu, dây thần kinh hay phần mềm khác thì bác sĩ có thể chỉ định chụp thêm cộng hưởng từ.

Chụp X - quang để xác định vị trí và mức độ vết thương

7 Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Khi có bất cứ tác động nào lên vùng cẳng tay và làm xuất hiện các triệu chứng bên dưới, bạn nên nhanh chóng gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm nhất:

• Cơn đau dữ dội không giảm, không đáp ứng hoặc đáp ứng kém với thuốc giảm đau.
• Sưng nhiều hoặc cẳng tay biến dạng so với bên không tổn thương.
• Đau làm hạn chế vận động của tay.
• Cảm thấy đau nhói khi ấn vào một điểm cụ thể trên cẳng tay.
• Đầu xương gãy nhô ra dưới da.
• Chảy máu nhiều và không cầm máu được từ chỗ vết thương.
• Bệnh nhân mất ý thức.
• Bệnh nhân có các tổn thương khác đi kèm.

Nơi khám chữa gãy xương cánh tay:

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Cơ xương khớp, Chấn thương chỉnh hình. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình TP. HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược TP. HCM.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Trung Ương Quân đội 108, Bệnh viện Bạch Mai.

Cơn đau dữ dội, không hoặc kém đáp ứng với thuốc giảm đau là những dấu hiệu cho thấy cần đến gặp bác sĩ

8 Điều trị gãy xương cẳng tay

Sơ cứu khi gãy xương cẳng tay

• Sơ cứu khi gãy xương cẳng tay bắt đầu bằng việc cầm một túi nước đá bọc trong khăn nhẹ nhàng đặt lên vùng bị thương trong tối đa 20 phút cứ sau 2 đến 3 giờ.
• Nếu gãy xương và có chảy máu thì nên cầm máu bằng cách ấn lên vết thương bằng miếng vải hoặc băng sạch nếu có thể.
• Tháo bất kỳ đồ trang sức nào như nhẫn, đồng hồ.
• Đưa bệnh nhân đến gặp bác sĩ để được cứu chữa kịp thời.

Cố định xương gãy

Khi bạn đến bệnh viện, cánh tay bị ảnh hưởng sẽ được đặt vào một thanh nẹp để hỗ trợ và ngăn không cho xương gãy di chuyển khỏi vị trí.

Không giống như bó bột toàn bộ, thanh nẹp có thể được siết chặt hoặc nới lỏng và cho phép kiểm soát được tình trạng của vết thương.

Có thể sử dụng bột thạch cao để giữ cánh tay cố định cho đến khi lành. Đôi khi việc này có thể được thực hiện vài ngày sau đó nhằm đợi vết sưng tấy giảm bớt.

Dùng thuốc

Bác sĩ sẽ cung cấp thuốc giảm đau để giảm đau như paracetamol hoặc NSAIDs. Thường mất khoảng 6 đến 8 tuần để hồi phục sau khi bị gãy tay, nên bệnh nhân thường được cho sử dụng thuốc giảm đau từ khi ở bệnh viện đến khi về nhà.

Phẫu thuật

Bác sĩ sẽ chỉ định chụp X - quang hay MRI để xem liệu có vết nứt hay không và vết nứt đó nghiêm trọng đến mức nào. Nếu vết thương nghiêm trọng, sẽ phải chỉ định phẫu thuuật gồm:

• Cố định ngoài.
• Mổ kết hợp xương nẹp vít.
• Mổ đóng đinh nội tủy.

Trị liệu khác

Sau khi hồi phục đáng kể, bệnh nhân có thể được chỉ định làm thêm một số buổi vật lý trị liệu để hỗ trợ khôi phục lại chức năng hoạt động của cẳng tay.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể điều trị gãy xương cẳng tay bằng một số trị liệu bảo tồn khác bao gồm:

• Bột cánh tay treo.
• Băng tam giác.
• Nẹp bột chữ U.
• Bột ngực vai cánh tay.
• Bao ôm cánh tay. [3]

Điều trị gãy xương cẳng tay bằng nẹp bột

9Phục hồi sau gãy xương cẳng tay

Thời gian phục hồi phụ thuộc vào vị trí gãy và mức độ nghiêm trọng của chấn thương.

• Gãy cẳng tay ở người lớn: Cần khoảng 3 - 6 tháng để lành, nhưng có thể mất hơn 12 tháng để hồi phục hoàn toàn
• Gãy xương ở trẻ em: Thường mất ít thời gian hơn để lành.

Với phương pháp điều trị không phẫu thuật, quá trình phục hồi sẽ bắt đầu 2 tuần sau khi tháo bột. Bác sĩ có thể đề xuất các bài tập nhẹ nhàng để giúp tăng chuyển động của cánh tay. Sau đó, họ sẽ đề xuất bổ sung các bài tập nhằm tăng cường sức mạnh cho cánh tay.

Thời gian phục hồi phụ thuộc vào vị trí gãy và mức độ nghiêm trọng của chấn thương

10Phòng tránh gãy xương cẳng tay

Mặc dù không thể ngăn ngừa tai nạn gãy xương nhưng các phương pháp sau có thể giúp bảo vệ bạn khỏi bị gãy xương:

• Chế độ ăn giúp xương chắc khỏe: Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm thực phẩm giàu canxi như sữa, sữa chua, phô mai và vitamin D như cá hồi, sữa và nước cam.
• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào sáng sớm để bổ sung vitamin D.
• Tập thể dục: Hoạt động thể chất và các bài tập giúp xương chắc khỏe và giảm nguy cơ gãy xương. Càng lớn tuổi, bạn càng năng động và khỏe mạnh thì nguy cơ té ngã và gãy xương càng ít.
• Ngăn ngừa té ngã: Để tránh té ngã, hãy mang giày hợp lý. Loại bỏ các vật cản không cần thiết trong nhà có thể khiến bạn vấp ngã. Đảm bảo không gian sống của bạn luôn đủ ánh sáng. Lắp các thanh vịn trong phòng tắm và tay vịn trên cầu thang nếu cần thiết.
• Sử dụng đồ bảo hộ: Đeo thiết bị bảo vệ cổ tay khi tham gia các hoạt động như trượt patin, trượt ván trên tuyết, bóng bầu dục và bóng đá.
• Không hút thuốc.

Chế độ ăn giúp xương chắc khỏe

Gãy xương vùng cẳng tay là một trong những loại gãy xương thường gặp và cần được điều trị sớm để hồi phục vận động. Bài viết đã cung cấp đến bạn đọc những thông tin cơ bản nhất về gãy xương cẳng tay. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ đến mọi người xung quanh để cùng cập nhật những thông tin về sức khỏe!