Nhồi máu cơ tim cấp là một bệnh lý tim mạch cấp tính do tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng cơ tim đột ngột. Nhồi máu cơ tim có thể gặp ở mọi đối tượng và để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về các dấu hiệu nhận biết cũng như cách điều trị của bệnh nhồi máu cơ tim cấp nhé!
1Nhồi máu cơ tim cấp là gì?
Nhồi máu cơ tim cấp (AMI) là hậu quả của sự tắc nghẽn đột ngột ở một hay nhiều nhánh động mạch vành (mạch máu nuôi dưỡng cơ tim) dẫn tới thiếu máu cơ tim cục bộ và hoại tử cơ tim. Lúc này người bệnh thường có biểu hiện là cơn đau thắt ngực.
Nhồi máu cơ tim gây ra tổn thương cơ tim không phục hồi do thiếu oxy, có thể dẫn đến suy giảm chức năng co bóp của tim và rối loạn nhịp tim. Người mắc nhồi máu cơ tim cấp cần được xử trí kịp thời để tái tưới máu cho tim và phục hồi lưu lượng máu càng sớm càng tốt để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm hay tử vong có thể xảy ra.[1]
Nhồi máu cơ tim cấp là hậu quả của sự tắc nghẽn động mạch vành đột ngột
2Nguyên nhân của nhồi máu cơ tim cấp
Nguyên nhân của nhồi máu cơ tim cấp là do lưu lượng mạch vành giảm đột ngột gây thiếu máu và hoại tử cơ tim cấp. Vì vậy, tất cả các yếu tố gây ra tình trạng giảm lưu lượng mạch vành đột ngột đều có thể là nguyên nhân của nhồi máu cơ tim cấp.
Nguyên nhân phổ biến nhất của nhồi máu cơ tim cấp là các mảng xơ vữa động mạch vỡ ra, di chuyển đến các nhánh của động mạch vành và bị giữ lại. Điều này có thể làm ứ trệ sự lưu thông của dòng máu tạo điều kiện hình thành huyết khối ngăn cản sự tưới máu cơ tim của động mạch vành.
Các nguyên nhân khác như co thắt mạch vành, bóc tách động mạch vành, thiếu máu cục bộ do cocaine, thuyên tắc động mạch vành (CE) có thể dẫn tới nhồi máu cơ tim cấp nhưng hiếm gặp hơn.[2]
Xơ vữa động mạch là nguyên nhân hay gặp nhất của nhồi máu cơ tim cấp
3Đối tượng có nguy cơ cao bị nhồi máu cơ tim cấp
Bất kỳ ai cũng có thể mắc nhồi máu cơ tim cấp. Tuy nhiên các yếu tố nguy cơ sau sẽ làm tăng nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim cấp:
Nam giới lớn tuổi là đối tượng nguy cơ cao mắc nhồi máu cơ tim cấp
4Dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim cấp
Các dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim cấp thường xuất hiện đột ngột. Các dấu hiệu đó có thể là:
- Cơn đau thắt ngực điển hình là dấu hiệu thường gặp nhất với tính chất: Đột ngột đau như bóp nghẹt sau xương ức, lan lên vai trái và mặt trong cánh tay trái xuống ngón áp út và ngón út.
- Có thể kèm theo các dấu hiệu khác như vã mồ hôi, khó thở, hồi hộp, đánh trống ngực, buồn nôn, nôn...
- Ngoài ra, ở một số người bệnh có thể chỉ biểu hiện cơn đau thắt ngực không điển hình hoặc không có triệu chứng (còn gọi là nhồi máu cơ tim thầm lặng).[4]
Đau thắt ngực điển hình là dấu hiệu hay nhất của nhồi máu cơ tim cấp
5Biến chứng nhồi máu cơ tim cấp
Các biến chứng nhồi máu cơ tim cấp phụ thuộc vào thời gian thiếu máu cơ tim và vị trí, phạm vi tổn thương cơ tim. Các biến chứng thường chỉ xảy ra sau khi khởi phát nhồi máu cơ tim khoảng 20 phút (khi đã có tổn thương cơ tim). Nếu có các biến chứng có thể xuất hiện là:
6Chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp
Thăm khám lâm sàng kết hợp với các kết quả xét nghiệm giúp chẩn đoán xác định, chẩn đoán phân biệt và phát hiện các biến chứng của bệnh nhồi máu cơ tim cấp. Cụ thể:
- Bệnh sử: Người bệnh thường được hỏi về các triệu chứng đau vùng ngực và các biểu hiện kèm theo, tiền sử bản thân và gia đình về bệnh lý nhồi máu cơ tim cũng như các yếu tố nguy cơ khác.
- Thăm khám lâm sàng có thể phát hiện các dấu hiệu như: nhịp tim nhanh, tiếng tim bất thường, huyết áp có thể tăng hoặc giảm...
- Các xét nghiệm thường được thực hiện như: kỹ thuật hình ảnh, xét nghiệm men tim (TnI, TnT)...
Xét nghiệm men tim được dùng để chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp
7Khi nào cần gặp bác sĩ?
Thời điểm vàng cấp cứu bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp
Thời điểm vàng cấp cứu bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp là 1 - 2 giờ sau khi xuất hiện triệu chứng. Điều trị càng sớm (tốt nhất là dưới 6 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng) thì tiên lượng bệnh càng tốt.
Để không bỏ lỡ thời điểm vàng trong cấp cứu nhồi máu cơ tim cấp. Nếu xung quanh bạn có người đang có biểu hiện đau thắt ngực nghi ngờ do bệnh lý về tim, bạn cần kiểm tra ngay xem người đó còn thở không, mạch còn đập không.
Nếu bệnh nhân còn tỉnh, còn thở, còn mạch tiến hành đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất hoặc gọi cấp cứu 115.
Nếu không, bạn cần đặt người bệnh trên một mặt phẳng cứng và thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) đồng thời liên hệ cấp cứu y tế 115:
- Nếu bạn là người chưa từng được huấn luyện CPR: Hãy thực hiện ép tim liên tục bằng cách dùng 2 tay đặt chồng lên nhau và ấn ngực của người đó với tần số 100 - 120 lần/phút.
- Nếu bạn là người đã được huấn luyện CPR: Hãy thực hiện ép tim và thổi ngạt với tỉ lệ 30 : 2, với tần số ép tim là 100 lần/phút.[6]
Thực hiện CPR để không bỏ lỡ thời gian vàng trong cấp cứu nhồi máu cơ tim cấp
Địa chỉ khám chữa bệnh uy tín
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn nên đến các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Tim mạch hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, trách các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- Tp. Hồ Chí Minh: bệnh viện Chợ Rẫy, viện Tim TP.HCM, bệnh viện Đại học Y dược TP. HCM.
- Hà Nội: bệnh viện Tim Hà Nội, viện Tim mạch - bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Quân đội Trung Ương 108.
8Điều trị nhồi máu cơ tim cấp
Điều trị ban đầu cho nhồi máu cơ tim cấp
Nhồi máu cơ tim cấp là một trường hợp cấp cứu nội khoa cần được thực hiện càng sớm càng tốt. Người bệnh cần được nằm bất động và cho thở oxy.
Sau đó, phối hợp điều trị thuốc bằng: thuốc giảm đau, thuốc giãn mạch, thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc chống đông...
Nhồi máu cơ tim cấp là một cấp cứu nội khoa
Điều trị tái tưới máu cho nhồi máu cơ tim cấp
Điều trị tái tưới máu cho nhồi máu cơ tim cấp là quá trình giúp tái lưu thông mạch máu nuôi dưỡng cơ tim. Có 3 phương pháp điều trị tái tưới máu là:
- Điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết: thuốc Alteplase (rt-PA) hoặc Streptokinase (SK) là 2 lựa chọn thường được sử dụng.
- Can thiệp động mạch vành thì đầu: nong và đặt stent mạch vành.
- Phẫu thuật bắc cầu nối chủ - vành cấp cứu: cho phép máu từ động mạch chủ tới đoạn sau chỗ tắc của động mạch vành thông qua cầu nối chủ - vành.
Điều trị tái tưới máu cơ tim bằng nong và đặt stent mạch vành
Điều trị biến chứng của nhồi máu cơ tim cấp
Nhồi máu cơ tim cấp là bệnh lý tổn thương cơ tim không phục hồi, hầu hết sẽ để lại các biến chứng tim mạch. Quyết định điều trị biến chứng của nhồi máu cơ tim cấp như thế nào phụ thuộc vào biến chứng mà người bệnh mắc phải.
9Phục hồi chức năng sau nhồi máu cơ tim cấp
Nhồi máu cơ tim cấp là bệnh lý gây tổn thương cơ tim thường dẫn tới suy giảm chức năng của tim. Vì vậy phục hồi và cải thiện chức năng tim mạch, người mắc nhồi máu cơ tim cấp cần tuân thủ điều trị và duy trì lối sống lành mạnh sau khi ra viện:
- Bỏ hút thuốc, rượu bia, giảm ăn muối...
- Vận động nhẹ hàng ngày bằng các hoạt động như tập thể dục nhẹ hoặc đi bộ tối thiểu 20 - 30 phút lặp lại 2 - 3 lần mỗi ngày...
- Điều trị tích cực các bệnh lý kèm theo như: đái tháo đường, tăng huyết áp, gout, rối loạn mỡ máu.
Đi bộ hàng ngày giúp hỗ trợ phục hồi chức năng tim mạch
10Phòng ngừa cơn nhồi máu cơ tim cấp
Nhồi máu cơ tim cấp là bệnh lý tim mạch có thể gặp ở bất kỳ ai. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa và giảm các nguy cơ mắc bệnh nhồi máu cơ tim bằng cách:
- Duy trì lối sống lành mạnh: bỏ thuốc và rượu bia, giảm ăn muối, giảm thức ăn dầu mỡ, ăn nhiều rau củ quả tươi, tập thể dục thường xuyên...
- Kiểm soát tốt cân nặng và mỡ máu.
- Luyện tập giải toả stress.
- Điều trị tốt các bệnh lý đang mắc như đái tháo đường, gout, tăng huyết áp...
- Thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ đặc biệt là khi bạn thuộc đối tượng nguy cơ cao mắc nhồi máu cơ tim cấp.[7]
Duy trì lối sống lành mạnh giúp phòng ngừa bệnh nhồi máu cơ tim cấp
Nhồi máu cơ tim cấp là một bệnh lý tim mạch cấp tính và nguy hiểm có thể gặp ở bất cứ ai. Người mắc nhồi máu cơ tim cấp cần được điều trị càng sớm càng tốt để ngăn chặn các biến chứng cũng như nguy cơ tử vong cho người bệnh. Vì vậy, mọi người hãy cùng đọc và chia sẻ thông tin này tới người thân và bạn bè xung quanh nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
